Nieuw tariefsysteem voor ziekenhuizen

Sinds 1 januari is het tariefsysteem voor ziekenhuizen ingrijpend veranderd. De rekening van ziekenhuizen aan patiënten zal voortaan niet meer op verrichtingen of verpleegdagen zijn gebaseerd, maar op een volledige behandeling voor een bepaalde diagnose. Deze wijziging zal tot veel administratieve chaos leiden. Omdat er ook marktwerking in de zorg moet komen, moeten zorgverzekeraars prijsafspraken gaan maken met ziekenhuizen. Daardoor kan het voorkomen dat een patiënt een bepaalde behandeling niet meer volledig vergoed krijgt door zijn zorgverzekeraar.

Met het nieuwe jaar is er tegelijkertijd een volledig nieuw tariefstelsel voor de ziekenhuiszorg gekomen. Het oude systeem, waarbij voor elke verrichting en voor elke verpleegdag in het ziekenhuis een afzonderlijke prijs in rekening werd gebracht, is vervangen door een geheel nieuw systeem van Diagnose Behandeling Combinaties (DBC’s).

Het idee achter de DBC’s is eigenlijk simpel. Als een patiënt met bepaalde klachten wordt doorverwezen naar een specialist in het ziekenhuis zal er eerst een diagnose worden gesteld door de specialist. Daarbij maakt de specialist gebruik van bijvoorbeeld röntgenonderzoek, laboratoriumonderzoek en worden er mogelijk andere dokters geraadpleegd. Daarna zal de specialist een behandeling instellen, bijvoorbeeld een aantal dagen opname in het ziekenhuis, een operatie, gevolgd door fysiotherapie en een aantal bezoeken aan de polikliniek van het ziekenhuis voor controle. Al die activiteiten bij elkaar vormen één Diagnose Behandeling Combinatie (DBC). De “producten” van het ziekenhuis heten dus voortaan DBC’s. Elk ziekenhuis heeft duizenden soorten producten, dat betekent dus veel administratief werk er bij. En dat maakt dat een simpel idee in de praktijk niet erg simpel uitpakt.

Nieuwe producten, nieuwe prijzen
Net als bij een gewoon bedrijf krijgt elk ziekenhuisproduct (DBC dus) ook een bijbehorende prijs. Als een ziekenhuis efficiënt werkt (bijv. door een betere bezetting van dure apparatuur of door slim gebruik te maken van nieuwe technologie), zullen ook de DBC-prijzen van dat ziekenhuis lager liggen. Ziekenhuizen worden dus echte ondernemingen: als je slim en efficiënt werkt ben je goedkoper dan de concurrentie.

Concurrentie is ook nieuw in de zorg. Het is de bedoeling van de politiek om de zorgverzekeraars een belangrijke rol te geven bij de kosten in de zorg. In die visie moeten verzekeraars er voor gaan zorgen dat ziekenhuizen en andere zorgaanbieders de beste kwaliteit tegen de laagste kosten gaan bieden. Ziekenhuizen met te hoge DBC-tarieven zijn niet aantrekkelijk voor de zorgverzekeraars en prijzen zich dus letterlijk ‘uit de markt’, zo is het idee. Dat systeem van vrije prijsvorming wordt vanaf 1 februari 2005 geleidelijk ingevoerd. Voor een aantal DBC’s, zoals staaroperaties, liesbreukoperaties, en heup- of knieoperaties, moeten ziekenhuizen ‘eigen prijzen’ gaan voeren. Deze zullen doorgaans op hun website zijn te vinden. Zie bijvoorbeeld de website van het Diaconessenhuis-Leiden: www.diac-leiden.nl

Wat betekent dit voor het ziekenhuis?
Het nieuwe DBC-stelsel is veel te ingewikkeld geworden. Het was ooit de bedoeling om de ziekenhuiszorg in maximaal 100 ‘producten’ onder te brengen. Niemand weet precies hoeveel producten er nu werkelijk zijn ontstaan, maar het zijn er mogelijk meer dan 300.000. Dat is dus administratief niet te beheersen, niet voor ziekenhuizen en niet voor de zorgverzekeraars. De verwachting is dus dat er de komende maanden op veel plaatsen een grote chaos zal ontstaan. Voor ziekenhuizen betekent het: vooral veel administratief werk er bij, waar de zorg de dupe van kan worden. Positief is dat zuinigheid en doelmatigheid in de ziekenhuizen nu ook zichtbaar wordt in de prijzen van het ziekenhuis. Dat zal ziekenhuizen stimuleren om meer bedrijfsmatig te gaan werken.

En wat merkt de patiënt er van?
Tot nu toe gaat de ziekenhuisnota van een patiënt meestal rechtstreeks naar de zorgverzekeraar, dus zonder dat de patiënt die ooit te zien krijgt. Maar dat zal ook gaan veranderen! Want het idee van vrije prijzen voor DBC’s gaat er van uit dat zorgverzekeraars afspraken maken met ziekenhuizen en dat vastleggen in een contract. Als een zorgverzekeraar geen contract heeft gesloten met een ziekenhuis (en de ervaring tot op heden is dat veel verzekeraars hun contracten nog niet hebben afgesloten), zal het ziekenhuis de rekening naar de patiënt moeten sturen. Sommige verzekeraars zullen die rekening mogelijk maar gedeeltelijk vergoeden. Het is dus belangrijk dat u bij een bezoek aan het ziekenhuis voor een nieuw ziektegeval vooraf bij uw zorgverzekeraar informeert. Voor verzekerden van Zorg & Zekerheid is het nieuwe jaar goed begonnen. Hun zorgverzekeraar heeft inmiddels een contract voor DBC’s afgesloten bij het Diaconessenhuis.

Leiden