Hartstichting steunt Leids onderzoek naar afremmen slagaderverkalking

De Hartstichting heeft aan onderzoeker dr. Sander Kooijman van het Leids Universitair Medisch Centrum een Dekkerbeurs toegekend. Dat is een persoonlijke onderzoeksbeurs voor getalenteerde wetenschappers die jaarlijks wordt toegekend. Met deze beurs van 510.000 euro kan Kooijman de komende jaren onderzoek doen naar hart- en vaatziekten. Hij onderzoekt met name hoe cellen die vet kunnen verbranden harder gaan werken, om zo slagaderverkalking te remmen.

De beurs is vernoemd naar oud-directeur dr. E. Dekker van de Hartstichting die in Nederland de initiator van de burgerhulpverlening bij een hartstilstand was.

Elke dag belanden 650 mensen met een hart- of vaatziekte in het ziekenhuis en er sterven ruim 100 mensen aan deze aandoening. Het meest voorkomende onderliggende probleem is slagaderverkalking. Daarbij ontstaat er een verdikking van de bloedvatwand, een zogenaamde plaque, waarin zich vetten zoals cholesterol en ook ontstekingscellen ophopen. Naarmate een plaque groter wordt kan deze scheuren, waardoor er een bloedstolsel ontstaat dat de slagader afsluit. Dit kan onder andere een hart- of een herseninfarct veroorzaken.

Koud douchen
Bruin vetweefsel is een orgaan dat vetten uit de bloedbaan kan opnemen en afbreken. Dit levert warmte op en remt de opbouw van slagaderverkalking. Medisch bioloog dr. Sander  Kooijman gaat onderzoeken op welke manier hij kan zorgen dat bruin vetweefsel harder gaat werken. “We weten uit eerder onderzoek al dat dit kan met behulp van kou. Koud douchen kan er bijvoorbeeld al voor zorgen dat het bruine vetweefsel vetten uit het bloed gaat opnemen en gaat verbranden om warmte te maken.”

Kooijman gaat nu onderzoeken welke processen en welke stofjes in het lichaam ervoor zorgen dat het bruine vet geactiveerd wordt. Als hij dat weet, kan hij mogelijk het bruin vetweefsel activeren met behulp van medicijnen.

Dag- en nachtritme
Daarnaast gaat hij onderzoeken op welk moment van de dag mensen die medicijnen het best in kunnen nemen. “Dat tijdstip kan een enorm verschil maken”, legt hij uit. “Veel processen in ons lichaam hebben een dag- en nachtritme. Zo ook het bruine vetweefsel. Dat kan ‘s nachts wel tien keer zo actief zijn als overdag. We weten bijvoorbeeld al dat blootstelling aan kou ’s ochtends het meeste effect heeft, terwijl sporten ’s avonds weer beter is.” Kooijman wil met zijn onderzoek nieuwe behandelingen tegen slagaderverkalking ontwikkelen en daarmee veel hart- en herseninfarcten voorkomen.

Streng
Wetenschappelijk onderzoek is hard nodig om te voorkomen dat mensen overlijden of ziek en steeds zieker worden door hart- en vaatziekten. Met persoonsgebonden Dekkerbeurzen probeert de Hartstichting daarom toptalent aan het hart- en vaatziektenonderzoek te verbinden. Een Dekkerbeurs helpt onderzoekers hun eigen onderzoekslijn op te zetten en uit te bouwen.

De selectieprocedure voor deze beurzen is streng: er wordt gekeken naar de kwaliteit van de onderzoeker én de kwaliteit van het onderzoek. Wetenschappers uit binnen- en buitenland hebben de aanvragen beoordeeld. “Voor de Hartstichting is een toponderzoeker een onderzoeker die naast topwetenschap ook nadenkt over het verder brengen van  onderzoeksresultaten”, zegt directeur Hans Snijder van de Hartstichting. “De Dekkerbeurs versnelt onderzoek en leidt tot een verbeterde behandeling en het voorkomen van hart- en vaatziekten.”

 

Leiden Wetenschap