Hakketak, Francine sprak... Roland en José Kruts

“In vrijwel alle talen kent José recepten en de meeste namen van de groenten en het fruit uit haar hoofd,” zegt Roland Kruts terwijl hij liefdevol naar zijn vrouw kijkt die één van de vele klanten die voor de verkoopwagen staan te dringen, helpt.

[soundcloud url=”https://api.soundcloud.com/tracks/195339203″ params=”auto_play=false&hide_related=false&show_comments=true&show_user=true&show_reposts=false&visual=true” width=”100%” height=”450″ iframe=”true” /]

De felrood-gele kraam van Roland Kruts. Wie kent ‘m niet? Haal je daar je gezonde groenten en fruit, dan krijg je er gratis een forse dosis oogvitaminen bij. Want deze marktkooplieden zijn met de uitstekend verzorgde uitstalling een lust voor het oog en een visitekaartje voor de Leidse warenmarkt!

Tweeënzeventig jaar
In 1942 werd de eerste uitstalling, toen nog een kraam met zeilen, door Roland’s vader Istvan Kruts opgebouwd. Vanaf dat moment kon heel Leiden elke woensdag en zaterdag het beste van het beste aan verse (blad)groenten en vruchten komen inslaan. Kennelijk wordt je als Krutstelgje geboren of besmet met het marktvirus, want bijna iedereen die jou aan de kraam helpt is familie! Dat is knap, want het is keihard werken op slechts luttele meters. Vader Roland, Moeder José, zus Ilse, beide zonen Fabian en Menno en nog meer mensen… draaien achter de toonbank voortdurend om elkaar heen!

Drie in plaats van vijf
Roland is het type ‘rustige en vriendelijke man’ die geen vijf woorden gebruikt als hij het met drie afkan. Maar hij heeft wel degelijk prio’s! Terwijl mijn noteblock op een heel vroeg tijdstip (anders zou het al te druk zijn met klanten voor een gesprekje) heen en weer wiebelt op een kratje winterwortelen achter in zijn kraam vertelt hij:

Prio 1 is de kwaliteit van zijn aangeboden waren. Zijn groenten en fruit moeten – net zoals vlees – vers zijn, geen plekjes of vlekjes hebben. Dat lukt hem goed denk ik, want zijn bijnaam in het Leidse is de Groentenjuwelier. En die verdient ‘ie ook als ik eens rondkijk. Zowel in als achter de kraam is alles schoon en ordentelijk. Kratjes staan netjes opgestapeld, verpakkingsmaterialen op maat gesorteerd voor het grijpen. De hele familie in herkenbaar rode sweaters, duidelijke prijskaarten, heldere verlichting. En dat gaat allemaal niet vanzelf natuurlijk. Top!

Prio 2 is privé. Dat zijn zijn vrouw en dit hele familieteam. De warmte straalt uit zijn ogen als hij trots zijn verkoopwagen inkijkt waar ze allemaal vriendelijk de stroom van klanten 1 voor 1 met aandacht weghelpen. Ze werken als een geoliede machine zie ik. Ze stappen niet op elkaars tenen, geen twee verkopers grijpen tegelijk naar hetzelfde draagzakje en ieder blijft gefocust op de eigen klant. Het is een heel fraai schouwspel.

Beste Groenteman van Nederland
“Zou je alsjeblieft een aantal jaren níét willen inschrijven? Dan krijgen anderen ook een kans,” vroeg de organisatie van de Beste Ambulante Groenteman van Nederland aan Roland toen hij jaar na jaar de 1e prijs wegsleepte. Túúrlijk wilde hij daar wel aan meewerken, glimlacht hij breed, want wat is een groter compliment dan dat? Complimenten moeten ze hier wel gewend zijn, denk ik, terwijl ik zowat sta te kwijlen met al dat heerlijk geurende fruit zo vlakbij m’n neus!

Leiden
“Knotsgezellige stad met al die terrasjes tegenwoordig!” Roland staart even lekker relaxed over de gracht naar aanleiding van mijn vraag wat hij positief of negatief aan Leiden vindt. “De markt en de horeca, het hoort gewoon bij elkaar,” vervolgt hij: “Maar er zou wel meer samenwerking tussen beide partijen kunnen zijn,” sombert hij er een beetje achteraan. “Want dát laat nog wel eens te wensen over!” Als Leiden plots verdween, zocht hij de grachten weer op en bouwde zijn kraam, mét de familie weer op op een drijvend vlonder. Want hij hóórt op de markt in hartje Leiden. Simpel, punt uit!

Genieten!
Roland’s levensmotto is genieten! Het liefst met volle teugen en voor 100%. Lopen er dames over de markt op hakken? Dan geniet hij al want dat vind hij zeer elegant. José dribbelt door de verkoopwagen op lekker warme sportshoes met zo’n schuin verhoogd achterkantje. Details daarvan zijn net zo rood als haar bodywarmer. Charmante vrouw die José. Verzorgd ook. Quasi nonchalant keurig blond paardenstaartje, leuke bril, felrode lipstick. Ik begrijp later dat het al meer dan 33 jaar goed zit tussen die twee. Geen wonder!

Oproepje
Iedereen is dol op de Leidse markt. Dat is op de social media goed te merken. Maar kijk er ook eens met andere ogen naar! Spring eens voor het krieken van de dag uit je bed en ga kijken hoe de markt wordt opgebouwd, hoe knetterhard niet alleen de familie Kruts maar elke handelaar daar aan loopt te poten! En zeg nu niet: “Zo’n verkoopwagen is ’n makkie. De romantiek van de kraam met zeilen, da’s pas het échte markten, dit is verwennerij!”

“Onzin!” Ga eens een hele (koude, natte) dag in de opening van je schuurdeur staan. Dan ervaar je ongeveer wat zij voelen. Ga eens kijken bij het afbreken van de markt. Hoe de handelaren op plaatsvolgorde aan komen rijden en met minutieuze precisie die enorme vrachtwagens feilloos langs nog marktend publiek, de nog volle terrasjes en (jouw?) geparkeerde fietsen manoeuvreren voordat ze weer kunnen gaan inladen. Als de markt voor ons leeg is, rennen de marktkooplieden zich wild. Naar veilingen voor de inkoop van verse waren, naar groothandels voor de verpakkingen en de rest van de benodigdheden om jou goed te kunnen helpen. Plus het onderhoud van het rollend materieel. Dat gebeurt allemaal op die overige dagen van de week. Ik heb er maar 1 woord voor: Respect!

Groentejuwelier Kruts:
Vaste wo-za standplaats tegenover de Pander Passage aan de Botermarkt.
En… je kunt ook online bestellen: www.krutsgroentenenfruit.nl.

 

Hakketak Leiden Hakketak