Erfgoed Nobelprijswinnaar Debye naar Rijksmuseum Boerhaave

Rijksmuseum Boerhaave heeft een persoonlijke schenking ontvangen met archiefstukken die te maken hebben met Nobelprijswinnaar Peter Debye. Het erfgoed van Peter Debye werpt licht op de weg die hij als jonge scholier en student aflegde. Dankzij deze schenking kan Rijksmuseum Boerhaave, als enige museum, een bijna compleet overzicht tonen van alle Nederlandse Nobelprijswinnaars tot nu toe. “Het is echt een belangrijke aanvulling op onze collectie Nederlandse Nobelprijswinnaars”, zegt directeur Amito Haarhuis van Boerhaave verheugd.

Peter Debye (1884-1966) groeide op in een eenvoudig Maastrichts milieu. In 1936 ontving hij de Nobelprijs voor de scheikunde. Op diverse terreinen deed hij baanbrekende ontdekkingen. Vaak had zijn veelzijdige onderzoek betrekking op de wisselwerking tussen straling en materie. Van groot belang was zijn methode om met de inzet van röntgenstraling kristalstructuren te bestuderen. Dergelijke kennis is van groot belang bij materiaalonderzoek. Aan de hand van de recente schenking is in het museum een mini-expositie rondom Debye ingericht. Debye overleed in 1966 aan een hartaanval.

In de expositie is onder andere een brief opgenomen waarin vader Debye aan het gemeentebestuur vraagt om vrijstelling van het HBS-schoolgeld. Die vrijstelling was slechts een van de hobbels die Debye moest nemen op weg naar de wetenschappelijke top. Ook andere objecten zoals een ansichtkaart aan zijn ouders, een schoolrapport en een bidprentje tonen de weg die deze zoon van een eenvoudige smid had te gaan. De grote fysicus Arnold Sommerfeld had het goed gezien toen hij Debye zijn ‘grootste ontdekking ooit’ noemde.

De jonge chemicus analist Wiel Rousseau werd in 1963 bij een feestelijke gelegenheid ingezet als chauffeur voor een prominente passagier. Dat bleek de natuurkundige Peter Debye te zijn. Het gesprek dat Rousseau met de Limburgse Nobelprijswinnaar voerde, maakte grote indruk. Jaren later legde Rousseau bij toeval de hand op verschillende goederen uit de jeugd van Debye. Tijdens een feestelijke bijeenkomst met de familie van Debye schonk Rousseau dit bijzondere erfgoed aan Rijksmuseum Boerhaave.

Cultuur Leiden