Winstwaarschuwing gemeente Leiden: vijf miljoen extra bezuinigen

Een lagere uitkering uit het Gemeentefonds, een miljoenenblunder en een foutieve inschatting van de gemeente leiden tot een extra bezuiniging van vele miljoenen. Meteen dit jaar moet er al een incidenteel probleem van zo’n 5 miljoen worden opgelost, maar ook voor de komende jaren ziet het Leidse huishoudboekje er een stuk somberder uit dan tot nu toe werd gedacht. Dat leidt ertoe dat de gemeente structureel 3,2 tot 5 miljoen extra moet zien te bezuinigen.

Wethouder Robert Strijk gaat er vanuit dat de Leidse politiek zich zal inhouden bij het terugdraaien van de voorgestelde bezuinigingen waarover volgende week besloten moet worden nu er opnieuw een forse tegenvaller is.

En dat is nog niet alles. Wethouder Robert Strijk van financiën kwam eind van de middag nog met een extra winstwaarschuwing. In de nu bijgestelde cijfers zijn bezuinigingen van het nieuwe kabinet nog niet verwerkt. Ook houdt Strijk rekening met een extra tekort van 2 miljoen op het inkomensdeel van bijstandsuitkeringen en een korting van 8 ton op de regionale omgevingsdienst.

De problemen worden veroorzaakt door een aantal verschillende factoren. Het meeste baalt wethouder Strijk van een fout die in eigen huis is gemaakt. Vorige maand presenteerde hij het meerjarenbeeld voor de komende jaren aan de raad. Daarin zaten posten die optelden tot ruim 10 miljoen euro die het college toen nog niet helemaal kon plaatsen. Er werd op het stadhuis echter vanuit gegaan dat het om bedragen ging die alleen op een verkeerde post waren geboekt. Dat bleek voor 6,5 miljoen ook inderdaad het geval te zijn. De resterende 4 miljoen staat ten onrechte in de boeken.

Zo werd een renteopbrengst van 1,1 miljoen op twee plaatsen in de boeken gezet en is er ongemerkt 1,1 miljoen meer uitgegeven aan het onderhoud van gemeentelijk vastgoed. Voor een bedrag van 1,8 miljoen heeft het college nog geen verklaring. Dat wordt nader uitgezocht door een extern bureau dat ook aanbevelingen moet doen om herhaling te voorkomen. De dubbelgeboekte renteopbrengsten werken in ieder geval door in de komende jaren, omdat ze daar ook waren ingeboekt. Mogelijk geldt dat ook voor (een deel van) de 1,8 miljoen.

Naast de rekenfout heeft Leiden ook een misrekening gemaakt door er vanuit te gaan dat de ambtenarensalarissen worden bevroren. Inmiddels lijkt het er op dat er later deze week alsnog een nieuwe CAO wordt afgesloten. Dat kost de gemeente 1,5 miljoen per jaar extra.

Tenslotte daalt het bedrag dat Leiden ontvangt uit de algemene uitkering van het rijk. Het Gemeentefonds werkt met een zogenaamde ’trap-op-trap-af’ formule. Als de rijksbegroting daalt, daalt ook de pot die onder de gemeenten worden verdeeld en andersom. Leiden had daar wel rekening mee gehouden, maar ging uit van een geleidelijke daling vanaf 2013. Uit de zogenaamde ‘juni-circulaire’ van het rijk blijkt nu dat de bezuinigingen sneller worden doorgevoerd. Dat kost Leiden dit jaar al 1 miljoen. De komende vier jaar ontvangt de gemeente in totaal ruim 7 miljoen minder.

In dezelfde brief aan de raad waarin Strijk bovenstaande problemen aankaart, meldt het college ook dat de planning van de Ringweg Oost wordt aangepast. Eerder werd, ook in de begroting, uitgegaan van een oplevering in 2016. Dat wordt sowieso een jaar later. Daardoor vervalt in 2016 een begroot bedrag van 3 miljoen euro aan kapitaalslasten voor de nieuwe weg. Strijk is nog niet zover dat hij dat bedrag wil gebruiken om de huidige tekorten op te lossen. Liever wacht hij af met welke nieuwe bezuinigingen het kabinet na de verkiezingen komt.

De gemeenteraad vergadert deze week nog over de Leidse meerjarenbegroting die eigenlijk volgende week moet worden vastgesteld. De PvdA liet vandaag alvast weten dat uit te willen stellen totdat er meer duidelijk is over de gevolgen van de nieuwe tegenvallers.

Leiden