Honderdste geboortedag Jan Wolkers uitgebreid herdacht

Dat Jan Wolkers op 26 oktober 1925 in Oegstgeest ter wereld kwam, wordt dit weekend uitgebreid gevierd. Niet alleen met vier nieuwe boeken, maar ook met een expositie die zondag in Amsterdam is geopend in het bijzijn van Jans weduwe Karina en biograaf Onno Blom.

Ook bijzonder is de ontdekking van een aantal originele manuscripten in het huis van Wolkers op Texel. Bij een verbouwing kwamen er maar liefst twintig dozen achter een houten schot vandaan, met daarin niet alleen oude jurkjes van Karina, maar ook de verloren gewaande typoscripten van onder andere Turks Fruit en De Kus. Vooral die laatste deed de harten van vele neerlandici sneller kloppen, want het Jan Wolkers zelf niet verteld dat hij dat manuscript in de tuin had verbrand. “En nu is er dus het uitgetikte verhaal. Helemaal compleet met aantekeningen erop”, vertelt Blom in Nieuws071.

Gulzig
Ook vorig weekend stond voor Blom en andere liefhebbers van Wolkers al in het teken van de schrijver. Op zondag 19 oktober, zijn sterfdag, werden maar liefst vier nieuwe boeken van de in 2007 op Texel overleden schrijver en kunstenaar gepresenteerd. Blom: “Dat bewijst toch dat Wolkers nog leeft honderd jaar na zijn geboorte. Dat werk dat wordt nog gelezen, daar wordt nog gulzig van genoten en naar uitgekeken. Er zijn nu twee dagboeken verschenen. Een over het jaar 1973, een heel interessant jaar. De film Turks Fruit kwam toen in de bioscoop en trok meer dan 3,3 miljoen bezoekers. Ik heb zelf een dagboek uitgegeven met zijn notities over Texel, de aankomst op het eiland, dat ze daar een huis vonden en er gingen wonen.”

Voor uitgeverij Van Oorschot heeft Onno Blom nog een bloemlezing samengesteld van de beste verhalen en essays. “Het Tillenbeest heet dat. Dat is ook de titel van het debuutverhaal van Jan Wolkers. Het speelt zich voor een groot gedeelte af in en om het kasteel Oud Poelgeest in Oegstgeest.” Het vierde boek is een herdruk van de vroege romans van Wolkers. “Van Kort Amerikaans tot en met De Kus. In een hele dikke bundel van meer dan duizend pagina’s.” De boeken werden op Texel gepresenteerd met een driegesprek tussen Onno Blom, Karina Wolkers en Maarten van Rossum die goed bevriend was met Jan Wolkers. “We hebben Jan herdacht en ons afgevraagd wat hij allemaal betekend heeft voor de afgelopen eeuw. En toen zijn ook deze boeken ten doop gehouden.

Kartonnen dozen
Fokas Holthuis Antiquariaat in Den Haag doet ook nog iets bijzonders rond de vondst in de woning van Jan en Karina. “Ze hebben een prachtige catalogus gemaakt en een aantal van de dingen die we daar hebben aangetroffen zijn nu te koop. Zelfs de beschreven kartonnen dozen waar de spullen inzaten worden via het antiquariaat verkocht. Honderd euro per lege doos. Maar de manier waarop het werd gevonden, spreekt wel enorm tot de verbeelding van verzamelaars en mensen die dichtbij beroemde schrijvers en kunstenaars komen.”

Tillenbeest
Zaterdagavond is er nog een diner in de Drakenzaal van Kasteel Oud Poelgeest. Daar schuiven veertig gasten aan op de locatie waar het verhaal Het Tillenbeest zich afspeelt. Blom: “En waar inmiddels weer twee sfinxen op de marmeren schouw staan. En een van die sfinxen werd Het Tillenbeest. Jan heeft die in de oorlog gestolen. De naam kwam van een uitdrukking van Jans vader. Die zei altijd tegen moeder Wolkers: ‘Vrouw, moet je de kleine baby niet weer eens aan de tillen nemen’. Aan de borsten, betekende dat. Die sfinxen hebben ook gigantische borsten.

Expositie
In Amsterdam wordt zondag een expositie geopend. “Van beeldend werk van Jan Wolkers uit de jaren 60. Niet heel veel mensen kennen dat werk”, weet Blom. “Hij maakte in de jaren 60 en 70 hele mooie, Sierlijk abstracte kunstwerken. Bolle schilderijen met allemaal kleine ritmisch geplaatste bolletjes erop. Die worden daar voor het eerst tentoongesteld. Karina is daar ook bij. Dat is echt de geboortedag. En dan herdenken we hem onder de titel ‘Beloof me dat je me nooit vergeet al word ik honderd jaar’. Dat is een regel uit Winnie de Pooh. En dat heeft Jan een keer tegen Karina gezegd. Toen dacht ik, dat is mooi om die aan die expositie als titel mee te geven.”

Leidenaar Onno Blom is als biograaf van Jan Wolkers nauw betrokken bij het Wolkersjaar waarin de schrijver honderd zou zijn geworden. 

Cultuur Leiden