Ernstige zorgen bij oppositie over financiële keuzes Leids stadsbestuur

De oppositie in Leiden maakt zich ernstige zorgen over de financiële keuzes die het stadsbestuur maakt. Onder leiding van VVD, CDA en ChristenUnie werd betoogd dat Leiden de komende jaren teveel geld uit gaat geven en daarmee teveel risico’s neemt. Om de ambities van de nieuwe coalitie waar te maken, worden belastingen verhoogt, gemeentelijke spaarpotten aangewend en extra schulden gemaakt. Dat is volgens de oppositie onacceptabel.

De discussie over de algemene middelen van de gemeente leidde daardoor tot een fikse botsing tussen coalitie en oppositie. D66, GroenLinks en PvdA geven toe dat hun voorgestelde beleid ‘scherp aan de wind’ is, maar zeggen dat de risico’s zijn doorgerekend en Leiden niet in de problemen komt. Daarnaast wordt het geld uitgegeven aan belangrijke zaken zoals het verduurzamen van de stad en het opknappen van schoolgebouwen.

Lege spaarpotten en hogere lasten
De gemeente heeft een aantal grote spaarpotten. De concernreserve (ook wel weerstandsvermogen) is een pot voor onvoorziene kosten. Daarnaast is er nog een spaarpot voor lange termijn investeringen. Naast het verhogen van de belastingen en het aangaan van extra leningen, wordt uit beide spaarpotten een flinke greep gedaan. De pot voor onvoorziene kosten wordt voor een kwart gebruikt en het spaargeld voor de lange termijn wordt voor de helft opgemaakt.

“Een nieuw college heeft natuurlijk nieuwe plannen en daar is geld voor nodig. Dat snappen we”, zegt fractievoorzitter Dorien Verbree van de VVD. “Maar een college moet wel kijken hoeveel geld er eigenlijk beschikbaar is. Het college vond dat er te weinig geld was voor hun plannen en daarom hebben ze nu dé drie manier om extra geld te krijgen, allemaal gebruikt. Het betekent dat de gemeente Leiden er financieel een stuk slechter voor gaat staan en daar maken we ons echt zorgen over.” De VVD maakt zich ook zorgen over aan welke knoppen er nog gedraaid kan worden als het economisch minder goed gaat. “We geven nu zo ontzettend veel geld uit, wat doen we als het straks minder goed gaat? Alle buffers worden nu al ingezet.”

VVD-fractievoorzitter Dorien Verbree over zorgen financiële keuzes college Leiden.

Het CDA noemt de weg die het college ingeslagen is ‘risicovol begroten’. “Daar zijn wij niet voor”, zegt fractievoorzitter Joost Bleijie van het CDA. “De gemeente moet zich in schulden steken, de lasten verhogen, het weerstandsvermogen verlagen, slaat de algemene reserve stuk. Allemaal om die tomeloze ambities te betalen. Wij hadden het veel verstandiger van het college gevonden als ze eens kritisch hadden gekeken naar wat we nog willen als Leiden vanuit de afgelopen vier jaar en wat we willen voor de komende vier jaar. Dan is er maar één conclusie mogelijk: er is te weinig geld om dit te doen. Je moet je nu in allerlei bochten wringen. Daar is het college heel handig in maar ik denk niet dat de Leidenaar daarbij gebaat is.”

CDA-fractievoorzitter Joost Bleijie over zorgen financiële keuzes college Leiden.

Ook de ChristenUnie biedt felle tegenstand als het om de financiën gaat. Ondanks dat de partij van mening is dat het college goede plannen heeft als het gaat om het verduurzamen en vergroenen van de stad. Fractievoorzitter Pieter Krol van de ChristenUnie: “We zien dat het college moeite heeft om de begroting op een goede manier rond te krijgen. De spaarpot waar we economische investeringen mee kunnen doen, trekt het college voor de helft leeg. Daarmee komt de begroting positief uit. Als we dat niet doen, is de begroting bijna 10 miljoen euro negatief.”

ChristenUnie-fractievoorzitter Pieter Krol over zorgen financiële keuzes college Leiden.

Belangrijke investeringen
D66-wethouder Paul Dirkse (Financiën) schrikt niet van de reactie van de oppositie. “Dit college heeft een opdracht uit te voeren. Daar ligt een deugdelijk financieel plaatje onder met een sluitende meerjarenbegroting. Daar zitten een aantal keuzes in die de oppositie waarschijnlijk niet had gemaakt. We kiezen voor een programma waar we investeren in zaken als onderwijs, klimaatadaptatie en het op peil houden van de jeugdzorg. We investeren maatschappelijk om te zorgen dat de stad zich kan blijven ontwikkelen. Daarbij maken we een aantal financiële keuzes die daar uit volgen. We kunnen er ook voor kiezen om niets te doen en problemen als klimaatadaptatie en schoolgebouwen doorschuiven naar de volgende generatie. Dit college kiest ervoor om dat nu op te pakken binnen een verantwoord kostenplaatje”

Wethouder Paul Dirkse (Financiën) over kritiek op financiële keuzes college Leiden.

Gebrek aan keuzes
Volgens de VVD gaat het niet zozeer om de keuzes die wél gemaakt worden, maar vooral om de keuzes die níet gemaakt worden. Verbree: “Het is nu en, en, en. De VVD zegt dan: misschien moet je iets minder plannen maken en meer keuzes durven maken. Dat is nu niet gebeurd.”

Bleijie (CDA): “Er zijn echt een hoop dingen waar je veel en veel kritischer naar hadden kunnen kijken. In een tijd van lastenverzwaring vind ik dat je dat goed moet kunnen uitleggen wat je met dat geld doet en dat is wat ons betreft niet bijvoorbeeld een miljoen euro stoppen in kunst in de openbare ruimte.”

Krol (ChristenUnie): “Er zijn inderdaad een heel aantal uitgaven die nu gedaan gaan worden waarvan ik denk dat je ze slecht kunt verkopen. Zo gaan we extra investeren in relatiebeheer, bijvoorbeeld door meer hoogwaardigheidsbekleders naar de Matthäus Passion te krijgen. Mensen die die belasting betalen krijgen daar niets voor terug. Of een fonds om kunst in de openbare ruimte te stimuleren. Allemaal prachtig, maar om daar nu een miljoen euro voor uit te geven op het moment dat je tegelijkertijd de belastingen verhoogt, dat vinden wij niet passen.”

Dovemansoren
Verwijt van met name GroenLinks aan het adres van de critici was dat ze zelf niet met plannen kwamen waar het dan een tandje minder kan. Voor de raadsvergadering van komende donderdag zullen in ieder geval CDA, VVD en ChristenUnie met zo’n voorstel komen.

“We wilden eerst eens met de PvdA, D66 en GroenLinks praten of er überhaupt over te praten valt”, zegt Bleijie. “Bij PvdA en D66 was het duidelijk dat ze dat niet willen. Zij willen er niet naar kijken of we die lasten voor de Leidenaar iets kunnen verlagen door een deel van die ambities te schappen, daar ging de deur meten dicht. Bij GroenLinks, die zich overigens wat kraniger verweerde dan de andere twee partijen, was er iets meer mogelijk. Maar eigenlijk moet je tot de conclusie komen dat dit in beton zit gegoten en de Leidenaar gaat daar voor betalen. Wij zullen komende donderdag voorstellen indienen om de lasten te verlichten en het weerstandsvermogen op peil te houden. Maar ik vrees dat het tegen dovemansoren is.”

Volgende generaties
Hoewel alle oppositiepartijen, inclusief de SP, Partij Sleutelstad en Partij voor de Dieren, zich zorgen maken over de financiële plannen, is de kans ook volgens Verbree klein dat er nog iets gaat veranderen. “We hebben het idee dat het nieuwe college er niet echt voor open staat hier iets aan te doen. We snappen dat ze met elkaar afspraken hebben gemaakt en daar niet zomaar van willen afwijken. Maar we willen ze wel oproepen om in ieder geval een verstandig financieel beleid te blijven voeren. Dat de plannen misschien niet precies zijn waar we achter staan, oké daar zijn we oppositie voor. Maar ik hoop wel dat ze verstandig blijven nadenken en niet de volgende generaties met enorme schulden opzadelen.”

Leiden Politiek