Opkomst en neergang van de Leidse Meelfabriek

Op veel plekken in Leiden is het industrieel verleden van de stad nog altijd duidelijk herkenbaar. Verreweg het meest indrukwekkende industrieel gebouwencomplex in Leiden is dat van de voormalige Meelfabriek De Sleutels. Een fabriek waarvan de geschiedenis begint in 1884 en die onder leiding van vader, zoon en kleinzoon De Koster in tachtig jaar uitgroeit tot een van de grootste meelconcerns van Nederland. Reden voor Frits van Oosten om zich in de geschiedenis van de fabriek en vooral in de mensen achter het concern te verdiepen en er een boek over te publiceren.

Na zijn pensionering als directeur van Woonzorgcentrum Rijn en Vliet, had Van Oosten de tijd om een boek te schrijven over de stadsvernieuwing in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. Van Oosten: “Ik was in die periode raadslid en heb van dichtbij meegemaakt hoe de toenmalige wethouder Cees Waal zich inzette om – wat ik noem – de Leidse binnenstad te redden. Het was een keerpunt in de Leidse geschiedenis, waar ik nog altijd van onder de indruk ben. Ik vond dan ook dat daar een boek over moest komen. En na dat eerste boek had ik eigenlijk de smaak te pakken en volgden meer boeken over de Leidse geschiedenis, maar altijd met als invalshoek de mensen achter de ontwikkelingen. Het zijn de mensen die zorgen dat er iets tot stand komt en die wil ik, bij wijze van spreken, in de ogen kunnen kijken.”

Cultuur071: Frits van Oosten schreef boek over Meelfabriek.

Stoomkracht
Op 13 september verscheen het nieuwste boek van de hand van Van Oosten: ‘De Leidse Meelfabriek De Sleutels’.
Bij Cultuur071 vertelt Van Oosten dat hij vanuit zijn slaapkamerraam kan zien hoe, na een kwart eeuw leegstand, de voormalige fabrieksgebouwen van De Sleutels in de afgelopen paar jaren een enorme metamorfose ondergaan. Van Oosten: “Meelfabriek De Sleutels was in 1988 de laatste grote Leidse fabriek die de poorten sloot. Interessant genoeg om er boek over te schrijven. Het is de geschiedenis van de succesvolle graanhandelaar Arie de Koster, die wordt benaderd door Jacob Koole, molenaar van molen ‘De Oranjeboom’ aan het einde van de huidige Korevaarstraat. De molen was na een blikseminslag door brand verwoest. In plaats van de molen te herbouwen besloten De Koster en Koole het anders aan te pakken, ze richten in 1884 een moderne, op stoomkracht werkende, meelfabriek op.”

Bakkerswinkels
De fabriek groeide uit tot een van de grootste meelconcerns in Nederland. In de jaren vijftig van de vorige eeuw at een kwart van de Nederlandse bevolking brood van De Sleutels. De familie De Koster was inmiddels ook mede-eigenaar van ruim vijfhonderd bakkerswinkels in heel Nederland. “Eigenlijk begint het daar mis te gaan”, volgens Van Oosten. “De supermarkten zijn in opkomst en gaan zich ook richten op broodverkoop. Veel bakkerswinkels kunnen de concurrentie niet aan en moeten sluiten en daarmee verliest de familie De Koster veel geld. Het is het begin van het einde.”

Op 26 oktober houdt Frits van Oosten vanaf 13.00 uur een lezing over de opkomst en neergang van Meelfabriek De Sleutels in De Stadskamer aan de Nieuwstraat 7 in Leiden.

Cultuur Leiden