Historiserend bouwen in de ban bij Leidse UNESCO-status

Het grachtenpand op het hoekje Rapenburg en Nieuwsteeg dat in historiserende stijl werd gebouwd, zou er mogelijk niet gekomen zijn als de Leidse binnenstad in 2009 al op de werelderfgoed had gestaan.

Hypermoderne nieuwbouw is straks mogelijk het devies in de Leidse binnenstad. Althans, als de Leidse VVD-fractie haar zin krijgt. Die pleit namelijk voor de plaatsing van de Leidse binnenstad op de UNESCO-werelderfgoedlijst.

De gemeente doet op verzoek van de liberalen onderzoek hoe de binnenstad het beste op deze lijst geplaatst kan worden.

Op de erfgoedlijst staan is aan veel voorwaarden gebonden en strikte naleving hiervan is vereist.

Historiserend bouwen, dat is nieuwbouw in oude stijl die past in de omgeving, is daarbij niet meer vanzelfsprekend. In Amsterdam wordt de laatste jaren aan de grachtengordel, die sinds 2010 op die lijst staat, elk bouwplan dat lijkt op vroeger verworpen. VVD-raadslid Van Wijk – Meijer is niet bang voor een moratorium op historische architectuur. “Zo lang nieuwbouw maar past binnen de samenhang van de stad. Amsterdam is gewoon veel te streng met die regels.”

Artikel 21 van het UNESCO-memorandum ‘Werelderfgoed en hedendaagse architectuur meldt dat het niet is toegestaan om ‘pseudo-historisch’ te bouwen. Dit om te voorkomen dat het authentieke karakter van het erfgoed wordt aangetast. “De architectonische geschiedenis van de stad moet leesbaar blijven,” stelt UNESCO.

Chris de Waard in gesprek met VVD-raadslid Van Wijk – Meijer over Leiden als werelderfgoed.

Gevolgen
Door de nieuwe regels zou het ’terugrestaureren’ van winkelgevels zoals dat nu in het winkelpuienproject gebeurt niet meer kunnen. Leidse architect Patrick Colly legt uit: “Je moet eigentijds bouwen. Dat betekent dat je niet meer terug mag brengen wat er ooit was. Het is er nu gewoon niet meer en dan mag je ook niet doen alsóf het er nog wel is.”

Niet meer historiserend mogen bouwen is volgens Colly ook een voordeel: “Elk nieuw bouwplan lijkt wel alsof we honderd jaar terug in de tijd willen stappen. Je moet bouwen in de bouwstijl van vandaag en niet verwijzen naar iets dat 100 jaar geleden goed kon, maar nu niet meer. De stad blijft zich ontwikkelen en elke paar honderd jaar ziet het er net even anders uit. Zo zijn er op de Oude Singel genoeg voorbeelden waar oude panden nieuwe gevels hebben gekregen in de 19e eeuw. Omdat dat toen mode was.”

Chris de Waard sprak met de Leidse architect Patrick Colly van architectenbureau Flinterdiep over historiserend bouwen in Leiden.

Voordracht 
VVD-raadslid Margreet van Wijk – Meijer vindt dat de prachtige historische binnenstad van Leiden een plek op de werelderfgoedlijst verdient. De insteek van het college van burgemeester en wethouders is nu om de Leidse binnenstad als monumentale kennis- en universiteitsstad naar voren te schuiven. De VVD hoopt op samenwerking met andere oude universiteitssteden zoals Bologna (universiteit van 1088), Oxford (1096), Cambridge (1209) en Salamanca (1218) voor het verkrijgen van werelderfgoed-status. De Leidse Universiteit is de oudste van Nederland en dateert uit 1575.

Architect Colly stelt dat de plannen van de VVD sowieso voorlopig nog de ijskast in kunnen. “Volgens mij zijn de inzendingen voor de Nederlandse UNESCO-lijst al ingevuld tot 2028, dus voor die tijd kan het toch niet voorgedragen worden.”

 

Cultuur Leiden Politiek