Deel dit bericht!  

Koningin Máxima bezoekt lustrum Schuldhulpmaatje

Schuldhulpmaatje bestaat vijf jaar en dat is reden voor een lustrumfeest. Een feest in de Leidse Hooglandse Kerk, waar zo’n vijfhonderd gasten bijeen waren gekomen én waar de koningin haar opwachting maakte. Ze sprak in alle rust en vertrouwen – zonder pers – met enkele cliënten, daarna met bestuurders – mét luisterende pers – om daarna een half uur aan te sluiten bij de feestelijkheden. Naast enkele toespraken – allemaal precies de juiste lengte om niet vervelend te worden – en een optreden van zandkunstenaar Gert van der Vijver en zangeres Pearl Joan was er de huldiging van jubilarissen die vijf jaar maatje zijn. Min of meer willekeurig gekozen eindigden negen van hen op het podium, en op de foto met de koningin.

Máxima
Voor de deur van de Hooglandse Kerk wachtte mevrouw Prins, bewoonster van verpleeghuis Topaz Overrhijn, op de koningin. Ze is groot fan en haar hartewens was de koningin eens te ontmoeten. Dat lukte. Niet dat het in het programma stond, maar de koningin schúdde de hand, vroeg of het niet veel te koud was en nam een brief en bloemen in ontvangst.
Het moet ook worden gezegd: als de koningin binnenkomt, komt er eigenlijk gewoon een mooie, jonge vrouw binnen die iedereen hartelijk de hand schudt. Natuurlijk heerst er nervositeit. Maar je ziet voor je ogen hoe een gesprek ‘ontdooit’ en informeler wordt. En ook hoe zo’n gesprek bestaat uit van die verplichte nummers en werkelijke interesse. Ze blijkt goed geïnformeerd als ze scherp de life events, de levensgebeurtenissen, als schokkende gebeurtenis er uit haalt en het gevolg daarvan. Dat een leven soms zó op z’n kop kan komen te staan dat schulden ontstaan, maar ook dat schulden in zo’n situatie niet op zich staan. Ook haar opmerkingen dat ze zich afvroeg hoe Schuldhulpmaatje bepaalt wanneer hoe in te grijpen – want liefst zo vroeg mogelijk – en dat het toch heel bezwaarlijk moet zijn voor veel mensen om over (hun) geldproblemen te beginnen, suggereren betrokkenheid.

Compassie dóen
“Compassie als levensstijl”, zo verklaart Johan de Gier, initiatiefnemer/coördinator Leiden e.o. én jubilaris, het bestaan van 1600 maatjes in tachtig Nederlandse gemeenten. “Het zit in de genen.” Mensen die zich belangeloos inzetten om anderen bij te staan bij het oplossen en voorkomen van schulden, zo’n 5000 cliënten in 2015. Schuldhulpmaatjes zijn geen schuldhulpverleners zoals bij wet vastgelegd. Die hebben meer mogelijkheden en nemen ook over. Maatjes staan naast de cliënt, stimuleren, houden op koers en adviseren. Het ene maatje doet dat een dagdeel per week, terwijl er ook zijn die er een volledige werkweek mee vullen. Het ligt er maar aan hoeveel tijd je ter beschikking hebt.

Solliciteren
Niet dat maatje worden een sinecure is. Het is aanmelden en solliciteren. Schuldhulpmaatjes moeten wel weten wát ze doen. Zoals de koningin terecht opmerkte; dat is meer dan financiën op orde brengen en regelingen kennen. Dat is ook signalen herkennen die leiden tot verwijzing naar andersoortige hulp, zoals zorg. Desondanks ziet De Gier geen probleem in de aanmelding en werving van maatjes. Natuurlijk “30% valt direct af, 30% heeft af en toe een zetje nodig, en 30% functioneert prima. Maar dat geldt voor al het vrijwilligerswerk”. Wat zijn mensen betreft, is het een gezamenlijk gevoel “iets voor de samenleving te moeten doen” dat maatjes voort drijft.

Veelvormig werk
De groep cliënten is heel divers, en de aanpak en oplossingen zijn ‘dus’ eigenlijk allemaal op maat gesneden. Waar de een “het gewoon nooit redt, met geld omgaan, overkomt de ander iets waardoor net te lang geen aandacht wordt gegeven aan de financiën waardoor een schuld begint. Dat kan best iets ‘simpels’ zijn als een ziekenhuisopname. Schulden kunnen dan ook ‘onverwacht’ ontstaan. Máxima’s vraag naar vroege herkenning en ingrijpen, blijkt inderdaad relevant. Schuldhulpmaatje doet ook preventief werk. Voorlichting (op scholen) bijvoorbeeld, maar er wordt momenteel ook een aanbod ontwikkeld rond ‘jongeren en geld’. Want alhoewel de groep cliënten niet echt verandert, krijgt ook Schuldhulpmaatje signalen binnen over een mentaliteit onder jongeren die neerkomt op ‘eerst uitgeven en dan sparen’; een risicovolle aanpak.

Oecumenisch
Inmiddels is Schuldhulpmaatje geen zaak meer van dríe kerken, maar eerder van álle geloofsgenootschappen. Een oecumenisch gedragen initiatief, maar zeker niet beperkt tot ‘kerkelijke mensen’. Een stevige basis voor de komende jaren, ook omdat er hechte samenwerking is met niet-kerkelijke organisaties als banken, woningbouwcorporaties, zorginstellingen, gemeenten. Toch zijn ter afsluiting van de bijeenkomst nog veel wensenkaartjes op het prikbord geprikt; maar dat kunnen ook felicitaties zijn geweest!