10,5 miljoen euro voor Leidse wetenschappers

Zeven wetenschappers van de Universiteit Leiden ontvangen een zogeheten Vici-beurs van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Met de beurs kunnen de wetenschappers de komende vijf jaar een eigen vernieuwende onderzoekslijn ontwikkelen en een onderzoeksgroep opbouwen. De Vici-beurs is een van de grootste persoonsgebonden wetenschappelijke premies van Nederland en is gericht op gevorderde onderzoekers.

Van harte jullie zeven — goed gedaan! En volgende keer raak voor wie het net niet haalden deze keer! @LUMC_Leiden @LeidenHum @LeidenScience @LeidenSocial https://t.co/CEjaRYMNbF

— Carel Stolker (@CarelStolker) 26 februari 2019

De volgende Leidse wetenschappers ontvingen een beurs:

Sylvestre Bonnet – Kankereiwitten remmen met metaalhoudende medicijnen en licht
Antikankergeneesmiddelen zijn vaak toxisch voor de patiënt omdat zij niet erg selectief zijn. In dit project zullen de onderzoekers antikanker metaal-bevattende medicijnen maken die inactief zijn in het donker, maar na bestraling met licht kankercellen dood maken door het tegelijkertijd bevrijden van twee medicijnen die zich op twee verschillende bij kanker betrokken eiwitten richten.

Jeroen Codée – Zoete reactiemechanismen
Het synthetiseren van oligosacchariden (“suikers”) is van groot belang om deze verbindingen beschikbaar te maken voor biologisch en medisch onderzoek. De mechanismen waarmee glycosidische bindingen gevormd worden zijn tot op heden slecht begrepen. Codée wil suikerkoppelingsmechanismen in detail ophelderen met behulp van computationele en experimentele technieken.

Haico van Attikum – Schade tijdens de DNA-verdubbeling oplossen
Een essentiële stap in de celdeling is de verdubbeling van ons DNA. Beschadigingen aan ons DNA kunnen dit proces echter ontregelen. De onderzoekers zullen onderzoeken hoe de DNA-verdubbeling wordt gereguleerd bij beschadiging van ons DNA en bepalen welke rol chromatine, het verpakkingsmateriaal van ons DNA, daarin speelt.

Yiya Chen – Melodie in spraak
Anders dan Nederlands en Engels gebruiken gesproken talen melodie doorgaans niet alleen om zinsbetekenis te nuanceren maar ook om woorden van elkaar te onderscheiden. Hoe talen dit doen, is goeddeels onbekend. Dit project onderzoekt daarom de taalkundige, psychologische en hersenprocessen achter deze parallelle informatieoverdracht van woordidentiteit en zinsbetekenis via melodie.

Sander Nieuwenhuis – De invloed van opwinding op cognitieve functies en het brein
Onder arousal wordt de activatietoestand van het centrale en autonome zenuwstelsel verstaan. Ook overdag vertonen mensen subtiele schommelingen in arousalniveau. Met behulp van wiskundige modellen en beeldvormingstechnieken gaan de onderzoekers bestuderen wat de precieze effecten zijn van arousalschommelingen op cognitieve functies en globale patronen van hersenactiviteit.

Herman Paul – Over vroegmoderne ondeugden
In de afgelopen eeuwen is de wereld radicaal veranderd. Toch zijn culturele stereotypen uit de 17e eeuw nog altijd springlevend en spreken zelfs wetenschappers soms in termen (‘dogmatisme’, ‘speculatie’, ‘vooroordeel’) die al eeuwen oud zijn. Waarom doen ze dat? Wat verklaart zulke continuïteit in een veranderende wereld?

Susana Chuva de Sousa Lopes – Kunnen cellen van sekse veranderen?
Tijdens embryonale ontwikkeling maken menselijke cellen alle organen en celtypen, maar er wordt slechts één soort kiemlijn gegenereerd: vrouwelijke cellen maken eieren en mannelijke cellen maken sperma. Wij willen ontdekken hoe dit proces is gereguleerd en welke genen aangezet kunnen worden om menselijke stamcellen van geslacht te doen veranderen.

Leiden Science