Machtsstrijd tussen college en gemeenteraad

Wie dacht dat met het vertrek van burgemeester Postma, een strenge toespraak van de Commissaris van de Koningin, een bestuurskrachtmonitor met een uitkomst waar de honden geen brood van lusten en de aanstelling van een krachtige waarnemend burgemeester de wethouderscultuur in Leiden gebroken is, komt bedrogen uit. Sinds de lokale politiek in maart van dit jaar duaal ging, lijkt de machtsstrijd tussen raad en college alleen maar heftiger te worden. Dat werd de afgelopen week weer eens flink onderstreept.

Zo was daar vorige week dinsdag de voordracht van Harry Groen als kandidaat-burgemeester van Leiden. In alle beslotenheid vergaderde de gemeenteraad ruim anderhalf uur over de unanieme voordracht van de Leidse vertrouwenscommissie. Maar niet voordat de raad bakzeil had gehaald toen ze het college de raadzaal uit wilde sturen. In het duale bestel maken burgemeester en wethouders geen deel meer uit van de gemeenteraad. Bij een besloten raadsvergadering heeft het college dan ook niets te zoeken. Toch weigerde het college de vergadering over Groen’s voordracht te verlaten, ondanks hevig aandringen van de vice-voorzitter van de gemeenteraad, Liesbeth Hesselink (PvdA). In het machtsspelletje trok haar partijgenoot, tevens wethouder en adviseur van de vertrouwenscommissie, Ron Hillebrand, aan het langste eind en het college woonde de vergadering gewoon bij.

Of de aanwezigheid van het college de besluitvorming rond de voordracht van Groen heeft beïnvloed, valt zeker niet uit te sluiten. In een schorsing tijdens de besloten vergadering, verbood burgemeester Lemstra de fracties om zich voor overleg terug te trekken in hun fractiekamers. Niet (alleen) omdat het op de gang krioelde van de nieuwsgierige journalisten, maar naar verluidt vooral omdat de PvdA-fractie op dat moment al verdeeld was over de voordracht. Nu de verschillende fracties zich niet in alle beslotenheid intern konden beraden, maar zich slechts in groepjes over de raadszaal konden verdelen, liepen de gemoederen niet al te hoog op en ging de raad uiteindelijk unaniem akkoord met de enkelvoudige voordracht van de omstreden Groen.

Inmiddels lijkt er, met name binnen de PvdA, een scheuring te ontstaan over de burgemeestervoordracht. In het Leidsch Dagblad kwam PvdA-raadslid Hilde Jansen openlijk terug op het besluit om voor Groen te stemmen, terwijl op de website van de Leidse PvdA ook het bestuur van die partij zich niet onbetuigd laat met een zeer uitgebreide analyse van Groen’s loopbaan. De conclusie is niet onverdeeld positief.

Ook gisteravond was er weer een vuiltje te klaren tussen raad en college. De raadscommissie Economie & Verkeer, onder voorzitterschap van GroenLinks-raadslid Jan Laurier, had een informatief puntje op de agenda gezet over betaald parkeren in Vreewijk. Dat was tegen het zere been van verkeerswethouder Pechtold die maar niet kan wennen aan zoveel eigen initiatief van de raad. Om toch de regie in handen te houden, stuurde hij de commissieleden een briefje, waarin hij fijntjes uitlegde dat voorzitter Laurier niet alle informatie had meegezonden. De ontbrekende stukken, inspraakreacties van bewoners, ontving de commissie daarom maar van de wethouder. Laurier riep de actie van Pechtold waarschijnlijk zelf over zich uit toen hij een paar maanden geleden een stortvloed van kritiek te verduren kreeg over de manier waarop hij een commissievergadering had voorbereid. Stukken waren niet aanwezig en uitnodigingen niet verstuurd. Laurier pareerde die kritiek toen met de opmerking dat ook in een duaal bestel het college verantwoordelijk bleef voor het tijdig beschikbaar stellen van de informatie. Kennelijk had Pechtold dat goed onthouden.