Expositie “Het Leids gereformeerd kerkelijk Erf” in archief

In het kader van de Open Monumentendagen over ‘Religieus Erfgoed’ is in het Regionaal Archief Leiden een kleine expositie ingericht over het Leids gereformeerd kerkelijk Erf. Naar analogie van het Leidse thema ‘Geloven in gebouwen’ is deze expositie toegespitst op de kerkgebouwen waar gereformeerden ter kerke gingen en gaan. Slechts een enkel oorspronkelijk gereformeerd kerkgebouw is nog als zodanig in gebruik, zoals de Gereformeerde kerk op de Herengracht (vanaf 1957 eigendom van de Gereformeerde kerk Vrijgemaakt) of de Bevrijdingskerk (Samen-Op-Weg gemeente van gereformeerden en hervormden). Andere kerken zijn verbouwd tot woningen (Oude Vestkerk) of tot moskee (Petrakerk).

In Leiden ontstond in 1836 een eigen gemeente van Afgescheidenen van de hervormde gemeente (vanaf 1859 samenkomsten op de Hooigracht, vanaf 1892 Gereformeerde kerk A genaamd), waarna in 1848 een tweede zelfstandige gemeente zich afscheidde (vanaf 1854 samenkomsten op de Herengracht, vanaf 1892 Gereformeerde kerk B genaamd). In 1888 splitste een groep Dolerenden zich af van de hervormde gemeente (samenkomsten op de Oude Vest, vanaf 1892 Gereformeerde kerk C genaamd).

Terwijl landelijk in 1892 een fusie van gereformeerden tot stand kwam, verenigden in Leiden kerk A, B en C zich pas in 1905 tot de Gereformeerde Kerk van Leiden. Van kerk B splitste zich in 1904 de Christelijk Gereformeerde kerk af. Vrij spoedig daarna werd het pand Steenschuur 9 door dit kerkgenootschap in gebruik genomen, na diverse verbouwingen Opstandingskerk genaamd. Al eerder ontstond in Leiden een kring rond ds. Ledeboer uit Benthuizen (ca. 1840) en een Gereformeerde Gemeente onder ’t Kruis (1862), waaruit later de Gereformeerde Gemeente, met een kerkgebouw op de hoek van de Nieuwe Rijn en de Middelstegracht, voortkwam. Ook dat gebouw is inmiddels afgebroken.

In een schema wordt het hele Leidse gereformeerd kerkelijk Erf aanschouwelijk gemaakt. De expositie is nog te zien tot en met zaterdag 8 oktober. Op 3 oktober is het Regionaal Archief Leiden op de Boisotkade 2A gesloten.

Expositie: Geloven in gebouwen – Het Leids gereformeerd kerkelijk Erf
Plaats:  Vitrine bij entree Regionaal Archief Leiden, Boisotkade 2A
Geopend: zaterdag 10 september t/m zaterdag 8 oktober 2005
Openingstijden: ma. 13.00 – 17.00 uur, di.-vr. 9.30 – 17.00 uur, zat. 9.00 – 13.00 uur
Gesloten: ma. 3 oktober

Leiden