IJsvermaak in Leiden in de 18e en 19e eeuw

De tegenwoordige Leidse jeugd weet waarschijnlijk nauwelijks meer dat er nog niet zo lang geleden volop op de singels en het Galgewater geschaatst kon worden. Daarom wordt nu aan jong en oud de gelegenheid geboden om te zien hoe het er in het verleden aan toe ging, wanneer de Leidse wateren waren dichtgevroren. Vanaf 22 januari tot 16 maart kan een kleine expositie ‘IJsvermaak in Leiden in de 18e en 19e eeuw’ bezichtigd worden in de vitrines bij de entree van het Regionaal Archief Leiden  aan de Boisotkade. Een fraaie serie foto’s van het ijsvermaak op het Galgewater is gemaakt door Dr. Willem de Jong (1862-1918), student in de medicijnen en later stadsgeneesheer en schoolarts te Leiden.

De heer A.J. van de Ouweelen laat uit zijn omvangrijke privécollectie over de Schaatssport unieke foto’s, boeken en terreinkaarten (uitgegeven door de Zuid Hollandsche IJsvereeniging in 1891) zien, maar ook allerlei soorten schaatsen, zoals Wichers-De Salisschaatsen, Schoonrijdschaatsen, Hollandse Krulschaatsen, Hollandse Baanschaatsen, Houten kunstschaatsen (met de naam van de Leidse winkelier A.J. Stallinga op de Hogewoerd in het schenkel oftewel het ijzer!), schaatsstokken (waarmee men op vaste afstand achter elkaar kon schaatsen) en een houten schaatsslijpblok. Uit de archieven en collecties van het Regionaal Archief Leiden heeft hij bovendien materiaal over de ‘Leidsche IJsclub’ en de ‘Leidsche Studenten-IJsclub’ geselecteerd, zoals statuten en reglementen over de schaatssport, maar ook foto’s, boeken, brochures, etc. Zo schreef de Leidse arts, dichter en fel orangist Johannes le Franq van Berkhey (1729-1812) een ‘Zinnebeeldige Verklaaring der Illustre Sledevaart’. Dr. J.G. van Deventer, leraar wiskunde aan het Stedelijk Gymnasium te Leiden, schreef reeds in 1888 over de openbare ijsbaan op de Zoeterwoudse Singel, dat de aanleiding werd tot de oprichting van de Leidsche IJsclub. Geboren Leidenaar Mr. Johan van Buttingha Wichers was tijdens zijn rechtenstudie in Leiden secretaris van de ‘Leidsche Studenten IJsclub’ en werd mede-oprichter en 1e secretaris van de Nederlandsche Schaatsenrijders Bond. Hij publiceerde in 1888 het standaardwerk ‘Schaatsenrijden’.

Regionaal Archief Leiden, Boisotkade 2A, Leiden.

Openingstijden: maandag 13.00-17.00 uur., dinsdag tot en met vrijdag 9.30-17.00 uur en zaterdag 9.00-13.00 uur.

Leiden