De Pieterswijk laat zich niet vangen in Nestelaar

PS|Theater maakt locatietheater. De muzikale theaterroutes die ze maakten over en door diverse stadswijken in Leiden vallen goed. Dit jaar is het de eer aan de Pieterswijk waarover PS|Theater Nestelaar maakte. Maar of die over de Pieterswijk gaat, valt te betwijfelen.

Voorspelbaar
De opgave is niet mis. Duik onder in een gebied en maak daarover een voorstelling. Het concept is beproefd. Wetenschappers wonen maanden in buurten om inzicht te krijgen in het buurtleven. Verhalen verzamelen en het meer dan een momentopname hebben, maakt het beeld immers rijker, gedetailleerder. Hoe meer informatie, hoe moeilijker het is voor het ongeoefend oog en oor om een rode draad te vinden. PS|Theater lijkt de wijk niet aan het woord te hebben gekregen, maar het eigen voorstellingsformat te hebben opgelegd: een audiotour met verhaalfragmenten, muziek, en enkele theatrale elementen in de buitenlucht. Een zekere mate van sleetsheid, van voorspelbaarheid is binnen geslopen.

Rijgketting
De proloog verraadt het al een heel klein beetje. Het zijn de persoonlijke interpretaties van de drie theatermakers die als eerste voorbij komen. Straatsoep en bouwwerkjes vertegenwoordigen eigen fascinaties meer dan dat zij iets van de wijk weergeven. Nestelaar is een voorstelling geworden die niet per sé is gebonden aan de wijk. Uiteindelijk is het een voorstelling geworden over de vraag wat ’thuis’ nu eigenlijk is. Een veelgestelde vraag, waarop ook veel antwoorden mogelijk zijn. Dat is ook precies wat Nestelaar doet: vragen stellen waardoor een rijgketting aan momenten ontstaat. Een móóie rijgketting, dat weer wel.

Veel facetten
Als Nestelaar over ’thuis’ gaat, gaat het dus over facetten als ‘herinneringen’, ‘bezit’, ‘waarde’, ‘reikwijdte’ of ‘gezamenlijkheid’. Met name de openingsscène is goed getroffen. Heimwee is een krachtige indicator voor geborgenheid aan huis, haard en gezin. Of eigenlijk: met andere mensen en minder met dingen. En dat in die relatie afstand een rol van betekenis speelt. Heel mooi hoe daarin de straat, de Raamsteeg, een functie krijgt en wij op z’n Ederveens toeschouwer worden.

Decor
De wijk is niet meer of minder dan decor. De verhalen zijn bekend, van de Hugenoten en de Pilgrim Fathers tot en met de studenten en de sporadische binnenstadsbewoner. Ze voegen door een gebrek aan relatie met de omgeving aan de wandeling weinig toe. Dat geldt ook voor de nestelaar die zich in eerste instantie lijkt te ontwikkelen als een schuw wezen dat zich slecht laat zien. Da’s een vreemde mystificering als je je realiseert dat een stad stampvol nestelaars van allerlei pluimage zit. Of, zoals een van de audio-stemmen zegt “ik eet niet alleen want in de stad hoef je niet alleen te eten, met al die mensen om je heen”.

Mooie ontdekkingen
Misschien niet opwindend, maar zeer de moeite waard. Voor de nieuwsgierige die wil weten hoe een binnenstadshuis er van binnen uit ziet; en terloops ook veel te weten komt van een gezin Bekende Leidenaars en de muziekvoorkeur van de man des huizes. Om even later de mooiste – smalste – en naar rotte bladeren ruikende steegjes door te lopen om in een schuilkerk te verdwijnen. Er zijn mooie ensceneringen, zoals de stoet mensen die met dozen door de duistere Pieterswijk wandelt (en door sommige haastige automobilisten zowaar geïrriteerd bejegend kunnen worden).

Vluchteling?!
Nestelaar vliegt uit de bocht als het onderwerp ‘vluchtelingen’ de voorstelling binnen wordt gesleept. Een andere omschrijving past niet. Anderzijds maakt hun invloed meteen duidelijk dat Nestelaar niet in een reeks wijkvoorstellingen past. De Pieterswijk huisvest geen vluchtelingen. Dat, zoals veel Leidenaren, ook Pieterswijkers zich inzetten voor anderen verandert daaraan niets. Het historisch karakter van de binnenstad maakt het vooral een prettige woonomgeving, voor wie zich dat kan en wil veroorloven.

Nestelaar is te zien tot 23 december. Er zijn nog kaarten, zij het dat sommige avonden al zijn uitverkocht. De kaarten kosten €12,50. Praktisch: u loopt ruim anderhalf uur door de wijk, maar er zijn voldoende ‘zitmomenten’. Let op: u wordt op basis van toeval ingedeeld bij één van de drie routes.

Nieuws