Lakenhal toont Utopia: 'visies op een nieuwe wereld'

Voorafgaand aan de feestelijke publieksopening van tentoonstelling Utopia in Stedelijk museum de Lakenhal was er vrijdag een perspreview. Niet alleen landelijke en lokale media kwamen daar op af, maar ook internationale pers was aanwezig. Dit leidde er toe dat het welkom van Minke Schat, hoofd publiek van de Lakenhal en de inleiding van Meta Knol, directeur van de Lakenhal, afwisselend in het Engels en in het Nederlands waren. De Lakenhal – het brutale jongere zusje van het Rijksmuseum – zoals Meta Knol ‘haar’ museum noemt, verbindt Leidse bronnen aan de tentoonstellingen. Die invalshoek en de missie van de Lakenhal, inspireren, verbinden en vernieuwen, komen ook tot uitdrukking in de tentoonstelling Utopia.

Meta Knol maakte van de gelegenheid gebruik om niet alleen over de nieuwe tentoonstelling te vertellen maar ook aan te kondigen dat museum de Lakenhal over anderhalf jaar gerestaureerd en uitgebreid zal worden, waarna het in 2017 geheel vernieuwd weer open gaat. Volgende week wordt bekend gemaakt welke architect dat mag gaan doen. Zowel financiering van de gemeente Leiden als een schenking van de Bankgiroloterij, het Lucas van Leyden mecenaat en verschillende andere fondsen hebben dit mogelijk gemaakt.

De conservator van Utopia, Doris Wintgens-Hötte, gaf daarna een lezing over de aanzet en totstandkoming van de tentoonstelling, die wortels heeft in de overzichtstentoonstelling die zij in 2009 in de Lakenhal organiseerde. Die ging over het werk en de invloed van kunstenaar Theo van Doesburg, de oprichter van de Stijl, die zich in 1916 in Leiden vestigde.

Twee kunststromingen uit het begin van de twintigste eeuw, het expressionisme en het constructivisme, staan centraal in de huidige tentoonstelling. Utopia is ingericht aan de hand van drie categorieën die de visies van het expressionisme en het constructivisme weergeven: de nieuwe mens, de nieuwe context en de nieuwe wereld. Die visies komen uitgebreid aan bod aan de hand van beeldende kunst, film en dans.

Op de begane grond werden we verrast door uitzinnige schilderijen van wild dansende naakte mensen en films waar maskers en dans een hoofdrol spelen. De ontdekkingen van de lichaamsmaskers of ‘bodymasks’ van de expressionistische dansers Lavina Schultz en Walter Holdt en de Russische sciencefictionfilm Aelita, uit 1924, met futuristische kostuums, zijn verrassend.

Op de eerste verdieping zien we bijna het tegenovergestelde van de kunst die expressie aan emoties gaf, namelijk de strakke lijnen en geometrische figuren van het constructivisme. Voor de nieuwe wereld in de visie van beide stromingen, werden ook architectonische kunstwerken en toegepaste kunst ontworpen. De tentoonstelling is vanaf 22 september open voor publiek. Laat je verrassen en geniet alvast van de foto’s. Kijk voor meer informatie over de tentoonstelling op www.lakenhal.nl.

Leiden