Universiteit bezuinigt Engelstalige opleiding Psychologie weg

De Universiteit Leiden moet de komende vijf jaar een bedrag van dertig miljoen euro bezuinigen. De zeer forse korting heeft te maken met de Voorjaarsnota die het kabinet Schoof afgelopen week presenteerde. Het college van bestuur (CvB) van de universiteit gaat die invullen door onder meer maatregelen te nemen voor het verminderen van de instroom van internationale studenten.

Toch geeft het universiteitsbestuur zich niet zomaar gewonnen. “Wij bereiden als universiteit juridische stappen voor tegen de Rijksoverheid voor het eenzijdig openbreken van de bestuursafspraken. Helaas treden de bezuinigingsmaatregelen van het kabinet al per direct in, waardoor nu maatregelen nodig zijn om financieel gezond te blijven”, meldt het CvB.

De universiteit wil er alles aan doen om de kwaliteit van onderwijs en onderzoek zo veel mogelijk beschermen. “Ook zetten we ons ervoor in dat we de gevolgen van bezuinigingen voor onze medewerkers en studenten zo goed mogelijk opvangen.” De nieuwe bezuinigingen die nodig zijn, bestaan uit het stoppen met de Engelstalige tak van de opleiding Psychologie. Het CvB noemt dat een ingrijpend voorgenomen besluit dat veel vragen oproept, maar stelt niet anders te kunnen.

Schadelijke gevolgen
“Door zelf maatregelen te nemen om de internationalisering en verengelsing van het bachelor-onderwijs in balans te brengen en zo tegemoet te komen aan de wensen van de politiek en de samenleving wil het bestuur van de Universiteit Leiden de schadelijke gevolgen van de (concept-)Wet Internationalisering in Balans (WIB) en de Taaltoets Anderstalig Onderwijs (TAO) zoveel mogelijk beperken. Daar stelt het CvB de voorwaarde tegenover dat de politiek de verplichte TAO voor de bestaande opleidingen uit de wet schrapt. “Deze taaltoets zou tot onzekere uitkomsten leiden en mogelijk voor nog veel meer opleidingen grotere bezuinigingen betekenen.”

Zelfregie
De universiteiten hebben in het kader van deze zelfregie gezamenlijk besloten dat onder andere alle psychologieopleidingen in de Randstad volledig Nederlandstalig worden. Dit betekent dat – na instemming van de medezeggenschap en op zijn vroegst vanaf 1 september 2027 – de Engelstalige track van psychologie in Leiden afgebouwd gaat worden. Studenten die eerder ingestroomd zijn, kunnen hun opleiding afmaken. “We zijn ons zeer bewust van de grote impact die het opheffen van de Engelstalige track psychologie heeft op het instituut, op de Faculteit der Sociale Wetenschappen en op de universiteit als geheel”, aldus het CvB.

Omdat het om een geleidelijke afbouw van de opleiding vanaf (op zijn vroegst) studiejaar 2027 gaat, verandert er voor bestaande studenten en medewerkers nu nog niets. De  invoeringstermijn van de landelijke maatregelen geeft volgens het CvB ruimte om gericht te bouwen aan een toekomstbestendige koers voor Psychologie. De Engelstalige Psychologie-opleiding trekt jaarlijks zo’n tweehonderd studenten.

Advies ‘Andere Tijden’
De ingestelde ‘Werkgroep Andere Tijden 2026’ heeft bezuinigingsvoorstellen opgesteld voor de begroting van 2026 en de jaren erna. Daarbij werden als uitgangspunten het waarborgen van de kwaliteit en continuïteit van onderwijs en onderzoek gehanteerd, net als het zoveel mogelijk ontzien van de primaire taken van de faculteiten en het zo goed mogelijk opvangen van de effecten voor medewerkers en studenten.

Specifieke toewijzingen
Het college van bestuur heeft op basis van het advies van de werkgroep besloten om de specifieke toewijzing voor het International Institute for Asian Studies (IIAS) in vier jaar met vijftig procent af te bouwen. Ook de specifieke toekenningen aan de Academie der Kunsten (ACPA) worden afgebouwd. De huidige gemeenschappelijke regeling tussen de Universiteit Leiden en de Hogeschool der Kunsten Den Haag wordt niet verlengd. De huidige studenten kunnen hun opleiding afmaken.

Honours Academy
Ook de totale omvang van de Honours Academy wordt de komende vier jaar met vijftig procent afgebouwd. Dit betekent onder meer dat de organisatie van het Honours onderwijs opnieuw wordt bezien en het aanbod wordt aangepast. De specifieke toewijzingen voor het Dual PhD Centre worden met vijf procent gekort. Dat geldt eveneens voor het Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten (NINO); The Netherlands Institute in Turkey (NIT); het aansluitingsprogramma VWO-WO; de kosten voor para-universitaire instituten (inclusief ISSC ten behoeve van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT); het Wetenschapsknooppunt en de overdracht ‘niet-Westers recht’ van het Van Vollenhoven Instituut.

Eerdere taakstelling
Het CvB heeft eerder al besloten de centrale diensten en universitaire expertisecentra een taakstelling van vijf procent op te leggen. In 2026 betekent dit een bezuiniging van 1,5 miljoen, oplopend naar 6 miljoen in 2029. Het college heeft daarnaast bezuinigingen doorgevoerd via het zogenoemde ‘laaghangend fruit’. Dit zijn besparingen waarmee een bedrag van ongeveer twee miljoen euro gemoeid is. Voorbeelden hiervan zijn de beperking van het inhuren van externe krachten, het huren van externe locaties en buitenlandse reizen. Ook het op elkaar afstemmen van de openingstijden voor Leidse en Haagse panden, en het bundelen van avond- en weekendopenstelling leveren besparingen op.

Leiden Onderwijs Wetenschap