Middeleeuwse houten gevel ontdekt aan Breestraat

Tijdens de verbouwing van het pand Breestraat 135 zijn bij bouwhistorisch onderzoek belangrijke delen ontdekt van een middeleeuws houten huis. De fragmenten die zijn gevonden zijn de oudst bekende delen van een houten gevel in Nederland. De ontdekking werd gedaan door Bureau Monumenten en Archeologie van de gemeente Leiden. De houten gevel is een unieke vondst voor Leiden. Van houten gevels waren wel historische afbeeldingen bekend, maar ze waren nog nooit gevonden. Nu blijkt achter de 19de-eeuwse voorgevel van Breestraat 135 een veel ouder huis met een houten gevel schuil te gaan. Bouwhistorisch onderzoek heeft aangetoond dat het hout dat gebruikt is in de kap afkomstig is van de oorspronkelijke gevel, die kort na 1365 werd gebouwd. Breestraat 135 is daarmee een van de oudste huizen van Leiden. De vondst is ook van nationaal belang, omdat dit het oudst bekende fragment van een houten gevel in Nederland is.

Het pand aan de Breestraat is niet alleen één van de oudste studentenhuizen van de stad, maar het geeft door de moderniseringen die door de eeuwen heen hebben plaatsgevonden ook een duidelijk beeld van de geschiedenis van dit pand en van historisch bouwen in Leiden.

In 1595 kreeg de toenmalige eigenaar van het pand, Jacop Adriaens, een subsidie om het rieten dak te vervangen door pannen. Uit het bouwhistorisch onderzoek is gebleken dat toen de gehele kap is vervangen. In deze nieuwe kap is veel eikenhout gebruikt. Door middel van jaarringenonderzoek (dendrochronologisch onderzoek) is vastgesteld dat dit hout afkomstig is van de gevel, die is gebouwd rond 1365. Uit documentatie en analyse van de hergebruikte houten onderdelen is gebleken dat dit onderdelen waren van de zijgevel van een houten huis. Een dergelijke gevel bestaat uit zware houten stijlen en horizontale balken waarop planken waren genageld.

Door bouwhistorisch onderzoek brengt de gemeente Leiden in kaart hoeveel nog bestaat van middeleeuws Leiden. Het blijkt dat achter jongere gevels veel oudere huizen schuilgaan. Eerdere ontdekkingen zijn onder meer Breestraat 123 uit het einde van de 14de eeuw en Hooigracht 62, gebouwd kort na 1385.

Leiden