LUMC dreigt Snapchat met juridische stappen wegens falend vape-beleid

Artsen van onder meer het Leids Universitair Medisch Centrum roepen Snapchat op om per direct op te treden tegen de uitgebreide handel in illegale vapes via het sociale mediaplatform dat vooral onder kinderen erg populair is. Als Snapchat niet binnen twee weken met maatregelen komt om om kinderen tegen vapen te beschermen, volgen er juridische stappen.

In een brandbrief roept de Stichting Rookpreventie Jeugd samen met Vapen #jouwkeuze, het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), het Antoni van Leeuwenhoek (AVL) en de Gezondheidsfondsen voor Rookvrij (KWF, Longfonds, Hartstichting) het social media-platform op kinderen te beschermen tegen vape-dealers en andere vape-gerelateerde content.

Het Amerikaanse bedrijf Snap Inc. wordt verweten dat het te weinig doet om te voorkomen dat Nederlandse jongeren worden blootgesteld aan vape-dealers en promotie van vapes. De brief verwijst onder meer naar Snapchat’s verplichtingen onder de Digital Services Act (DSA) van de Europese Unie. Een van de speerpunten van de DSA is de bescherming van minderjarigen tegen online risico’s. Overtredingen kunnen leiden tot hoge boetes, oplopend tot zes procent van de wereldwijde jaaromzet.

Vape-dealers
“Snapchat is extreem populair onder tieners en wordt misbruikt door verkopers om vapes aan te prijzen”, zegt longarts Wanda de Kanter, voorzitter van Rookpreventie Jeugd. “Dat is onacceptabel.” Longpatholoog Danielle Cohen van het LUMC en longarts Frank Borm (AVL), oprichters van het lespakket Vapen #jouw keuze, sluiten zich bij de actie aan. Cohen: “Snapchat is voor vape-dealers dé plek om jongeren te bereiken, vertellen kinderen ons. We zien dat steeds meer jongeren ernstig verslaafd raken aan nicotine door deze producten. Met grote gevolgen voor hun mentale en fysieke gezondheid.”

Verslaafd
Snapchat jaagt zo een vape-epidemie onder jongeren aan die rond 2021 vorm begon aan te nemen. Uit de ScholierenMonitor van het Trimbos-instituut bleek dat in 2023 al een kwart van de tieners tussen twaalf en zestien jaar ooit een vape had geprobeerd. Ruim veertien procent gebruikte in de laatste maand een e-sigaret en vier procent deed dat dagelijks.

Coma
Wegwerp-vapes met smaakjes zijn sinds 1 januari 2024 in Nederland verboden, toch worden ze nog veelvuldig onder de toonbank en in het illegale circuit aangeboden. De vapes bevatten steeds meer vloeistof en concentraties nicotine die de wettelijke grens van twee mg/ml ver overschrijden. Kinderen die zo’n vape proberen zijn in een mum van tijd verslaafd. Omdat ze continu trekjes nemen, krijgen ze enorme hoeveelheden nicotine binnen. Dat is schadelijk voor het opgroeiende brein en veroorzaakt concentratie- en geheugenproblemen. Recent werd bekend dat vijf jonge mensen op het randje van de dood zijn geweest door vapen. Vier moesten in een kunstmatig coma worden gebracht om te overleven.

Detectietechnologie
“Illegale activiteiten, waaronder de verkoop van vapes, zijn ten strengste verboden op Snapchat. We maken gebruik van proactieve detectietechnologie, die we voortdurend blijven verbeteren om illegale content in Stories op te sporen en te verwijderen”, zo laat de woordvoerder van Snapchat in Nederland aan Sleutelstad weten. “Ook staan we adverteerders niet toe om vapes te promoten en zetten we ons in om zoekresultaten voor illegale content te blokkeren.”

Actief de chats van gebruikers meelezen of scannen mag Snapchat volgens de woordvoerder niet. “EU-wetgeving verbiedt het scannen van privécommunicatie, maar gebruikers kunnen eenvoudig en vertrouwelijk illegale content in chats rapporteren. Wanneer we actie ondernemen tegen inbreukmakende content, bewaren we deze voor een langere periode, zodat deze beschikbaar is voor opsporingsdiensten.”

Leiden Maatschappij Wetenschap