Deel dit bericht!  

Relatie Shell-Boerhaave leidt tot suggestie voor een nieuwe gemeentefunctie en tot Kamervragen

Een publicatie in een landelijke ochtendkrant maakte het duidelijk “het gebeurt al jaren onder m’n eigen neus en ik zag het niet”. Martine van Schaik van de Partij voor de Dieren is daarover eerlijk “ik had het eerder kunnen zien”. De vraag is wel of het iets is dat meerdere politieke partijen hadden kunnen zien.

Afgrond
Het Leidse museum Boerhaave is een rijksmuseum dat zich richt op wetenschap(sgeschiedenis). De faam is internationaal. De collectie bestaat uit een schatkamer aan (natuur-)wetenschappelijke artefacten en objecten, variërend van de eerste microscopen tot elektriseermachines en een anatomisch theater. Ook dit museum is niet ontkomen aan de bezuinigingen die de periode 2011-2014 kenmerken. Sterker, Boerhaave scheerde langs de afgrond.

Financiers
Dat levert, blijkt nu, een duivels dilemma op. Boerhaave zocht en vond financiers (o.a. Philips). Met de komst van externe financiers dringt zich ook de vraag op of en tot waar die invloed hebben op het museum, of dat de geldgever dat geheel belangeloos doet. Ook de gemeente Leiden maakt zich sterk voor het museum.

Shell
Eén van de financiers is Shell. En in het genoemde artikel wordt gesteld dat de bemoeienis van Shell met het museum verder reikt dan door sommigen wenselijk wordt geacht. Van Schaik schaart zich vierkant achter het genoemde opiniestuk, waarin wordt gesteld dat Shell een positief imago ‘koopt’. Tussen vier hoogleraren prijkt “Van Loon (president-directeur Shell, JvdS) vrijblijvend mijmerend over energietransitie, terwijl Shell in werkelijkheid nog steeds inzet op olie- en gaswinning”. En “men gaat zich ook bemoeien met (de ontwikkeling van) lespakketten voor het onderwijs”.

Mee-stribbelaar
Van Schaik heeft aan het College vragen gesteld over deze situatie. Vragen die alles te maken hebben met de consistentie van beleid. “Als dit College groen en duurzaam wil zijn, dan betekent dat ook andere keuzes maken, consequenties nemen”. Een belangrijke vraag in haar ogen is of je als gemeente Leiden wilt worden geassocieerd met een bedrijf als Shell. “We kennen al lang het idee van ketenverantwoordelijkheid, waarin een bedrijf niet de ogen kan sluiten voor wat onderaannemers of anderen in de keten doen”. Die verantwoordelijkheid moet ook Leiden nemen, vindt ze “Shell is eerder het tegengestelde van duurzaam. Een ‘meestribbelaar’: ogenschijnlijk meewerken, maar in werkelijkheid vooral tegenwerken en vertragen”.

Toetsingsfunctie
In de loop van het interview ontstaat het idee voor een nieuwe gemeentelijke functie die bij financieringsaanvragen mede-subsidiënten inhóudelijk toetst. Met wie wordt Leiden uiteindelijk in één adem genoemd, staat Leiden in het colofon? Conflicteren zij wel of niet met bestaand Leids beleid? En vooral: zijn dat partijen waarmee we willen worden gezien? Of zijn ze juist minder integer dan op het eerste gezicht lijkt? Wat doen die anderen waar we tussen komen te staan?

Gesprek
Een gesprek met museum Boerhaave heeft Van Schaik nog niet gehad “ik heb om een gesprek gevraagd, maar ze willen niet met mij in gesprek. Erg jammer. Maar ze willen eerst de antwoorden van het college afwachten”. Dat gesprek zou mogelijk duidelijkheid geven over conclusies die nu worden getrokken op basis van wat is te zíen in het museum. Dat het probleem lastig is, is duidelijk: wie vult het financiële gat dat ontstaat als de financiële banden met Shell inderdaad worden verbroken? Van Schaik “Dan moet Leiden helpen: mogelijk met financiering. En met het zoeken naar andere niet-besmette financiers. Want die zijn er wel”.

Inmiddels heeft ook de Tweede Kamerfractie van de Partij voor de Dieren vragen gesteld aan minister Van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap).

Museum Boerhaave was vrijdagmiddag niet meer bereikbaar voor een reactie.