Molenaar Bjorn Jannink: 'Papa mama molen, waren mijn eerste woorden'

Boven in de kap van houtzaagmolen De Herder is het beste plekje om te mijmeren en over de stad uit te kijken. Tenminste dat vindt Bjorn Jannink. En deze 19-jarige molenaar kan het weten. Sinds eind december is hij officieel molenaar en ‘draait’ hij De Herder.

Vanaf windkracht 3 kan de molen lekker draaien en zijn werk doen. “Als het windkracht 8 wordt, zet ik de molen stil en ook nog extra vast met wat kettingen. Oostenwind is het beste, want erg stabiel”, vertelt Jannink. Hij heeft de molen  gedraaid en hijst vervolgens de zeilen op de wieken om zoveel mogelijk wind te vangen. “Ik heb er ook wat vet op gesmeerd, dan loopt ie wat makkelijker.”

Rollen
Binnenin de molen is goed te zien hoe de kap kan draaien, dankzij een dertigtal houten rollen. De Herder kan het klokje rond draaien, beide kanten op. “Vanochtend heb ik de kap 180 graden gedraaid, zodat de wieken goed in de wind staan. Het waait niet zo hard, dus het is even afwachten of ze echt gaan draaien.”

Wie Jannink zo op zijn klompen in de wieken ziet klimmen, zou kunnen denken dat hij op een molen geboren is en uit een echte molenaarsdynastie komt. “Mijn ouders zeggen altijd dat mijn eerste woordjes: papa, mama, molen waren. Ik denk dat ik een jaar of vier, vijf was toen ik voor het eerst een molen binnenliep. Eigenlijk ben ik er nooit meer weggegaan.”

63+
Jannink is met zijn 19 jaar een uitzondering in het molenaarsvak. “Ik denk dat gemiddelde leeftijd 63+ is. Vooral gepensioneerden. Maar iedereen kan dit doen.” Jannink heeft al op een poldermolen gewerkt, die water wegpompt, en ook op een korenmolen. Maar De Herder is hem op het lijf geschreven, want hij studeert aan de Hout- en meubileringscollege in Amsterdam. “Ik ben nu bezig met mijn eindopdracht, een kastje op hele hoge poten en het hout ervoor heb ik hier zelf gezaagd.”

Bezig zijn met techniek en de natuur. Dat is in het kort de elevatorpitch van Jannink. “Als molenaar ben je altijd met het weer bezig.” Zoveel mogelijk wind vangen, daar draait het om. In de verte draaien de wieken van molen De Valk net iets harder. “Die staat wat hoger en pakt dus meer wind mee.”

Dit jaar bestaat het Gilde van Molenaars 50 jaar. Jannink vindt dat een mooie gelegenheid om zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met het molenaarsvak. “Er is een groot tekort aan molenaars in Nederland. Terwijl het heel belangrijk is dat een molen blijft draaien. Anders gaat hij kapot.”

Kwartier
Zo kwam hij zelf ook bij de Herder terecht. “Ik zag die molen altijd vanuit de trein en ik zag hem nooit draaien, hij stond altijd stil. Toen heb ik uitgezocht wie de eigenaar was en of er al een molenaar was. Ik mocht langs komen en binnen een kwartier was het geregeld.” Jannink deelt de molen met de molenaar van de beroemdste molen van Leiden Museum De Valk. “Maar hij heeft het daar erg druk mee, dus meestal ben ik degene die de molen draait.”

De Kat
Molen De Herder staat sinds 1884 aan de Haarlemmerweg in Leiden. Maar eigenlijk is de molen meer dan een eeuw ouder. In 1755 werd in Amsterdam De Kat gebouwd, maar werd later voor sloop te koop gezet. De voorloper van De Herder werd in die tijd door brand verwoest. Da Kat werd in Amsterdam afgebroken, alle delen kregen een nummer om hem in Leiden weer in volle glorie op te kunnen bouwen. Er zijn nog steeds zijn er in de molen verschillende balken en het grote tandrad die uit 1755 stammen. “Die balken kunnen wel een paar honderd jaar mee”, zegt Jannink.

Cultuur Economie Leiden Oegstgeest Onderwijs