De watervlo is het lievelingsorganisme van eco-toxicoloog Martina Vijver. In haar werkkamer hangt een grote kleurplaat, ooit gevonden op een rommelmarkt. “Het is een beestje van twee millimeter, bijna altijd vrouwtjes die zichzelf klonen. En helemaal doorzichtig, dus je ziet het hartje kloppen en ook wat ze heeft gegeten. Ze is prachtig.”
Van die watervlo maakt Vijver graag gebruik in haar onderzoek naar ecosystemen en hoe die worden beïnvloed door vreemde stoffen. Zoals door bestrijdingsmiddelen. “We hebben in 2016 het ‘Levend Lab’ gemaakt om beter te kunnen onderzoeken wat allerlei insecticiden doen met het hele systeem in plaats van een enkel organisme in een potje in een laboratorium. Zo’n omgeving is veel te klinisch en te schoon. In het Levend Lab kijken we naar het geheel, want alles heeft met alles te maken.”
Kennismakers-presentator Gerry van Bakel in gesprek met Martina Vijver over het Levend Lab en de watervlo.
Via een crowdfunding werd destijds 15.000 euro opgehaald en samen met andere onderzoekers en vrijwilligers sloeg Vijver vervolgens zelf aan het graven. “Mensen konden een sloot adopteren. We hebben er nu 32, ze zijn 9 meter lang, 80 centimeter breed en 30 centimeter diep.” Deze week kreeg Vijver nationale erkenning voor het Levend lab van de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), plus extra geld. “Je krijgt zo’n stempel niet voor niets. Het laat zien dat onze wetenschappelijke gegevens heel waardevol zijn.”
Slotenrijk
De 32 sloten die samen het Levend Lab vormen zijn tamelijk uniek in de wereld. “In Zweden en Canada hebben ze ook wel plekken in meren waar ze experimenten in doen, maar Nederland is echt een slotenrijk land. Hier in het westen van Nederland hebben we 350.000 kilometer aan slootjes, dat is negen keer over de evenaar een rondje om de wereld lopen.”
Overgangen
Vijver wil haar onderzoek graag uitbreiden, maar niet door meer sloten te gaan graven. “Ik zou graag meer willen kijken naar de overgangen van bodem, sloot en omringend land. Alle beesten zoals muggenlarven en libellenlarven beginnen in het sediment, op de bodem van de sloot. Die verpoppen op een gegeven moment, vliegen uit en gaan dan naar het land. Dus alles wat er op het land gebeurt, heeft ook invloed op de bodem van de sloot.”
Kennismakers is een programma op Sleutelstad.nl over wetenschap, onderzoek en onderwijs. Elke dinsdagavond van 19.00-21.00 uur. Ideeën, tips? Mail ons op Kennismakers@sleutelstad.nl.
Sleutelstad Media
Middelstegracht 87A
2312 TT Leiden
E-mail
redactie@sleutelstad.nl
Telefoon Redactie
071 - 5235907
