Leidse vredesonderhandelaar Syrië: "Iedereen praat met terroristen"

Jeffrey Jonkers vertelde bijna twee uur lang over zijn werk in Syrië. Het publiek hing aan zijn lippen. (Foto’s: Chris de waard).

Leidenaar Jeffrey Jonkers is onderhandelingsadviseur in Syrië. Deze week is hij in Nederland en gisteravond gaf hij in het Kamerlingh Onnes Gebouw een lezing. Over zijn werk, over de rol van de verschillende partijen die bij het conflict zijn betrokken en over de toekomst van het verwoeste land. “We praten met iedereen, ook met de terroristen van IS”, vertelt Jonkers. “Als je een politicus hoort beweren dat er niet wordt onderhandeld met terroristen, dan is dat een leugen en moet je er iets van zeggen. Je kunt beter omgaan met de waarheid dan met een leugen.”

Chris de Waard in gesprek met onderhandelaar Jeffrey Jonkers over de oorlog in Syrië.

Hoe ingewikkeld de situatie in Syrië ook is, er zijn volgens Jonkers ook lichtpuntjes. Langzaam wordt de situatie in het in een ingewikkelde burgeroorlog verwikkelde land beter. Oppositiegroepen, milities, rebellen en andere groeperingen komen langzaam aan dichter bij elkaar. “Over steeds meer zaken wordt men het eens”, vertelt Jonkers en daarnaast zeer kritisch is over de vredesgesprekken die momenteel plaatsvinden in Wenen. “Dat zit je met partijen te onderhandelen in Syrië en dan zie je op tv dat het over 18 maanden vrede wordt.” Jonkers hecht daar geen enkel geloof aan: “Zo’n opgelegde vrede terwijl de partijen elkaar nog dagelijks naar het leven staan, werkt niet. Het moet in de harten van de mensen zitten.”

Jonkers denkt dat vrede in Syrië er wel degelijk gaat komen. Wel is dat nog een kwestie van lange adem. “Als ik heel positief ben, zeg ik dat het nog vijf jaar duurt.” Tot die tijd blijven Jonkers en zijn mede-onderhandelaars praten met alle partijen. Stap voor stap proberen ze met kleine succesjes de leefomstandigheden voor de bevolking te verbeteren. De ene keer lukt dat goed, de andere keer zijn het processen waar je bijna moedeloos van wordt. Bijvoorbeeld de ruim 200 voorgesprekken die nodig waren voor het doorvoeren van veranderingen in het bestuur van de stad Tall al Abyad in het noorden van Syrië.

Tot slot nog wat cijfers en feiten. De burgeroorlog in Syrië begon in 2011. Sindsdien zijn er naar schatting 400.000 mensen omgekomen. Er zijn 4 à 5 miljoen vluchtelingen plus nog eens zo’n 8 miljoen Syriërs die in eigen land een veilig heenkomen hebben gezocht in gebieden waar het rustig is.

Leiden