Hoog(s)tepunt voor restauratie Sterrewacht

Vanmiddag zijn de vier telescoopkoepels van de Leidse Sterrewacht na grondige restauratie teruggeplaatst. De restauratie van de Sterrewacht bereikt daarmee het hoogste punt. In april vorig jaar takelde minister Ronald Plasterk van Onderwijs één van de koepels naar beneden. Daarmee gaf hij het startsein voor de restauratie van de Sterrewacht die in 1633 werd opgericht. De koepels dateren uit 1924 en zijn het afgelopen jaar ambachtelijk met de hand gerestaureerd met hetzelfde soort materiaal als in 1924 werd gebruikt voor de vervaardiging. De sterrenkijkers uit de koepels zijn in restauratie en worden later teruggeplaatst. In de Sterrewacht van de Universiteit Leiden wordt na de restauratie een sterrenkundig educatief centrum gevestigd dat wordt beheerd door de Werkgroep Leidse Sterrewacht. Dat is een groep vrijwilligers met belangstelling voor sterrenkunde en een warm hart voor de oude Sterrewacht.

De Leidse videosite ILoveLeiden.com maakte onderstaande reportage.

Nadat de Leidse Sterrewacht eeuwenlang op het dak van het Academiegebouw had gestaan, kwam in 1868 de nieuwbouw aan de singel gereed. Dit was de verdienste van Frederik Kaiser die in 1837 tot observator en later tot directeur werd benoemd. Kaiser ijverde tientallen jaren voor de bouw van een nieuwe sterrenwacht, en had uiteindelijk succes. De Sterrewacht is geïnspireerd op de sterrenwacht van Sint Petersburg en bestaat uit een centraal koepelgebouw met twee vleugels. Deze vleugels zijn precies oost-west gericht, dit ten behoeve van de zogenoemde meridiaanmetingen die voor het observeren van heelal en sterren belangrijk waren.

De Sterrewacht was destijds een geweldige investering, en niet alleen financieel: bijna de helft van de toenmalige Hortus botanicus moest voor het gebouw wijken. Maar de bouw leverde Leiden veel op: het Leids sterrenkundig onderzoek steeg naar grote hoogte en heeft zijn vooraanstaande positie altijd kunnen behouden.

Aan het begin van het computertijdperk, in 1971 verhuisde de Sterrewacht naar het Huygenslaboratorium in de Leeuwenhoek waar de hoogstaande Leidse sterrenkunde nu voornamelijk met de computer wordt bedreven. De Sterrewacht kwam in gebruik bij het Instituut Biologie Leiden dat echter vorig jaar ook domicilie koos in de Leeuwenhoek. Vandaar dat de Sterrewacht nu – althans ten dele – een nieuwe bestemming krijgt. Het terrein wordt ook weer verbonden met de Hortus botanicus.

Leiden