Deel dit bericht!  

Leidse factcheckers automatiseren hun werk: ‘Zo kunnen we alles checken wat politici zeggen’

Wetenschappers van onder meer de Universiteit Leiden hebben samengewerkt aan de tool ‘factrank.org’; een website die het factchecken gedeeltelijk automatiseert. De website leest alle kamerdebatten en tweets van politici en bepaalt welke uitspraken de moeite waard zijn om te checken. Het is de eerste stap in geautomatiseerd factchecken in Nederland.

“Trump heeft in zijn vier jaar presidentschap zo’n 30.000 keer iets gezegd dat niet klopte, dat kun je als mens nauwelijks bijhouden”, vertelt Peter Burger. Hij is nepnieuwsexpert en docent aan de Universiteit Leiden en ontwikkelde Factrank samen met zijn collega’s. “Deze website verzamelt automatisch en, helemaal fantastisch, selecteert uitspraken op checkwaardigheid.”

Verslaggever Maarten Teunisse in gesprek met nepnieuwsexpert Peter Burger

Niet elke uitspraak is het waard om te checken, en Factrank weet dat. “Politici hebben overal een mening over, dat hoeft niet gecheckt te worden”, legt Burger uit. “Maar ze zeggen ook vaak dingen die feiten moeten zijn, bijvoorbeeld over de staatsschuld, migratie of werkeloosheid. Zo proberen ze stemmen te krijgen en er wordt beleid op gemaakt. Dus daar willen we zoveel mogelijk van checken.”

Dit is de toekomst
Met hulp van studenten, Leidse en Vlaamse wetenschappers en computerexperts werd de tool in elkaar gezet. “We hebben eerst als factcheckers gekeken hoe we zelf beweringen beoordelen,” zegt Burger, die daarbij samenwerkte met zijn collega Alexander Pleijter. “Toen we het daar voldoende over eens waren, hebben we studenten van de Universiteit Leiden 7.000 zinnen van een labeltje laten voorzien. Die zinnen hebben we gevoerd aan een computer die vervolgens heeft geleerd om het zelf te doen.”

Ondanks dat dergelijke uitvindingen voor de Engelse taal al bestonden, is dit de eerste ontwikkeling in het geautomatiseerd factchecken voor het Nederlands. “Ik denk dat geautomatiseerd factchecken een deel van de toekomst is”, vertelt Burger. “Maar je zal altijd nog mensen nodig hebben om context en nuances toe te voegen en natuurlijk iets uit te schrijven.”

Nieuwscheckers
De website is nu een tijdje in de lucht en werkt volgens Burger ‘goed genoeg’. Het is gratis voor alle journalisten om op te kijken, en de studenten Journalistiek & Nieuwe Media zijn er al druk mee aan de slag. “De masterstudenten zijn nu weken lang zoveel mogelijk uitspraken van politici en partijen, en zij gebruiken daar onder andere factrank.org al voor. Al deze resultaten zijn te vinden op Nieuwscheckers.nl”, aldus Burger.