Wie bepaalt wat normaal is in de geneeskunde? In de tentoonstelling Ongezien onderzoekt Rijksmuseum Boerhaave hoe medische kennis eeuwenlang is gevormd door blinde vlekken en vooroordelen – vooral rond gender en sekse. Conservator Mieneke te Hennepe vertelt over een geschiedenis vol gemiste perspectieven.
“We zijn met andere ogen onze eigen collectie gaan bekijken”, zegt Te Hennepe. Ze merkte tijdens het geven van colleges diversiteit en geschiedenis van vrouwen in de geneeskunde dat studenten geneeskunde meer openstaan voor een kritische blik op hoe eeuwenlang het mannenlichaam als norm werd gehanteerd. “Ik dacht daar zit meer in dan in één college aan bod kan komen, daar zit wel een hele tentoonstelling in.”
Kennismakers-presentatoren Gideon Roggeveen en Gerry van Bakel in gesprek met conservator Mieneke te Hennepe van Rijksmuseum Boerhaave.
Te Hennepe en haar collega’s gingen allereerst in de eigen collectie op zoek naar de juiste stukken om zoveel mogelijk verschillende verhalen te vertellen. “Het was mooie aanleiding om onze eigen spullen met andere ogen te bekijken en de objecten in een ander licht te plaatsen. En dan zie je dat er ook nieuwe verhalen ontstaan.”
“In ons depot hebben we heel veel objecten staan die je met verschillende brillen kan bekijken. En als je daar dan naar kijkt vanuit diversiteit en verschillen tussen man en vrouw, dan zie je dat die verzamelaars ook vanuit een bepaalde blik keken. Dat waren toch vaak mannelijke artsen.”
Venus
Wat zeker niet mocht ontbreken in de tentoonstelling volgens Te Hennepe is het onderwerp anatomie. “Omdat het heel visueel is, het ligt aan de basis van heel veel kennis. Afbeeldingen staan in lesboeken. Een van de dingen die we laten zien is een anatomie-model van een vrouw. Gemaakt van papier-maché. Ze staat in een pose waarbij ze haar borsten en haar schaamstreek bedekt met haar handen. Dat werd gezien als een nette manier om naakte vrouwen af te beelden. Maar in een anatomisch model is het zeker niet handig.”
Bewust
Te Hennepe wil niet voorschrijven wat mensen meenemen uit de tentoonstelling Ongezien. “Maar ik hoop dat bezoekers zich bewust worden van die geschiedenis, van de verschillen en hoe het doorwerkt. En dat ze er met elkaar over in gesprek gaan.”
De tentoonstelling Ongezien is nog in Rijksmuseum Boerhaave te zien tot en met 8 maart 2026.
Sleutelstad Media
Middelstegracht 87A
2312 TT Leiden
E-mail
redactie@sleutelstad.nl
Telefoon Redactie
071 - 5235907
