Instellingen krijgen er van langs in tam onderwijsdebat

Het gezamenlijke politieke café van de VVD Leiden en de PvdA Leiden stond afgelopen avond in het teken van het hoger onderwijs. De onderwijswoordvoerders van de Tweede Kamerfracties van de VVD en de PvdA zouden de degens met elkaar kruisen, maar met dat wapengekletter viel het wel mee. De dames waren het opvallend vaak met elkaar eens. Wel kregen de instellingen in het hoger onderwijs er flink van langs. Vooral van VVD-kamerlid Anne-Wil Lucas: “Ze doen meer aan voorliegen dan voorlichten om maar zoveel mogelijk studenten, en dus geld, binnen te halen. Je zou die folders vol onwaarheden eigenlijk naar de reclamecodecommissie moeten sturen. Het is te triest voor woorden dat dit gebeurt met belastingeld.”

Lucas wil de instellingen daarom afrekenen op kwaliteit in plaats van kwantiteit.: “We moeten de toegevoegde waarde van opleidingen gaan meten. Het niveau bij aanvang en aan het einde van de opleiding. Het gaat nu veel te veel om aantallen studenten en reputatiemanagement. We moeten toe naar een kwaliteitsbeloning. Dan krijg je andere prikkels voor de onderwijsinstellingen. Colleges van Bestuur moeten zich zorgen gaan maken om de kwaliteit.”

Tanja Jadnanansing van de PvdA ziet niks in zo’n selectie aan de poort: “Ook iemand met een zesje moet kunnen studeren. Het gaat om capaciteit én motivatie. Je moet de nadruk leggen op wat iemand wel kan in plaats van op wat iemand niet kan.” Jadnanansing vindt dat je niet iedereen zomaar over een kam kan scheren. “Mensen krijgen soms klappen van het leven. Er zijn allerlei redenen, waardoor mensen langer studeren. dat zijn echt niet allemaal luie studenten. Dat is echt een fout beeld. Zo moet je mensen niet wegzetten.”

Lucas (VVD): “Zelfs met de langstudeerboete betalen studenten lang niet de kostprijs van hun studie. De overheid legt daar zes tot acht duizend euro per jaar bij. Je hebt als student gewoon de plicht om je best te doen, alles er uit te halen. Dat is niet zielig. Anders wordt het gewoon onbetaalbaar. Studeren is niet alleen een recht, maar ook een voorrecht.”

Jadnanansing (PvdA) was het op veel punten wel met haar VVD-opponent eens, maar wil wel dat het hoger onderwijs altijd ook toegankelijk blijft voor mensen die het niet allemaal zelf kunnen betalen. Ze is daarom tegen de langstudeerboete, waarbij studenten die langer dan vier jaar over hun studie doen, moeten bijbetalen. Volgens Lucas is het ‘sociaal leenstelsel’ dat de PvdA voorstaat bijna hetzelfde als de boete: “Ook daarbij moeten studenten alles terugbetalen.”

De felle kritiek van met name de VVD op de instellingen in het hoger onderwijs schoot directielid Anke van Vuuren van de Hogeschool Leiden in het verkeerde keelgat. “U zegt dat instellingen studenten als melkkoe gebruiken. Dat is gewoon niet zo. Zo denken de instellingen helemaal niet.” Wel was Van Vuuren het eens met de gedeelde VVD/PvdA-kritiek dat de overhead bij sommige onderwijsinstellingen wel omlaag kan.

Anke van Vuuren van de Hogeschool Leiden vond de meeste kritiek niet terecht.

Volgens Lucas zijn die overheadkosten bij veel instellingen met 31% extreem hoog: “Al die glossy’s, dure gebouwen en veel te veel staffuncties. Dat geld moet echt anders besteed worden om de opleidingen betaalbaar te houden.” Als voorbeeld noemde ze een klagende onderwijsdirecteur die tijdens een werkbezoek over geldnood begon: “Maar ik telde alleen in de aula al 30 prullenbakken van het merk Wesco. Ik weet niet of u dat iets zegt, maar die kosten wel 300 euro per stuk. Er blijft echt veel geld aan de strijkstok hangen. Colleges van Bestuur nemen soms rare beslissingen.”

Bij haar pleidooi om meer geld echt in het onderwijs zelf te steken, kreeg Lucas volop bijval van Jadnanansing: “Je broek zakt er van af als je ziet wat voor enorme feesten er ook gegeven worden met onbetaalbare artiesten. Dat is allemaal heel leuk, maar het heeft werkelijk niets met onderwijs te maken.”

Leiden