Vrijplaats Koppenhinksteeg viert verjaardag

Deze maand viert de Leidse Vrijplaats Koppenhinksteeg haar 34ste verjaardag met een politiek en cultureel programma. Zo is er op zaterdag 17 mei een demonstratieve optocht (“Neem iets mee om herrie mee te maken”) met het motto: “De stad is van ons allemaal, vóór behoud van Vrijplaats Koppenhinksteeg”.

Het is dit voorjaar namelijk 34 jaar geleden dat het anarchistisch kunstenaars en aktie collectief “Chloroform” de eerste ruimtes in het voormalige drukkerijgebouw aan de Koppenhinksteeg kraakte. Sindsdien waren er in de panden een lange reeks van sociale en culturele organisaties gehuisvest. In de jaren zeventig waren dat onder meer de Katholieke Werkende Jongeren (KWJ), in de jaren tachtig de Studenten en Actie Groepen Drukkerij (STAG), in de jaren negentig het onafhankelijk jongerencentrum Bar en Boos en aan het einde van het millennium volgde het Eurodusnie collectief met onder meer haar weggeefwinkel. “Deze en nog een groot aantal andere initiatieven geven al drie decennia kraak en smaak aan de stad en spreekt zelfs tot de verbeelding ver over de stads- en landsgrenzen. Zo zijn de afgelopen jaren meerdere internationale bijeenkomsten georganiseerd in en door vrijplaatsinitiatieven variërend van Kung Fu seminars tot conferenties over ‘globalisering’,” zo laat de vrijplaats in een persbericht weten.

Vrijplaats Koppenhinksteeg huisvest vandaag de dag een keur aan ideële organisaties, waarin meer dan honderd mensen werkzaam zijn waaronder studenten, werkenden, ouderen, jongeren, Nederlanders en medelanders. Circa 2000 bezoekers van binnen en buiten Leiden bezoeken iedere week de vrijplaats.

“Nu is het zo dat het Leids gemeentebestuur de vrijplaatsorganisaties wil laten geloven dat er voor hen geen plaats in de stad is en dat (de meeste van) hun activiteiten waardeloos zijn. Ze zegt hun dat de panden aan de Koppenhinksteeg dringend moeten worden opgeknapt en dat zij dit alleen maar kunt bekostigen door de panden te verbouwen tot luxe koopappartementen”. De gemeente heeft daarvoor een plan ingediend en in oktober 2001 ook een bouwvergunning gekregen, waartegen momenteel een beroepsprocedure loopt.

“Dat de panden in een slechte staat zijn, komt omdat de gemeente dertig jaar nagenoeg geen onderhoud aan de panden heeft verricht. Wie dat wel deden zijn de vrijplaatsorganisaties. Het is ongetwijfeld de reden dat de panden überhaupt nog overeind staan. Wanneer we het stadsbestuur goed begrijpen lijkt het hen redelijk de vrijplaatsorganisaties voor hun inzet voor de stad en het onderhoud aan de Koppenhink-panden te belonen met een ontruiming. Dat lijkt de vrijplaats dus geen goed idee. Wat hen wel een goed idee lijkt, is het bestaande gebruik te formaliseren en de panden gezamenlijk op te knappen. Al in mei 2000 dienden enkele vrijplaatsorganisaties bij de gemeente een voorstel in die richting in. In dit ‘cascohuurvoorstel’ neemt de gemeente Leiden het achterstallig onderhoud aan het casco voor haar rekening en renoveren de vrijplaatsorganisaties de binnenkant van de panden en gaan ze huur betalen. Helaas is het gemeentebestuur tot op heden niet ingegaan op dit voorstel,” aldus woordvoerder Marco van de vrijplaats.

Van 16 tot en met 25 mei organiseren de Leidse vrijplaatsen aan de Koppenhinksteeg en Boerhaavelaan een feestelijke protestweek voor het behoud van Vrijplaats Koppenhinksteeg. Tien dagen lang zullen de vrijplaatsen en hun supporters van zich laten horen en zien. Behalve de 34e verjaardag van Vrijplaats Koppenhinksteeg wordt ook het tienjarig bestaan van Bar en boos en het zesjarig bestaan van het Eurodusnie collectief gevierd.

Leiden