Open Monumentendagen 2005: ‘Geloven in gebouwen’

Afgelopen dinsdag heeft burgemeester Lenferink het eerste exemplaar van het programmaboekje van de Open Monumentendagen (10 en 11 september) in ontvangst genomen. Het thema van de Open Monumentendagen is dit jaar ‘Geloven in gebouwen’. De veertig opengestelde panden laten een grote verscheidenheid aan geloofsrichtingen en gebruiken zien. Tijdens het Leidse monumentenweekeinde is een uitgebreid activiteitenprogramma georganiseerd: gratis inloopconcerten met religieuze muziek, interviews met mensen die het Leidse religieuze leven van nabij hebben meegemaakt, open restauratiepanden met ambachtslieden en er is een speciaal kinderprogramma. Het volledige overzicht van alle activiteiten staat in het programmaboekje en op de website.

Tijdens het weekeinde zijn er ook Open dagen in een Turkse en Marokkaanse moskee, en in het boeddhistische klooster aan de Hogewoerd. Bovendien worden, ook naar aanleiding van de Nationale Orgeldag, verscheidende monumentale orgels in de Leidse kerken bespeeld.

Tijdens de Leidse Open Monumentendagen kunnen bezoekers een kijkje nemen in gebouwen waar men anders niet zo gauw binnenkomt. Bijvoorbeeld in het Leids Maçonniek Centrum, het gebouw van de vrijmetselaars aan de Steenschuur. Ook de lutherse schuilkerk, of de Mariagrot (een van de weinigen boven de rivieren) is opengesteld; men kan zich verwonderen over de vingerkootjes van de heilige Anna in de kapel van het Anna Aalmoeshuis, of het poolcafé The Church (een voormalige kapel waar rooms-katholieke jongens werden opgevangen) bekijken.

In het verleden droegen de rooms-katholieke, lutherse, doopsgezinde, remonstrantse en joodse kerkgemeenten ieder de zorg voor hun eigen zieken, wezen, alleenstaanden en armen. Een mooi voorbeeld van die eeuwenoude kerkelijke zorg is De Bakkerij aan de Oude Rijn, waar de kerk sinds de 15e eeuw tot op de dag van vandaag hulp verleent aan iedereen die dat nodig heeft.Vanaf 1426 verdeelde de parochie hier eerste levensbehoeften onder de armen en zondags kookte men er een gratis maaltijd. Vanaf de 17e eeuw tot 1930 bakte de hervormde diaconie brood in de eigen Armenbakkerij. Tijdens de Open Monumentendagen zijn in De Bakkerij de bakkersovens en de Goemoerskamer (de 17e-eeuwse regentenkamer van de kraamvrouwenzorg) te bezichtigen.

In acht panden zijn Vergeten verhalen te beluisteren. Dit zijn speciaal voor de Leidse Monumentendagen opgenomen interviews met mensen die het Leidse religieuze leven vanaf 1915 hebben meegemaakt. Het betreft bijvoorbeeld opnamen van een gesprek met de vroegere zusters over bijzondere gebeurtenissen in het voormalige Elizabethziekenhuis. Of een interview met Aad Hollebeek over het christelijk gereformeerde milieu waarin hij opgroeide. Lutherse dames vertellen over de warmte van hun kerkgenootschap. Docent geschiedenis Peter Otgaar denkt terug aan de magie van het Rooms-katholicisme van zijn jeugd. De negentigjarige heer Kromhout vertelt over de ontkerkelijking in zijn directe omgeving.

Beide dagen is er een speciaal jeugdprogramma. Voor kinderen van zes tot tien jaar zijn er leuke spelletjes op het Gerecht en meespeelvoorstellingen van Jeugdtheater Fez. Oudere kinderen kunnen deelnemen aan de pelgrimstocht langs monumenten in de binnenstad. De route en leuke wetenswaardigheden over de monumenten zijn beschreven in de speciale kindermonumentengids. Alle kinderen van de groepen 7 en 8 van de Leidse basisscholen krijgen de Kidsgids op school uitgedeeld. Zaterdag 10 september om 12.00 uur opent wethouder Alexander Geertsema (monumentenzorg) de jeugdactiviteiten op het Gerecht.

Tijdens de Monumentendagen kunt u ook voor het eerst een bezoek brengen aan het nieuwe museum Het Leids Wevershuis aan de Middelstegracht 143. Dit vroeg 17e-eeuwse wevershuisje wordt vrijdag 9 september geopend. Door de eeuwen heen zijn veel authentieke elementen bewaard gebleven. De laatste bewoner, een tevreden man die weinig nodig had, betrok het vervallen huis in 1948. Tot 2002 woonde hij in het huisje zonder keuken en badkamer, maar met een bedstee, een poepdoos en een onbeschoten dak. De enige eigentijdse aanpassing in de twintigste eeuw is de vervanging van gaslicht door elektrisch licht. In de jaren vijftig is het huis van een nieuw behangetje voorzien. Het museum Het Leids Wevershuis laat vier eeuwen wonen, werken en welzijn zien van de wijk Pancras-oost, woongebied van de wevers en arbeiders in de conservenfabrieken.

Leiden