Dankzij #BookTok slaan jongeren massaal aan het lezen: 'Iedereen kan lezen leuk vinden'

“Ren nu naar de Paagman. Holyshit, kijk wat ik hier heb gezien”, zegt de Wassenaarse Chaya (24) op haar TikTok-account @gitanareads. In een andere video, midden in de nacht en huilend in bed opgenomen, vertelt ze hoe ontroerend ze het boek ‘Het huis in de azuurblauwe zee’ vond. De video’s worden gekenmerkt door de hashtag #BookTok en boekwinkels zoals Paagman plukken hier de vruchten van.

Want Chaya, die samen met haar man Aaron (25) goed is voor ruim 6000 volgers, is niet de enige TikTokker die haar favoriete boeken aanbeveelt via het populaire platform. #BookTok komt overwaaien uit de Verenigde Staten waar de community uitgroeide tot miljoenen gebruikers op TikTok, die elkaar via de hashtag leestips geven. Met name de genres Young Adult, Fantasy, Romance en Thrillers zijn populair. Boekwinkels zoals Paagman hebben daarom hoekjes ingericht voor de BookTok-fans, zodat ze hun favoriete boeken die op TikTok worden aanbevolen, gemakkelijk terug kunnen vinden. Ook worden er speciale meet & greets met de TikTokkers georganiseerd.

Schaamte om dansjes
En met resultaat, want bij Paagman steeg het aantal lezers onder de 25 jaar met maar liefst 15 procent. “Soms kunnen wij als medewerker niet eens meer door dit pad lopen”, vertelt de 18-jarige Amy Janbroers, die naast haar studie werkt bij Paagman. Ze wijst naar het gangpad in de toch behoorlijk ruim opgezette boekenzaak. Aan weerszijden staan kastenvol boeken die vanwege de TikTok-hype populair zijn.

Tiktok stond lange tijd bekend als platform waarop vooral snelle pretvideo’s vol dansjes, muziekclips en memes van dieren werden gedeeld. Omdat Chaya daarom in eerste instantie niet geassocieerd wilde worden met het medium, maakte zet het account @gitanareads aan zonder haar eigen naam daarin te verwerken.

“Maar mijn eerste filmpje was direct al een succes”, vertelt ze. Inmiddels schaamt ze zich niet meer, maar geeft het haar juist een podium om over taboes te praten zoals seksueel misbruik en fat shaming. Beide fenomenen waar ze mee te maken kreeg. “Onderwerpen die ik in het dagelijks leven niet zo makkelijk bespreek, kan ik in mijn video’s wél behandelen. Ik ben daar de baas over wat ik zeg.”

Lezende echtgenoot
Haar jeugdliefde – ze zijn al sinds hun veertiende samen – en inmiddels echtgenoot Aaron Staal is inmiddels ook gepakt door het lees- én TikTokvirus. Op zijn account @aaronleest deelt hij zijn visie op de boeken. ‘Ik zat altijd te gamen als Chaya las. Op een gegeven moment was ik uitgespeeld en ben ik gaan lezen.’

Het eerste boek vindt hij ‘saai’.  Maar hij onderneemt nog een poging en leest vervolgens op aanraden van Chaya ‘Verity’ van Colleen Hoover in één avond en daaropvolgende nacht uit.

“Ik ben ervan overtuigd dat iedereen lezen leuk kan vinden, maar je moet het juiste boek hebben gevonden,” zegt Chaya daarover. Op haar TikTok-account geeft ze tips over hoe je weet welk genre bij jou past. Zo kun je bijvoorbeeld nagaan wat je leuk vindt op Netflix. “Als dat bijvoorbeeld thrillers zijn dan heb ik hier genoeg titels met goede psychologische thrillers in mijn kast staan.”

Ook wil Chaya graag het stigma doorbreken. “Lezen is niet alleen voor oma’s en uitgezakte types maar ook voor meisjes die houden van hun haar doen en make-uppen”, zegt de tot in de puntjes verzorgde lezeres daarover. “Of zoals voor mijn man die het ook leuk vindt om naar rapmuziek te luisteren.”

Stoffige leeslijst
“Terwijl ik helemaal niet van lezen hield”, vertelt Aaron. “Op school redde ik het met samenvattingen, boeken waren gewoon niet mijn ding. Ik wist toen nog niet dat het juiste boek het verschil kan maken.”  Ook Amy van boekwinkel Paagman beaamt dat de boekenlijst op de middelbare school niet altijd voorziet. “Op school worden kinderen vaak afgeschrikt door de titels die ze moeten lezen.”

Door TikTok gaat er een nieuwe wereld voor ze open. Voor haarzelf geldt dit ook. “Ik ben ook gaan lezen vanwege TikTok.” Chaya wil met haar TikTok account zoveel mogelijk mensen aan het lezen krijgen. “En we moeten ook af van de stoffige leeslijst op school.”

BookTok-festival
Twee jonge meisjes die in Paagman op zoek zijn naar een nieuw boek vertellen dat ze de boeken zelf moeten betalen. De prijzen op de veelal Britse titels worden vermeld in ponden. Om te weten wat ze in euro’s kosten, moeten ze gescand worden. Voor de goedkopere soft cover is dat al snel een slordige vijftien euro. “Deze boeken zijn nog niet in de bibliotheek te krijgen”, zegt de 13-jarige Meike desgevraagd.

Behalve boeken verkopen, organiseert Paagman ook een BookTok-festival. Zaterdag 2 september is de derde editie van het Turning Pages TikTok-event waar de jonge lezers de gevestigde Nederlandse schrijfster Francine Oomen kunnen ontmoeten. Ook Chaya en Aaron zullen bij het event aanwezig zijn. Tickets voor het tijdsblok van 18.00 uur zijn al uitverkocht en daarmee spelen boekhandelaars als Paagman slim in op deze TikTok-hype die jongeren van het scherm de boeken in laat duiken.

Cultuur Wassenaar