“De wegingsfactoren die zijn gebruikt in de aanbesteding van de pachtgronden in de Teylingse Boterhuispolder ondersteunden op geen enkele manier de ontwikkeling naar natuurinclusieve landbouw waar de gemeente Teylingen met de eind vorig jaar aangenomen omgevingsvisie op inzet.” Volgens Fernand de Willigen van de Lakenvelderboerderij in de Warmondse Boterhuispolder blijkt dat uit de lijst met wegingsfactoren die hij heeft opgevraagd bij het pachtkantoor.
De Willigen: “Voorafgaand aan de aanbesteding hebben we samen met de Stichting Wei & Water meerdere keren aan de gemeente en de rentmeester verzocht om de puntentelling te delen zodat we, met het oog op de marktdynamiek, een concurrerend bod konden doen. Aan die verzoeken is geen gehoor gegeven.”
Prijs woog veel zwaarder
De nu openbaar gemaakte puntentelling laat volgens De Willigen zien dat een natuurinclusieve boer op basis van officiële certificaten zo’n 1000 punten kon verdienen: biologisch gecertificeerd (250 punten), bijzonder runderras (225 punten), natuurboer certificaat (150 punten), deelname aan weidevogelbeheer (100 punten) duurzame & diervriendelijke stal (165) punten (totaal 890 punten). Daarnaast zijn voor iedere geboden euro 10 punten toegekend.
Mestwaarde
“Dat betekent dat een bod dat 100,00 euro per hectare hoger is, alle niet-financiële doelen teniet doet”, zegt de Willigen. “Kosten van mestafvoer hebben grote impact op grondprijzen. Om de financiële afweging compleet te maken, is het nodig om ook de kosten van mest in het plaatje op te nemen. Sinds 2024 mogen boeren met relatief veel koeien ten opzichte van hun land minder mest uitrijden. Dit is het gevolg van Europese en nationale regelgeving.
“Het teveel aan mest moet worden afgevoerd van de boerderij en dat kost geld. Een boer betaalt hier op dit moment zo’n 30,00 euro per kubieke meter mest voor”, weet De Willigen. “Op het pachtland dat in de Boterhuispolder uitgegeven wordt, mag twintig kuub drijfmest uitgereden worden. Dat vertegenwoordigt een waarde van 600,00 euro per hectare. Uitrijden van de mest door een loonwerker kost zo’n 100,00 euro per hectare. Daarmee kom je op een ‘mestwaarde’ van 500,00 euro per hectare natuurgrasland. Anders gezegd: voor elke hectare natuurgrasland bespaart een boer 500,00 euro aan kosten op de afvoer van mest. Door dit bedrag bovenop de reguliere pachtprijs te bieden, heeft deze boer dus geen extra kosten”, rekent De Willigen voor.
Mestoverschot
Boeren zonder mestoverschot hoeven geen kosten te maken voor de afvoer van mest. Voor ons valt er dan ook niets te verrekenen vanuit de mestboekhouding. “Daardoor is de normale pachtprijs leidend. Die wordt onder meer berekend op basis van de grasopbrengst. Het betekent dat boeren zonder mestoverschot geen kans maken om een concurrerende bieding te doen, wanneer er geen passende extra voorwaarden in de aanbesteding worden meegenomen.”
Didam-arrest
De gemeente Teylingen heeft inmiddels in antwoord op vragen van Sleutelstad uitgelegd waarom de procedure niet andere kon verlopen dan de gemeente heeft gedaan. Daarbij verwijst het college van burgemeester en wethouders van Teylingen opnieuw naar het Didam-arrest. “Maar dat arrest geeft alle ruimte om belangen op een andere manier af te wegen”, zegt de Willigen in reactie op de verklaring van de gemeenten. “De gemeente Ede en Staatsbosbeheer doen dat bijvoorbeeld ook.”
Natuurboer De Willigen wijst er verder op dat de gemeente Teylingen in diverse beleidsdocumenten heeft uitgesproken te willen koersen op natuurinclusieve landbouw. “Daarbij zou de bescherming van zeldzame rassen prioriteit krijgen. Het Didam-arrest biedt alle ruimte om ook aan deze uitgangspunten concrete invulling te geven via de wegingscriteria in de aanbesteding.”
Financieël gewin
Fernand de Willigen noemt het treurig dat voor de gemeente Teylingen financieël gewin voor de korte termijn doorslaggevend is gebleken. “We zijn ons ervan bewust dat veel gemeenten, waaronder Teylingen, de komende jaren voor budgettaire uitdagingen staan die vele groepen in de samenleving raken en dat het budget ergens vandaan moet komen. Dat neemt niet weg dat ook de historie, de toekomst en andere dan financiële waarden in de besluitvorming meegenomen moeten worden bij een maatschappelijke belangenafweging.”
Nieuwe pachter
Als laatste noemt De Willigen het heel gek dat het college van Teylingen beweert dat de nieuwe beoogde pachter wil samenwerken met de Lakenvelder boerderij. “Hij zou daarover zelfs al met ons in gesprek zou zijn, terwijl de voorwaarden in het pachtcontract van de gemeente dat verbieden. Ook heeft de gemeente bij ons helemaal geen navraag gedaan over de voorwaarden die de beoogde pachter stelt. De kans is groot dat met de opgedreven grondprijzen samenwerking helemaal niet mogelijk is.”
“Het is natuurlijk fantastisch wanneer een intensieve boer probeert te extensiveren door in te schrijven op dergelijke pachtgronden. Wanneer dit er echter toe leidt dat boerderijen moeten verdwijnen die die deze stap in het verleden al gemaakt hebben, dan wordt het paard achter de wagen gebonden. Er wordt dan geen enkele extra hectare landbouwgrond geëxtensiveerd. Ook voor de nieuw beoogde pachter is dat geen fijn vooruitzicht. Het valt de biedende boer niet aan te rekenen, maar van nota bene je eigen gemeente verwacht je niet dat ze deze dynamiek aanslingert.”
Sleutelstad Media
Middelstegracht 87A
2312 TT Leiden
E-mail
redactie@sleutelstad.nl
Telefoon Redactie
071 - 5235907
