Unieke betonnen schuilplaats uit Tweede Wereldoorlog ontdekt in Leidse tuin

Historici van Erfgoed Leiden en omstreken stuitten toevallig op een bijzondere vondst in een tuin aan de Rijnsburgerweg. Een particuliere schuilbunker uit de Tweede Wereldoorlog. Extra speciaal omdat er niet veel overblijfselen uit de Tweede Wereldoorlog te vinden zijn in Leiden.

De schuilplaats is geen bunker die de Duitse bezetter maakte, maar een schuilplaats die een Leidse natuurkundige liet maken voor zijn gezin. Erg ruim is het allemaal niet in de betonnen buis. Bouwkundig historicus Edwin Orsel van Erfgoed Leiden kruipt met moeite in de bunker. “De bunker heeft een kleine toegang. Je moet je dan voorstellen dat hier houten bankjes links en rechts in zaten.” De constructie is net groot genoeg voor een man of zes. “En hier zaten ze dan in afwachting van de aanval.”

De schuilplaats werd door stom toeval ontdekt door Erfgoed Leiden. “We waren hier eigenlijk bezig met het huis”, zegt Orsel. “En toen we tuin inliepen zagen we dit. De eigenaren wisten ook niet precies wat het was.” Erfgoed Leiden dook het eigen archief in en ontdekte dat de Leidse natuurkundige Wander de Haas de betonnen cilinder liet bouwen door de Leidse betonfabriek Wernink.

‘Uniek product’
“Wernink maakte al rioolbuizen en paste dat aan voor de oorlogssituatie. Dus het is echt een uniek product”, legt Orsel uit. Hij denkt dat de bunker ook gebruikt is in de oorlog. “Leiden is natuurlijk ook gebombardeerd, voornamelijk in het stationsgebied. En dat is hier niet ver vandaan.”

“We moeten hier echt zuinig op zijn”, zegt Orsel. “Het is uniek voor Leiden, mogelijk zelfs voor Nederland. We niet hoeveel er nog zijn in Nederland want dat is nooit geïnventariseerd. Dus ja, we moeten er zuinig op zijn.”

Leiden Maatschappij