Leiden zakt ongezond hard in Gezonde Stad Index 2024

In de derde editie van de de Gezonde Stad Index 2024 is Leiden gezakt van de zesde plek in 2022 naar de twaalfde plek dit jaar. De Gezonde Stad Index is een tweejaarlijks onderzoek van consultancyorganisatie Arcadis Nederland naar de bijdrage die de fysieke inrichting van 25 grote steden levert aan de gezondheid van haar inwoners.

Leiden scoort op alle vijf onderzoeksvelden – gemeenschap, buitenruimte, gebouwde omgeving, mobiliteit en milieu – van de Gezonde Stad Index 2024 minder goed dan twee jaar geleden.

Gemeenschap
In dit onderdeel is onderzocht of mensen zich veilig voelen in de stad. Is er voldoende ruimte om te recreëren in een groene omgeving en nodigt de stad uit om te bewegen. Ook geeft dit onderdeel inzicht in de sociale samenhang van de stad.

Leiden zakt op dit onderdeel van plek vijf in 2022 naar plek negen in 2024. Op deelgebieden binnen dit onderdeel scoort Leiden relatief beter dan het gemiddelde van 25 grote steden op ‘veilig gevoel’ en ‘bewegen in openbare ruimte’.

Buitenruimte
Het onderzoek kijkt in dit onderdeel naar de beschikbaarheid van groen waar bewoners van de stad gebruik van kunnen maken. Ook de ruimte voor kinderen om buiten te spelen is hierin meegenomen.

Op het onderdeel buitenruimte zakt Leiden van plek 16 in 2022 naar plek 21 in 2024. Vooral op het deelgebied ‘gebruiksgroen’ ligt Leiden flink onder het gemiddelde van het onderzoek. Wel zijn in de stad voldoende ‘luwtes’ te vinden, dat zijn plekken waar bewoners rustig buiten kunnen zijn.

Milieu
De onderzoekers van de Gezonde Stad Index nemen in het onderdeel gezond milieu de kwaliteit van de lucht, het geluid en de hitte en verkoeling van de stad onder de loep.

Ook op dit onderdeel is Leiden fors gezakt, van plek 16 in 2022 naar plek 20 in het recente onderzoek. Het is opmerkelijk dat Leiden op alle vier onderzochte deelgebieden fijnstof, stikstof, geluid en hittestress behoorlijk onder het gemiddelde van de 25 onderzochte steden ligt.

Mobiliteit
Het onderdeel gezonde mobiliteit betekent dat bewoners zich binnen de stad zoveel mogelijk te voet of fietsend verplaatsen. Daarnaast ook per openbaar vervoer, maar in ieder geval zo min mogelijk met de auto.

Leiden zakt in dit onderdeel van plek vier in 2022 naar plek zes in 2024. Vooral het deelgebied veiligheid is fors gezakt. Niet alleen vergeleken met het onderzoek van twee jaar geleden, maar ook ten opzichte van het gemiddelde van de 25 steden in het onderzoek. Op de deelgebieden fietsen, wandelen en openbaar vervoer scoort Leiden weer boven het gemiddelde van de 25 steden.

Gebouwde omgeving
Volgens het onderzoek bestaat een gezonde gebouwde omgeving uit een ruim opgezette en schone stad met voorzieningen om de hoek en de huisarts en het ziekenhuis dichtbij. Die ruime opzet stimuleert bewegen en biedt ruimte aan spel en ontmoeting. Als voorzieningen in de buurt zijn, wordt sneller gekozen voor lopen of fietsen om ze te bereiken.

Leiden scoort op dit onderdeel in de top vijf. In 2022 was dat nog op plek vier, in 2024 is dat plek vijf. Omdat Leiden het kenmerk ‘zeer sterk stedelijk’ heeft is het niet verwonderlijk dat het deelgebied ‘ruim’ zeer laag scoort. Op de deelgebieden schoon, voorzieningen en zorg is Leiden ondanks een kleine daling nog zeer sterk.

De volledig score op onderdelen en deelgebieden van Leiden in De Gezonde Stad Index 2024. (Beeld: Arcadis Nederland)

Leiden Link in Bio Maatschappij