5000 jaar oud aardewerk in Rijksmuseum van Oudheden

Voor de tentoonstelling ‘Archeologische vondsten van de heilige berg Jebel Aruda, Syrië’ selecteerde het Rijksmuseum van Oudheden ruim 80 topstukken, afkomstig uit de Uruk-cultuur. Deze cultuur kwam tussen 4000 en 3000 v. Chr. tot bloei in Irak en is onder meer verantwoordelijk voor de uitvinding van het wiel en het schrift. De verscheidenheid van het 5000 jaar oude aardewerk, waarvan een deel voor de eerste keer wordt geëxposeerd, is opzienbarend. Van piepkleine schaaltjes tot potten van ruim een meter hoog. Tegen de achtergrond van enorme sfeerbeelden van de Jebel (Arabisch voor berg) Aruda komt de robuuste charme ervan goed tot haar recht. Bladerend in een levensgroot fotoboek kan men zich een voorstelling maken van de Jebel Aruda tijdens en na de archeologische opgravingen. Ook het restauratieproces van het aardewerk is in beeld gebracht, waardoor er een goed beeld ontstaat van de transformatie van scherf tot pot.

De Universiteit Leiden verrichte in de jaren ’70 opgravingen op de Jebel Aruda. Het aardewerk is opgegraven in woonhuizen en tempels op de berg. Het werd gebruikt voor het leven van alledag. Sommige potten hebben een afgeronde bodem, waardoor het vermoeden bestaat dat deze werden opgehangen of ingegraven. Ongeveer tien procent van het aardewerk is versierd met ingekraste motieven. De vlakke bovenkant van de kruiken leende zich hier goed voor. Het versierde aardewerk werd mogelijk gebruikt voor de opslag van luxe producten of gebruikt bij speciale gelegenheden. Het diende vermoedelijk ook als statussymbool voor de eigenaar. De volledige collectie bestaat uit ruim duizend objecten, waarvan enkele honderden stuks aardewerk. In 2004 droeg de Universiteit Leiden de collectie over aan het Rijksmuseum van Oudheden. Inmiddels is een gedeelte ervan gerestaureerd.

De tentoonstelling loopt van 6 april tot 12 augustus.

Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28, Leiden.

Leiden