Deel dit bericht!  

‘Nar van Leiden’ op tentoonstelling Frans Hals in Rijksmuseum

Een portret van de Leidse komiek Pieter Cornelisz van der Mersch uit 1616 is te zien op de grote Frans Hals-tentoonstelling in het Rijksmuseum in Amsterdam. De beroemde Haarlemse schilder Hals maakte het schilderij waarschijnlijk toen de komiek een keer in Haarlem op bezoek was.

Van der Mersch (1543 -1628) was een van de bekendste narren van Holland in die tijd. Als nar van de Leidse rederijkerskamer ‘De Witte Acoleyen’ was hij beroemd om de manier waarop hij mensen op hun plaats zette.

“Narren werden gezien als opperzotten”, zo staat in de catalogus bij de expositie. “Hun handelsmerk was de lach en het belachelijk maken van mensen. Ze werden ingehuurd door stadsbesturen, gilden, schutters en stadswijken om hun feesten op te vrolijken.”

Op het schilderij biedt Van der Mersch de toeschouwer een bokking uit zijn mand aan. Het gebaar vormt een grap, samen met het tekstje ‘Wie begeert’. Dat betekent: wie wil er een veeg uit de pan? De betekenis van een bokking uitdelen was: iemand op de hak nemen.

Van der Mersch had er zozeer zijn specialisme van gemaakt dat hij voor zichzelf een grafdicht schreef dat begint met: ‘Hier leyt Piero/Die deelde Bucken (bokkingen)’. Een bokking is een gerookte haring.

Pittsburgh
Het schilderij is in het bezit van het Carnegie Museum of Art in Pittsburgh. De expositie in het Rijksmuseum loopt tot 9 juni. Ze toont ongeveer vijftig schilderijen van Frans Hals, waaronder vele in bruikleen van andere musea.