Hakketak, Joque sprak... Francine Verbiest

Na vier jaar en 120 interviews houdt ze er mee op: de enige echte schrijver van Hakketak, Francine Verbiest. Ooit was ik haar 99e en aan mij de eer om deze Hakketak aan haar te wijden. Een hommage aan een heel bijzondere vrouw.

Jarenlang heeft ze tegenover me gewoond en raakte ik geïntrigeerd door haar verschijning. Vaak in een zwart leren pak op een knalgele motor, waarvan ik als leek het merk en aantal cc niet zou weten, dan weer op hoge hakken in kokette jurkjes of in een prinsessenjurk. We raakten aan de praat en hebben door de jaren heen veel met elkaar gedeeld. Inmiddels woont ze al weer tien jaar met ‘meneer-de-man’ zoals ze echtgenoot Hans in blogs placht te noemen, aan de breedste gracht van Leiden, heerlijk in de binnenstad, maar nog steeds is er dat contact. Wederzijds respect, voor Francine van wezenlijk belang in de omgang met anderen, ligt ook hieraan ten grondslag. Wie is deze vrouw die, zo lijkt het, zichzelf elke keer weer opnieuw uitvindt?

Brood, bloemen en motoren
Als dochter van een warme bakker wilde ze graag rechten studeren, maar dat zat er niet in. Pa vond dat te hoog gegrepen. Leer een ambacht! Ze werd etaleuse, trouwde met een Leidse hovenier, haalde heel gemotiveerd het diploma bloembinden en bestierde vervolgens een eigen bloemenwinkeltje in het brugwachtershuisje op de Blauwpoortsbrug, een inmiddels wereldberoemde plek dank zij Theo van Doesburg en de avantgarde beweging De Stijl.

Op enig moment reed ze op haar motor richting rijschool Theo Peters aan de Garenmarkt waar ze haar vrachtwagenrijbewijs wilde gaan halen om haar man te helpen in zijn hoveniersbedrijf met het aanrijden van zand en grond en daar werd haar gevraagd om instructeur motorrijden te worden. “Toen heb ik certificaten gehaald om auto- en motorrijles te mogen geven en geleerd hoe je met de psychologie van de lerende mens om moet gaan.

Eerst werkte ik voor diverse rijscholen, maar leerlingen begonnen naar mij te vragen, dus toen ben ik de bekende gele motorrijschool ‘Francine’ voor mezelf begonnen”, vertelt ze. Na bijna 14 jaar, toen het verkeer intensiever werd en het gevaar op de weg door het snelgroeiende verkeer dagelijks groter, was voor haar de uitdaging eruit en ging ze op zoek naar een nieuw avontuur.

Van pimpen via barok naar verhuur
Ze had geen zin in een enorme investering en wilde tóch een winkel. Ze kwam op het lumineuze idee om de zolders van haar leerlingen samen met hen te gaan opruimen. De meubels die ze daar vond, werden geschilderd in opvallende kleuren en vervolgens verkocht vanuit dezelfde hal waar vanuit ze de motorrijlessen had gegeven. Het werd een soort opgeleukte kringloopwinkel. De gepimpte meubels hadden een eigen ontworpen barok-sprookjesstijl. Het werd al snel druk waardoor ze iets groters ging zoeken. Dat werd een winkelpand op de Baanderij in Leiderdorp en voor ze het wist had ze, zoals ze zelf zegt ‘een kudde personeel’ en voor honderden meters barokke meubels ingekocht.

Het ging een tijd heel goed. Tot 2008, de aanvang van de recessie. “Toen ben ik er een fifties-stijl bij begonnen, dat zette gelukkig weer zoden aan de dijk. Ook ging ik mijn klanten helpen met het inrichten van bedrijven en winkels. Soms zeiden mensen: “Eigenlijk wil ik geen nieuwe inrichting, maar een heel ander pand” Omdat ik een redelijk omvangrijk netwerk had opgebouwd, wist ik altijd wel iemand te vinden met dezelfde wens. Dan was het een kwestie van koppelen, transacties lukten en daar werd ik blij van”. En dat was het moment dat ze haar eigen Makelaardij KEYPOINT FRANCINE  besloot op te starten.

Zorg voor je klanten!
Iedereen die Francine kent weet dat ze nooit zo maar iets opstart. “Je bent het aan je klanten verplicht om te weten wat je verkoopt. Je moet verstand van zaken hebben”, laat ze me weten en dus werden er diploma’s gehaald. Tientallen diploma’s: privaatrecht, publiekrecht, vastgoedeconomie, marketing, visiestukken schrijven, hoe meet je een huis in volgens de meetinstructie, koopovereenkomsten maken, taxatierapporten schrijven. Kortom, alles wat een mens nodig heeft om de functie van makelaar/taxateur adequaat uit te kunnen oefenen. En ze is nog niet klaar. Ethiek in de makelaardij staat nu op de rol en ze staat op de wachtlijst voor het examen van taxateur vastgoed.

En het kon natuurlijk niet uitblijven, want ook op deze opleiding viel ze weer op, vooral door het feit dat ze haar medecursisten binnen de studiegroep wist te motiveren. Het instituut voor praktijkdiploma’s IPD vroeg haar vanwege haar ervaringen met de opleidingen en de examens en haar 14 jaar ervaring in lesgeven of ze bij hen docente wilde worden. Nadat ze dat aanbod een aantal malen had afgeslagen heeft ze uiteindelijk “ja” gezegd.

De meubelwinkel, inmiddels gevestigd in een kleiner pand aan de Hooigracht, liep toen al niet meer. “Van mijn vader heb ik geleerd dat wanneer je te veel geld in je eigen bedrijf moet steken, het schip al scheef hangt en dan moet je er vanaf”. Mijn schip hing behoorlijk scheef, dus het aanbod om docente te worden kwam toch niet ongelegen. Inmiddels maakt ze al haar ondersteunend lesmateriaal zelf, geeft ze extra praktijkexamen trainingen op haar makelaarskantoor in Leiden en worden haar powerpoint presentaties en bijbehorende hand-outs die ze erbij maakt door menigeen geroemd en wordt ze door haar cursisten op handen gedragen.

Grijp kansen
Francine, een vrouw die mogelijkheden blijft zien. “Ik vind dat je in het leven kansen moet grijpen. Er komt zoveel op je pad, je hoeft alleen maar te kiezen welke kansen je opraapt. Ga tegen mij niet zeggen als je 50-55 bent: Ik ben te oud of te eenzijdig opgeleid. Dat is niet waar. Waar liggen je interesses, waar sta je voor? Er zijn uiteraard ook mensen van mijn leeftijd voor wie uitdagingen wat beperkter, of soms om redenen niet bereikbaar zijn. Daarom ben ik elke dag blij met mijn gezondheid en steek graag een helpend handje uit. Maar geen mogelijkheden zien? Het is vooral een kwestie van willen”.

Heel duidelijk laat ze me weten dat het allemaal niet alleen haar verdienste is, want daar is natuurlijk nog Hans, de man met wie ze al sinds 1971 samen is. “Kijk, er is een ik, een hij én een wij”, zegt ze filosofisch. “Ik ben binnen onze relatie het ongeleide projectiel, creatief, de out-of-the-box denker. Hans houdt mij bij de basis, weet alles in goede banen te leiden, is zeer zakelijk en verkoopt dus als het ware mijn creativiteit. Wij zijn samen volwassen geworden en zijn nu een eenheid. Ik prijs elke dag dat we samen zijn. Zonder Hans was er niet de Francine geweest die ik nu ben.” Ik luister jaloers, voor mij bleek zoiets niet weggelegd. Wat een prachtige liefdesverklaring.

Hakketak
En dan tussendoor het schrijven van die 120 Hakketakjes. Vier jaar geleden spontaan ontstaan. Ze zou het drie keer doen om wat content aan te leveren, eigenlijk meer voor de grap. De naam van de Blog is een samensmelting van twee zaken. Ten eerste is hakketakken een spitsvondig gesprek, schijnbaar karakteristiek van de Leidenaar, en het andere element verwijst naar de hoge hakken, waar Francine nog steeds zonder te zwikken op loopt. “Op hakken lopen is onlosmakelijk met mij verbonden, zelden loop ik op ballerina’s, bijna nooit buiten de sportschool op gympen. Het is gewenning en ik vermoed dat mijn lijf ernaar is gaan staan! Ik kan zelfs een hele dag doorlopen op hoge hakken”, aldus Francine en ik vraag mij af, ook ooit een hoge hakken fanaat maar nu steeds meer kiezend voor het comfort, hoe lang zij dit nog volhoudt. De tijd zal het leren.

Met veel plezier kijkt ze terug op haar Hakketak-periode. Met iedereen écht praten, niet oppervlakkig een kwartiertje, maar soms uren achtereen. “Ik ben zoveel nader tot mijn stadsgenoten gekomen”, laat ze me weten. “Ik heb met hen gelachen en gehuild en ik heb een nog grotere ver- en bewondering voor al die mensen die zich Leidenaar noemen gekregen”. Leidenaren, zo doceert ze, zijn bijzondere wezens. Ze schijnen allemaal van elkaar te houden. “Serieus, ze schelden elkaar het ene moment uit, of roddelen dat het een aard heeft, om precies 2 tellen later elkaar gierend van de lach in de armen te vallen. Boosheid duurt hier nooit lang, dat is supergaaf te noemen.

En het is enorm besmettelijk! Kijk maar eens naar de import-Leidenaren, die worden razendsnel net zo!”. Grote bewondering heeft ze met name voor alle MKB-ers in Leiden en ze legt me uit hoe die groep, ook in jaren waarin het economisch minder ging, door bleef gaan met een stevig geloof in zichzelf. “Weet je, ik ben nu docente, maar ik ben geboren MKB-er en zal altijd een MKB-er blijven. Vanuit die hoek ben ik verslaafd geraakt aan bikkelen, aan de bak moeten, doorgaan en helder blijven denken. Dus: twijfel je ergens aan? Kijk goed naar wat je doet, valt er nog iets te redden? Dan: Kill your darlings, zet in op de juiste elementen van je zaak en gá door!

Leiden
Leiden is haar stad. Dat blijkt uit alles. Gepassioneerd vertelt ze: “Natuurlijk heb ik 4 jaar lang aan moeten horen hoe geweldig mooi de gevels zijn en hoe vreselijk eerst de meeuwenoverlast was en nu alle opbrekingen zijn. En vier jaar lang heb ik me lekker in zitten houden want als dat nu alles is? Waar hebben we het dan over? Ik erger me aan niets in Leiden. Ik werk nu veel in de andere grote steden en geloof me, thuiskomen in Leiden is, elke keer weer, als stappen in een warm bad. Alle gemorrel is hier tijdelijk, alles wordt beter en vooral stukken mooier. Ik heb zo ondertussen de hele gemeenteraad gesproken inclusief de burgemeester en ze doen allemaal hun stinkende best om Leiden in een economisch kloppend sprookje te veranderen! Dat dit gepaard gaat met werk en hier en daar een ergernis is toch niet meer dan noodzakelijk?”.

Mooie herinneringen passeren de revue, zoals het interview met Sandra van Woo-Ping die midden in de rotzooi van een verbouwing haar hele familiegeschiedenis met haar deelde en haar naar huis liet gaan met eten voor een weeshuis. En dan was daar natuurlijk de man die haar wekenlang achtervolgde omdat hij ook graag in de Hakketak wilde. Uiteindelijk maken ze een afspraak in de Stadhouder, drinken en eten wat en laat haar vervolgens zitten met een rekening van € 50,-. Hij moest opeens snel weg en dacht waarschijnlijk dat zij goudgeld verdiende met haar blogs. Haar verbaasdheid is verdwenen en ze kan er hard om lachen.

Francine
Want zo is ze, Francine. Ze kan vergeven, nuanceren, over haar eigen schaduw heen stappen. Het glas is bij haar altijd half vol, nooit half leeg. Haar motto is dan ook: “Life is a bowl of cherries but you have to deal with the pits”. Deze moeder van twee kinderen en oma van twee kleinkinderen maakt het zichzelf nooit gemakkelijk, haalt alles uit het leven wat er in zit. Nee, niet het materiële, daar geeft ze niets om, maar zij zoekt het in de kleine dingen. Mensen helpen die haar hulp nodig hebben, elke avond samen met Hans op de fiets langs de Vliet naar Leidschendam en eromheen weer terug langs het spoor – weer of geen weer want zonder beweging wordt ze stram – soms een paar dagen naar hun geliefde Sauerland en natuurlijk haar werk zo goed mogelijk doen. En dat alles met een enorm gevoel voor humor en compassie.

Stoppen met Hakketak schrijven doet ze uit zelfbehoud. Ze heeft nu veel te veel om handen en maakt dus alwéér keuzes Het zij zo, maar wat zullen we haar blogs missen!

Francine, dank voor vier geweldig jaren en je 120 meesterlijke verhalen!

Joque.

Hakketak Leiden