Zingende papegaaien gezocht voor Leids onderzoek

De Leidse biologe Michelle Spierings zoekt zingende papegaaien voor onderzoek naar de oorsprong van muzikaliteit. Ze vraagt zich met name af of muzikaliteit uniek is voor mensen, of dat het ook bij dierensoorten voorkomt. “De muzikaliteit van andere dieren kan veel zeggen over hoe muzikaliteit bij ons ontstaan is”, zegt ze. Om dat goed te kunnen onderzoeken wil ze graag een app-groep maken met daarin zingende papegaaien. “Ik zie het zoom-gesprek al voor me”, lacht ze. “Met veertig eigenaren en hun zingende papegaai.”

Met een beurs die de biologe heeft gekregen wil ze gaan onderzoeken hoe goed het gehoor van de papegaai is. “Ik ben benieuwd hoe ze veranderende melodieën kunnen herkennen en nazingen”, zegt ze. “We weten dat ze een absoluut gehoor hebben en noten herkennen. Bovendien gebruiken papegaaien zang veel voor onderlinge communicatie, territorium en partnerkeuze.”

Muziek is een basisbehoefte voor de meeste mensen. De melodie gaat omhoog en naar beneden, en met ons gehoor volgen we de opvolgende noten en daardoor laten we ons meeslepen. Bij dieren is dat niet altijd het geval. “Om een melodielijn te kunnen volgen, moet je het verschil kunnen horen tussen twee noten. Dat noemen we relatief gehoor, en het is iets waar mensen in uitblinken. Dieren horen alleen welke toon iets is, dus een C, A of F-mineur. Dat is een absoluut gehoor, iets wat mensen juist maar zelden kunnen”, legt Spierings uit.

Een zingende papegaai maakt furore op TikTok.

Muzikale diersoort
Ze wil dit onderzoek nu graag doen, omdat er tot nu vanuit wordt gegaan dat muzikaliteit uniek voor mensen is. “En dan denk ik: o ja, is dat wel echt zo? Naast het feit dat papegaaien een hele muzikale diersoort zijn, kunnen ze veel verschillende geluiden maken, en ook zingen. We weten dat ze waarschijnlijk een absoluut gehoor hebben, maar we willen ook het relatieve gehoor testen. Er is alleen een probleem: op de universiteit hebben we geen papegaaien.”

En dus ontstond het idee voor de app-groep. “Het zou fantastisch als we een groep mensen hebben met papegaaien die kunnen zingen. Want we hebben nog zoveel vragen. Naast liedjes opnemen en afspelen willen we ze ook andere muzikale vraagstukken voorleggen. Ik ben vooral benieuwd hoe ze veranderende melodieën kunnen herkennen en nazingen. Het zou geweldig zijn om dat te testen met een grote groep zingende papegaaien.”

Operazangeres
Spierings neemt ook de kunst en kennis van operazangeressen mee in het project. “De opdrachten die we aan papegaaien geven, willen we ook bij mensen testen. Want de papegaaien maken wel eens een foutje, maar dat doen mensen natuurlijk ook. Dus als een professionele operazangeres sommige opdrachten niet kan doen, kunnen we dat van papegaaien ook niet verwachten. Ik ben heel benieuwd hoeveel verschillende versies van de ‘Koningin van de Nacht’ van Mozart we volgend jaar hebben verzameld.”
Papegaai-eigenaren die mee willen doen kunnen terecht bij het birdsingalongproject op Instagram.

Leiden Wetenschap