C.J. Kok-prijs voor Thorbald van Hall

De C.J. Kok-prijs gaat dit jaar naar dr.Thorbald van Hall voor zijn onderzoek op het gebied van tumorimmunologie. De prijs wordt elk jaar door de Raad van Bestuur van het LUMC aan een veelbelovende jonge wetenschapper toegekend. Van Hall en zijn onderzoeksteam hebben een tot dusverre onbekende klasse tumorantigenen ontdekt die zich op het celoppervlak bevinden van tumorcellen die zich onzichtbaar hebben gemaakt voor het immuunsysteem. De resultaten zijn dit jaar gepubliceerd in Nature Medicine.

De ontdekking van Van Hall vond zijn oorsprong in onderzoek aan het Zweedse Karolinska Instituut. Daar kregen onderzoekers door een toevalstreffer het vermoeden dat er speciale afweer tegen ontsnapte tumorcellen bestaat. Normaal gesproken laten tumorcellen hun antigenen zien op presenteerblaadjes aan de buitenkant. Veel tumorcellen hebben deze presentatie uitgeschakeld, zodat ze niet meer zichtbaar zijn voor het afweersysteem en kunnen ontsnappen.

De onderzoekers in Stockholm benaderden hun collega’s in Leiden, waar Van Hall en zijn team de uitdaging aangingen om de Zweedse vinding verder uit te zoeken. Zes jaar later ontdekten ze een speciale categorie van antigenen die juist alleen door deze ontsnapte tumoren gepresenteerd kunnen worden. In het LUMC werkt de onderzoeksgroep tumorimmunologie van dr. Rienk Offringa en prof.dr. Kees Melief al langer aan vaccinatie als behandeling voor kanker. De nu ontdekte antigenen – eigenlijk stukjes eiwit – kunnen in het laboratorium geproduceerd worden.

Van Hall: ‘Je kunt ze gebruiken om zulke vaccins te verbeteren, maar dat is nog toekomstmuziek. De succesvolle resultaten met deze antigenen in proefdieren moeten eerst nog vertaald worden naar de mens.’ Van Hall kreeg 2500 euro en heeft een gedeelte al uitgegeven aan een feestelijk etentje met zijn onderzoeksteam.