Tentoonstelling 200 jaar Leids studentenleven in Oude UB

‘Tweehonderd jaar studentenleven in Leiden’. De stichting Archief Leids Studentenleven en Minerva organiseren een tentoonstelling met die naam in de Oude Universiteitsbibliotheek (Rapenburg 70). Ook gaat een film over het studentenleven op de sociëteit van Minerva (en daarvoor het Leidse Studentencorps en Vereeniging voor Vrouwelijke Studenten in Leiden) in première. Burgemeester Henri Lenferink opent het geheel vandaag tijdens de officiële ontvangst.

Audiofragment: Rector Magnificus Stolker van de Leidse Universiteit nam een wapen van Minerva in ontavngst dat gedurende het lustrum aan het bestuursgebouw van de universiteit zal hangen.

De tentoonstelling over 200 jaar studentenleven in Leiden gaat over het studentenleven bij het Corps en de VVSL. Een roemruchte geschiedenis met bekende reünisten zoals Zijne Majesteit, Erik Hazelhoff Roelfzema (Soldaat van Oranje), Paul van Vliet en Paul Verhoeven. Het rijkgeschakeerde studentenleven met de vele subverenigingen komt ook aan bod. Studentenroeivereniging Njord leverde in het verleden meerdere Olympische roeiers op. Studentenmuziekgezelschap Sempre Crescendo speelde met grote beroemdheden als de componist Gustav Mahler, violist Jehudi Menuhin en werd gedirigeerd door de bekende Nederlandse dirigent Theo Olof.

Verhouding student-burgerij.

De verhouding Leidse student en Leidse burgerij was vroeger een moeilijke relatie waarbij student en burgerij met enig regelmaat in aanvaring met elkaar kwamen. Zeker toen de Leidse bevolking erg arm was, werd de verhouding weleens op scherp gesteld. Bekend zijn de verhalen over hete muntjes die tijdens de Taptoe op 2 oktober vanaf het bordes naar de Leidse burgerij werd gegooid. De hete muntjes, net uit de haard, werden naar de arme Leidse jeugd gegooid die de centen natuurlijk snel probeerden op te rapen en daarbij de handen verbrandden. Hilariteit alom bij de studenten maar kwaad bloed bij de burgerij.

Een initiatief van Leidse studenten dat beter werd gewaardeerd door de Leidse bevolking was de oprichting van de 3 October Vereeniging in 1886.

Audiofragment: Josine Heijnen van tentoonstellingcommissie 200 jaar Minerva.

Ander studentenleven

De focus van de tentoonstelling ligt op de verhouding van Minerva met de stad Leiden: studenten en burgerij. Het andere studentenleven in de stad van rooms-katholieken (St. Augustinus) en gereformeerden (S.S.R.-Leiden)  blijft net als dat van niet-corpsleden voornamelijk buiten beeld op deze tentoonstelling. De verzuiling bracht ook in het Leidse studentenleven een scheiding van de geesten en daarmee verschillende verenigingen. Pogingen voor de Tweede Wereldoorlog van de Leidse Universiteit versnippering tegen te gaan, leverden niets op. Na de oorlog werd kortstondig een poging gewaagd onder de noemer Civitas Academica de verzuiling te doorbreken. Ook dat liep op niets uit.

Voor de oprichting van Sociëteit Minerva in 1814 (de oudste Sociëteit van Nederland) was er natuurlijk een studentenleven in Leiden. Vanaf 1799 werden verschillende groensenaten opgericht. Na een tijd van versnippering werd in 1839 het Leidse Studentencorps (LSC) opgericht en in 1900 de Vereeniging voor Vrouwelijke Studenten in Leiden (VVSL). Deze gingen in 1972 samen onder de naam LSV Minerva.

Audiofragment: Stadsdichter Jaap Montagne draagt voor en burgemeester Lenferink opent de tentoonstelling.

‘De Minervaan’

Speciaal voor het lustrum maakte stadsdichter Jaap Montagne het gedicht ‘De Minervaan’.

Je ziet ze in de straten
je hoort ze in de stegen
je zou soms de stoep
met hen aan willen vegen
of achter het behang willen plakken
In hun Rokkostuums
of gescheurde naar bier ruikende pakken
je ziet ze in de kroegen
en op de zonnige terrassen,
op banken tegen muren
terwijl ze in hun studieboeken turen
het zijn de rekruten
van de disputen
desperado’s van de universiteit
soms zijn ze de weg even kwijt
lopen laveloos langs de grachten
kronkelen door de nachten
De studerende schatjes
stoere studenten watjes
de wijze en excellente
Minerva studenten
doen aan rugby voetbal
hockey of tennis
debatteren luidkeels hun kennis
niets is hun te gek
en bij hongerige trek
een broodje, een patatje
aan de overkant bij City Snack
Ze brullen en brallen
ze zingen en lallen
ze ontgroenen, op brute manier
drinken liters wijn en fusten bier
en niet alleen
op de sociëteit alhier
ze zijn overal te vinden
de Minervanen, trouwe onderdanen
vol dromen en ambities
bij een vereniging vol tradities
17.26 uur borreltijd op de sociëteit
heeft men hier besloten
toen een jager, lang geleden,
op dat moment
de tijd tot stilstand had geschoten
zo wordt verteld, maar is het waar
Minerva, godin van wijsheid
van oorlog en vrede
dochter van Jupiter
een wijze dame uit een mythisch verleden
al interesseert het de gewone Leienaar geen fluit
De bezoekers van deze koninklijke sociëteit
maken voornamelijk veel en raar geluid

Bij Minerva voor ieder wat wils
Of het nou Erik Hazelhof was,
onze soldaat van oranje,
Piet Paaltjes of een beschonken prins Pils,
koningen, koninginnen, ministers,
andere beroemdheden
zij kwamen hier bij Minerva bij zinnen
om aan een carrière te beginnen

Alom aanwezig is de minervaan
in de oude Leidse binnenstad
soms, achter hun oren nog nat
op weg op een onbekend pad
Overal komen ze vandaan
de ideale slimme dochters en zonen
die nu ’keurig’ in Leiden op kamers wonen
hard werken en natuurlijk serieus studeren
of dat in ieder geval pretenderen
Sociëteit Minerva, een wijze keuze
Want een Minervaan blijft een Minervaan
een vriendschap voor het leven
de basis voor een mooie carrière
Het Curriculum voor een mooie baan

Minerva, met haar tweehonderd jaar
de oudste van het land
zoveel verhalen te vertellen
zoveel mooie avonturen
zoveel metgezellen
zoveel boze buren
Minerva iedereen weet waar het staat
het stenen gebouw aan de Breestraat
Een sociëteit voor dames en heren
voor ontspanning tijdens het studeren
Minerva, in Leiden een begrip                        
niet conventioneel niet hip
proost op het feest wat komen gaat
het 40ste lustrum met al zijn reünisten
maak er een spetterend eeuwfeest van
hou het rustig in de stad
en maak het niet te laat.

Leiden