Leiden zet tandje bij op weg naar autovrije binnenstad

Het Leidse stadsbestuur kiest nadrukkelijk voor de voetganger, fietser en het OV om de stad bereikbaar te houden. Deze week begint een proef met een autoluwe Botermarkt en Nieuwe Rijn. En er worden nog veel meer staten autoluw of zelfs autovrij als het aan wethouder Ashley North ligt. Vanavond wordt de nieuw parkeervisie in de gemeenteraad besproken. Gezien de overwegend positieve reacties is de verwachting dat een meerderheid van de raad instemt met de visie.

Woordvoerder Erwin Roodhart van Leiden Groen Bereikbaar verwoordt de zorgen van Leidse ondernemers. (Video: Robbert van Cleef).

“De mooie historische binnenstad is natuurlijk niet gebouwd op autogebruik”, legt wethouder North uit. “De auto neemt veel ruimte in en die ruimte willen we nu gaan gebruiken om te kunnen wandelen en om groen aan te leggen. Op die manier kunnen bewoners en bezoekers van de stad er nog meer van genieten.”

Het is een ontwikkeling die vooral voor de economie van historische steden gunstig is, zegt hoogleraar transport en mobiliteit aan de TU Delft Bert van Wee. Maar meestal is er in eerste instantie veel weerstand tegen. “We zien wereldwijd uit alle onderzoeken een patroon dat als je de rol van de auto terugdringt dat heel veel mensen tegen zijn, zowel burgers als ondernemers. Maar het blijkt ook dat als je die maatregelen dan toch invoert mensen uiteindelijk wel positief zijn.”

‘Eerst zorgen voor alternatieve parkeerplekken’
Dat de stad autoluw of op termijn zelfs autovrij wordt, is geen discussie meer. Maar voor het zover is moeten er wel alternatieven voor de automobilist zijn, vinden de critici. Het stadsbestuur zou te weinig rekening houden met de automobilist bij het maken van plannen voor een autoluwe binnenstad. Dat zegt de VVD in Leiden, maar ook Leiden Groen Bereikbaar waarin ondernemers verenigd zijn.

In Leiden zijn ondernemers bang voor een daling van hun omzet. Leiden Groen Bereikbaar vindt daarom dat eerst gekeken moet worden naar alternatieve parkeerplekken aan de rand van de stad, voordat de stad autoluw wordt en de parkeertarieven omhoog gaan. “Als je dat doet dan moet je iemand wel eerst de gelegenheid geven om z’n auto ergens buiten de stad makkelijk te parkeren”, zegt woordvoerder Erwin Roodhart van Leiden Groen Bereikbaar. “Anders loop je het risico dat automobilisten gaan zwerven door de stad en dan uiteindelijk kiezen voor gratis parkeren bij een winkelcentrum buiten Leiden.”

Geen uitzondering voor kritische beroepen
SP, PvdA en CDA zien graag dat North een uitzondering in zijn plannen maakt voor bepaalde beroepsgroepen. Mensen die werkzaam zijn in het onderwijs, zorg of een ander ‘kritisch’ beroep zouden een parkeervergunning moeten krijgen. GroenLinks ziet niets in dit voorstel en stelt dat alle beroepsgroepen juist gestimuleerd moeten worden om ‘schoon’ vervoer te kiezen. “Een leraar die gratis mag parkeren kiest minder snel voor de fiets”, vindt de partij. Wethouder North gaf in de ontstane discussie aan dat de gemeente ook in de nieuwe visie verschillende soorten parkeervergunningen hanteert. “Het blijft mogelijk dat bijvoorbeeld een school een vergunning voor haar medewerkers aanvraagt”, stelt hij. North heeft toegezegd om te onderzoeken welke mogelijkheden er binnen het huidige vergunningenstelsel is om bepaalde kritische beroepsgroepen tegemoet te komen. In het najaar komt hij er op terug.

‘Eerste uur gratis niet nodig’
Partij Sleutelstad en de VVD stellen voor om het eerste uur parkeren in de grote parkeergarages gratis te maken om te voorkomen dat het winkelende publiek uitwijkt naar winkelcentra in de regio, waar gratis geparkeerd kan worden. North ziet in de regio geen relatie tussen betaald parkeren en de omzet van winkeliers. Hij verwacht dan ook niet dat Leidenaren massaal in de regio gaan winkelen.

“In bijvoorbeeld het Winkelhof in Leiderdorp daalde de omzet de afgelopen jaren, terwijl de winkels in het centrum van Leiden, waar betaald parkeren al jaren geleden ingevoerd is, juist een omzetstijging realiseerden”, verklaart de wethouder zijn stelling.

Ook de andere partijen steunen het voorstel niet. GroenLinks en ChristenUnie vinden dat gratis parkeren juist stimuleert om met de auto te reizen. D66 noemt het plan sympathiek, maar vindt niet nodig omdat de partij de tarieven in de Leidse garages al ‘heel net’ vindt. Antoine Theeuwen van de SP maakt zich zorgen over de financiering van het voorstel. “Die dure parkeergarages in de stad hebben 80 miljoen euro gekost en moeten zichzelf terugverdienen uit de opbrengst”, stelt Theeuwen.

Leiden Politiek Autoluwe Binnenstad