Veel belangstelling uit de VS voor Leids pilgrimjaar 2020

Na het succesvolle Rembrandtjaar heeft Leiden in 2020 opnieuw een grote herdenking op het programma staan. Het is dit jaar namelijk precies 400 jaar geleden dat de pilgrims Leiden verlieten en op het schip de Mayflower naar Amerika vertrokken. Het verhaal van de Mayflower wordt in de Amerikaanse geschiedenis gezien als de eerste Europese kolonisatie van de latere Verenigde Staten. De pilgrims kwamen als geloofsvluchtelingen uit Engeland naar Leiden en bleven hier maar twaalf jaar. Toch hebben veel Amerikanen dus Leidse roots.

Robbert van Cleef in gesprek met Michaël Roumen en Marlijn Kok over het Pilgrimjaar Leiden.

Ze zijn al vier jaar bezig met de voorbereidingen van het Pilgrimjaar, Michaël Roumen en Marlijn Kok. Ze doen dat samen met Erfgoed Leiden en omstreken, Museum De Lakenhal, Leiden Marketing en Pieterskerk Leiden en dat heet dan Leiden400. Samen met mensen in Engeland en in de VS hebben ze nagedacht hoe ze deze herdenking het beste kunnen vormgeven.

“Het is in de eerste plaats een unieke herdenking omdat het onze lokale geschiedenis verbindt met zo’n wereldberoemd verhaal”, zegt Roumen. “Op het moment dat de pilgrims hier zitten gebeurt er veel in Leiden: Rembrandt loopt er rond, Clusius kweekt de eerste tulpen en de universiteit is net opgericht. Dus we hebben hier een heel bijzonder hoofdstuk in dat wereldberoemde verhaal.”

Parallellen met moderne tijd
Daarnaast zijn er parallellen te trekken met bijvoorbeeld de huidige vluchtelingenproblematiek. “Het is daarom ook een relevante herdenking omdat we bij de pilgrims ook te maken hebben met thema’s als migratie, tolerantie en onderdrukking. Je hoeft de TV maar aan te zetten en het gaat er nog steeds over. Dus we kunnen ook wat leren van het verhaal van de pilgrims.”

Beide organisatoren benadrukken dat er voor het eerst wordt stilgestaan bij de desastreuze gevolgen van de kolonisatie van Amerika voor de oorspronkelijke bevolking. “En daarom zijn zij ook betrokken bij het vormgeven van het programma.”

“We proberen het Leidse hoofdstuk in het verhaal van de Mayflower wat meer bekendheid te geven”, zegt Marlijn Kok. “In de eerste plaats voor de Leidenaren, maar ook voor de Amerikanen.” Roumen vult aan: “Uiteindelijk stammen 25 miljoen Amerikanen af van de pilgrims, waaronder negen presidenten. Maar het Leidse deel van het verhaal is bij veel Amerikanen onbekend dus daar is voor ons nog veel te winnen.”

“Geen massatoerisme”
Dat de herdenking veel Amerikanen interesseert is inmiddels wel duidelijk. Amerikaanse media hebben belangstelling voor het verhaal en er worden ook pilgrimreizen aangeboden door reisorganisaties. “We mikken niet op het massatoerisme, maar er zijn wel groepen Amerikanen die veel belangstelling hebben voor hun eigen Europese familiegeschiedenis”, weet Roumen.

En die kunnen als ze naar Leiden komen bijvoorbeeld naar de zogenaamde Ancestor Booth van Erfgoed Leiden. “Daar kunnen ze op zoek gaan naar hun voorouders in het archief”, zegt Kok. “Ze kunnen daar ook echt documenten in hun handen houden van hun voorouders. Dat levert ontroerende scènes op want zoiets betekent heel veel voor Amerikanen.”

Het komende jaar staat in Leiden bol van allerlei evenementen, rondleidingen en exposities rond de pilgrims. Een compleet overzicht daarvan is te vinden op www.leiden400.nl.

Cultuur Leiden