Anne Landvreugd: met jongeren op expeditie naar hun binnenwereld

Leiden, 1 december 2025 om 14:40 uur door Gerry van Bakel

Samen met jongeren onderzoek doen naar hun eigen ik, hoe ze zichzelf zien en wat er omgaat in hun hoofd. Dat is het doel van Expeditie Binnenwereld, een onderzoeksgroep van de Universiteit Leiden. “Wij bedenken niet welke vragen er aan de orde komen”, zegt onderzoeker Anne Landvreugd. “Daar komen de jongeren zelf mee.”

“Wij richten ons op jonge adolescenten, de groep tussen de 8 en 14 jaar”, zegt Landvreugd, psycholoog en postdoctoraal onderzoeker bij de faculteit Pedagogische Wetenschappen. “Op die leeftijd zit je nog helemaal in de piek van je identiteitsvorming. En nog erg ontvankelijk bent voor verwonderen, openstaat voor nieuwe ideeën. Daarom voor ons het moment om in te zetten op nieuwe dingen leren en op preventie als het gaat om je mentale ontwikkeling later.”

Weerbaar
Het idee voor Expeditie Binnenwereld ontstond uit de wens om jongeren mentaal weerbaarder te maken. Zonder dat ze daarvoor bij een psychiater of psycholoog in behandeling hoefden te zijn. “We wilden iets maken dat laagdrempelig is en voor iedereen toegankelijk. Dat je gemakkelijk op school en thuis kunt toepassen. Leren reflecteren op zichzelf, ontdekken wie je bent, wat je later wil worden. Als je op jonge leeftijd leert hoe je met de zwaardere dingen in het leven om kan gaan, is dat een hele duurzame oplossing.”

Het begon met een lessenserie, daarna volgden een bordspel, een podcast en een ouderwets vakantie-doeboek. “De lessenserie is een educatief pakket voor scholen, waarbij jongeren in een aantal lessen bezig gaan met de vraag: wie ben ik? Dat gaat over wie ben ik nu, wat kan ik en hoe voel ik me? Maar ook over wat zou ik later willen leren of willen worden en wat voor vaardigheden zou ik willen ontwikkelen?”

Bordspel
Studenten van Expeditie Binnenwereld gingen ermee naar een klas en die gingen dat met de kinderen ter plekke doen. “Nu is er ook een versie met een handleiding voor docenten zodat ze het zelf in de klas kunnen gaan doen”, zegt Landvreugd. “Daarna hebben we een bordspel gemaakt. Dat gaat over met welke vaardigheden je wordt geboren en wat je allemaal nog aanleert tijdens je leven. Echt super leuk. We hebben een kaartspel en onlangs een doeboek gelanceerd.”

Een doeboek zoals vroeger voor de eindeloze schoolvakantie. “Met kruiswoordpuzzels, raadsels, een complimentenbingo. Van alles wat. Maar wel gemaakt vanuit een wetenschappelijk perspectief natuurlijk. En om de kinderen een beetje tussendoor te leren over de binnenwereldthema’s waar we het vaak over hebben. Talentontwikkeling, omgaan met emoties, sociaal cognitieve vaardigheden. Maar leuk verpakt in kleurrijke spelletjes en andere leuke dingen. Leuk om gewoon thuis te doen of in de klas. Wij gebruiken ook wel als een soort ijsbreker. Door te beginnen met zo’n spel, kun je gemakkelijk een gesprek beginnen.”