Snijden in Leidse uitgaven niet zonder pijn

Vanavond vergaderde de Leidse gemeenteraad voor het eerst over de meerjarenbegroting voor de komende vier jaar. Een begroting met flink wat pijnpunten, zo bleek tijdens de algemene beschouwingen waarbij de fractievoorzitters van alle partijen een eerste reactie gaven op de bezuinigingsvoorstellen van het college. De komende weken wordt de begroting inhoudelijk behandeld in de verschillende raadscommissies, waarna de raad hem definitief vaststelt op 10 november. Dan worden ook alle aangenomen wijzigingen verwerkt die door de verschillende fracties zullen worden ingediend. Die zullen voor een groot deel betrekking hebben op het ontzien van mensen met de laagste inkomens, zo viel op te maken uit de bijdragen van vandaag.

GroenLinks ging daarin vandaag het verst door een eigen tegenbegroting in te dienen waarin helemaal niet op de minima wordt bezuinigd. Ook de PvdA kan zich in dergelijke bezuinigingen niet vinden. Het sluiten van daklozenopvang De Zaak, het opheffen van de veegploeg en het sluiten van enkele Raad en Daadwinkels zijn punten waar die partij afstand van neemt. “We staan pal voor de meest kwetsbaren in de samenleving,” aldus fractievoorzitter Gerda van den Berg. De SP sluit zich daar in grote lijnen bij aan. Ook vindt fractievoorzitter Antoine Theeuwen dat er wel erg veel geld zit in het fonds voor bodemsanering.

De Partij voor de Dieren maakte zich vanavond vooral boos over voorgenomen bezuinigingen op flora en fauna. Zo betreurt fractievoorzitter Dick de Vos het dat er in de begroting geen aparte post is opgenomen voor dierenwelzijn. Ook hekelt hij de keus van het college om wel te investeren in 1000 parkeerplaatsen, terwijl het maar niet lukt om de 1000 extra bomen te planten die al eerder waren afgesproken. Een bomenmotie van ChristenUnie-fractievoorzitter Guido Terpstra die het college oproept om daar nu echt werk van te maken, werd met algemene stemmen aanvaard. Diezelfde Terpstra verwijt het college overigens gebrek aan visie bij de gepresenteerde begroting: “Wat je wilt weten staat er niet in. De ChristenUnie eist een verklaring. Is het met de huidige samenstelling van het college niet mogelijk om tot een gedeelde visie te komen? Of was een half jaar tijd te kort dag?,” zo sneerde hij in zijn beschouwingen op de begroting. Vervolgens gaf hij wethouder Robert Strijk van Financiën een kaasschaaf en een spelletje ‘koehandel’ als cadeau voor deze ‘begroting van kaas schaven en koehandel’: “Met deze begroting legt u een loodzware hypotheek op de toekomst,” zo betoogde Terpstra.

Niet alle partijen waren zo kritisch op de door het college voorgestelde begroting. Hoewel er sinds de verkiezingen een ‘nieuwe bestuursstijl’ heerst in het Leidse stadhuis, waarbij er geen coalitie en oppositie meer zou bestaan, zijn de collegedragende partijen opvallend gematigd in hun oordeel. Zo vindt de SP het prima dat er 1000 parkeerplaatsen bijkomen en gaan de bezuinigingen de VVD op sommige punten zelfs niet ver genoeg.

Zo pleit VVD-fractievoorzitter Paul Laudy ervoor om alsnog te stoppen met het LAKTheater en het Nobel Muziekcentrum. Ook is Laudy bang dat de ingeboekte bezuinigingen helemaal niet gehaald gaan worden. Verder bereed Laudy het VVD-stokpaardje bij uitstek: “Bereikbaarheid, bereikbaarheid, bereikbaarheid, dat is de belangrijkste randvoorwaarde voor een succesvol en aantrekkelijk Leiden.” Tenslotte hield de VVD een vurig pleidooi voor een veel hardere bestrijding van criminaliteit en geweldsmisdrijven. Laudy: “Geen buurtcoaches en kopjes thee, maar maatregelen. Op deze manier wordt elk jaar weer eenderde van alle Leidenaars slachtoffer van criminaliteit”.

Bereikbaarheid is ook een belangrijk thema voor het CDA. Fractievoorzitter Arjan Bonestroo eist dat de Morspoortgarage er komt met minimaal 300 plekken. “Afspraak is afspraak.” Ook wil hij weten wanneer de schop in de grond gaat voor de parkeergarage aan de Garenmarkt en voor de aanleg van de Ringweg Oost. Ook de bereikbaarheid van Leiden over het water moet meer aandacht krijgen. Onder meer door uitbreiding van de passantenhaven en mooie horeca in de voormalige Jonk-panden. Coffeeshops wil het CDA niet meer in dat gebied. Net als de VVD wil het CDA ook dat de gemeente nu eindelijk werk maakt van het bestrijden van meeuwenoverlast.

Paul van Meenen, fractievoorzitter van de grootste partij D66 was vol lof voor de begroting. “Een verademing,” zo vond hij het zelfs. “U heeft het schijnbaar onmogelijke verbonden en de belangen van de stad en de inwoners gewogen en in een zo zorgvuldig mogelijk evenwicht met elkaar gebracht.” Dat niet alle plannen al onderbouwd zijn, is voor D66 juist een pré. Van Meenen: “Wij hebben begrip voor die benadering, omdat die de ruimte biedt om in overleg met maatschappelijke organisaties en partners een zinvolle en passende uitwerking te vinden. Zo’n benadering past uitstekend bij de intentie van D66 om de stad te besturen met de burgers in plaats van over en zonder hen.” Wel maakte Van Meenen zich zorgen over het organiseren van burgerparticipatie nu in de komende bezuinigingsronde onder meer de districsraden verdwijnen.

Namens het college gaf wethouder strijk aan zich niet te herkennen in het verwijt van gebrek aan visie waar verschillende partijen mee kwamen. Hij vindt dat het college juist duidelijke keuzes maakt en zeker de kaasschaaf niet heeft gehanteerd. Bij veel voorgenomen bezuinigingen is het college te rade gegaan bij andere steden van vergelijkbare omvang als Leiden. Door die ‘benchmark’ kwamen ondoelmatigheden naar boven die een deel van de bezuinigingen op gaan vangen. Omdat de bezuinigingen zo enorm in omvang zijn, is het niet gelukt om binnen de afspraken in het beleidsakkoord tussen D66, VVD, CDA en de SP te blijven. Dat leidt tot een lastenverhoging door de rioolheffing kostendekkend te maken. Ook de minima worden niet helemaal ontzien. Dat vindt het college goed verdedigbaar, omdat Leiden een ruimhartiger minimabeleid heeft dan andere steden. “Maar mensen met een echt laag inkomen gaan hier niets van merken,” zo beloofde Strijk. Verder gaf Strijk aan dat er vooral in 2011 extra kosten gemaakt moeten worden om in de jaren erna bezuinigingen in te kunnen boeken. “Dat zijn incidentele kosten (zo’n 4 miljoen) die we gezien dat karakter ook durven te dekken met incidentele inkomsten.”

Leiden Palet 2010