Zebravisjes helpen in zoektocht naar medicijnen tegen ADHD en depressie

Leiden, 5 april 2025 om 16:05 uur door Chris de Waard

Persoonlijkheid is erfelijk bij zebravissen: risiconemende ouders krijgen risiconemende kinderen. Dat blijkt uit onderzoek van Christian Tudorache en zijn team, dat is gepubliceerd in BMC Neuroscience. Het onderzoek kan mogelijk helpen om medicijnen te ontwikkelen voor mensen met bijvoorbeeld een depressie.

“Net als mensen hebben zebravissen een persoonlijkheid. Zo zijn er proactieve vissen die risico nemen, agressief zijn en snel routinegedrag aannemen. Deze dappere vissen durven sneller een nieuw gebied te verkennen waardoor ze onder andere snel nieuw voedsel vinden, maar ook een roofdier kunnen tegenkomen”, stelt de bioloog die is verbonden aan de Universiteit Leiden. “Reactieve zebravissen nemen minder risico, zijn angstiger en flexibeler. Zij vinden daardoor minder snel nieuw eten, maar worden ook minder snel opgegeten.”

Met allerlei verschillende testen kan Tudorache zien met wat voor vis hij te maken heeft. Door vissen met dezelfde persoonlijkheid te laten paren, zijn foklijnen van proactieve en reactieve vissen ontstaan. Uit het onderzoek blijkt dat gedragseigenschappen zoals agressiviteit en angstgedrag over meerdere generaties consistent zijn. Daarmee is de erfelijkheid van persoonlijkheidstypes aangetoond.

Superzielig
Dankzij de foklijnen die er nu zijn, kan er meer onderzoek worden gedaan met deze zebravissen. Het helpt om medicijnen te testen voor bijvoorbeeld ADHD, depressie en bipolariteit. De genen die in mensen samenhangen met vormen van neurodiversiteit, komen namelijk overeen met genen in zebravissen.

Tudorache: “Bij proactieve vissen zien we bijvoorbeeld een gen dat lijkt op een menselijk gen dat te maken heeft met ADHD. En bij reactieve vissen zien we depressief gedrag terug. Zij zijn ook gevoeliger voor stress en kunnen sneller een burn out krijgen. Dan liggen ze in een hoekje en vermijden ze sociaal contact met andere vissen. Dat is superzielig, maar het helpt wel om te zien of antidepressiva werken.”

Advertentie