Eerbetoon aan firma Brill bij Museum Boerhaave

Museum Boerhaave brengt een eerbetoon aan de firma Brill, met de tentoonstelling Geletterd & geleerd. Brill bestaat sinds 1683 – oorspronkelijk onder de naam Luchtmans. In dat jaar werd Jordaan Luchtmans ingeschreven als boekverkoper bij het Leidse boekengilde. De activiteiten van Luchtmans werden bepaald door de concentratie van geleerdheid rond de Leidse universiteit. Het familiebedrijf gaf werken uit van auteurs die tegenwoordig worden gezien als helden van de Nederlandse wetenschap. Zo zijn in de tentoonstelling publicaties te bewonderen van Jan Swammerdam en Herman Boerhaave. De geest van Isaac Newton spreekt uit de uitgave van Van Musschenbroeks Elementa physicae (1734), een leerboek in de proefondervindelijke natuurkunde.

Luchtmans gaf ook theologische en taalkundige boeken uit, vooral in talen die nodig waren voor Bijbelstudie. Met deze boeken in niet-westerse talen en hun schrifttekens bouwde Luchtmans een expertise op die de hedendaagse uitgeverij Brill nog steeds kenmerkt. Vanaf 1848 voerde het bedrijf de naam E.J. Brill. Brill droeg veel bij aan de faam van de Leidse universiteit als centrum van geleerdheid. Prachtig geïllustreerde catalogi van de verzamelingen van de Leidse universiteit en de Leidse musea getuigen hiervan. Tegelijkertijd breidde de firma haar reputatie als specialist in exotische schriften verder uit, bijvoorbeeld met de uitgave van een vertaling van De grote leer van Confucius vanuit het Chinees in het Japans, Engels en Nederlands.

In 1990 stootte Brill de drukkerij af om zich te concentreren op het uitgeven van boeken en tijdschriften. De digitale revolutie bood de uitgeverij daarbij ruime mogelijkheden om haar expertise in wetenschappelijke edities te combineren met de moderne elektronische communicatiemiddelen. Twee vooraanstaande werken zijn in de tentoonstelling digitaal te bekijken: De Dode Zeerollen en de Encyclopedie van de Islam, die na 50 jaar redactiewerk is verschenen. Brills huidige activiteiten bestrijken teksten in alle talen en uit alle perioden. Vaak worden die teksten vanuit hun oorspronkelijke schrifttekens omgezet naar het Latijnse schrift, waarvoor een enorm aantal accenten en bijzondere tekens nodig is. Om dit te vergemakkelijken besloot Brill een eigen lettertype te ontwikkelen.  John Hudson,  gerenommeerd ontwerper van meertalige lettertypen, voltooide deze nieuwe letter in 2012: de `Brill’. Op de tentoonstelling wordt dit speciaal ontworpen lettertype voor het eerst aan een breder publiek voorgesteld. De tentoonstelling is te zien van 10 november tot en met 19 mei. Meer informatie staat op www.museumboerhaave.nl.