Groenendijk succesvol met Sahin in Turkije: 'Woord degradatie gaan we niet meer gebruiken'

Alfons Groenendijk is momenteel actief als trainer in Turkije en presteert uitstekend met Antalyaspor in de Süper Lig. De Leidenaar vertelt aan mediapartner Omroep West over de bijzondere samenwerking met Nuri Sahin, het belang van netwerken in de profvoetballerij, gesprekken met Guus Hiddink en de nog altijd warme band met het amateurvoetbal uit de regio. “Als het even kan, luister ik naar Radio West.”

In Nederland staat Groenendijk te boek als specialist in het voorkomen van degradatie. In de periodes dat hij de scepter zwaaide bij achtereenvolgens Willem II, Excelsior en ADO Den Haag wist de 57-jarige coach zijn teams altijd voor de Eredivisie te behouden. Vooral de zevende plaats met de residentieclub in het seizoen 2017/2018 staat veel Haagse fans nog helder voor de geest. Die eindklassering geldt nog altijd als één van de beste prestaties in de afgelopen vijftig jaar.

“Ik heb altijd bij clubs gewerkt die tegen degradatie streden en dat is ook altijd gelukt”, constateert Groenendijk. “In met name mijn laatste jaren bij ADO ben ik vrij compleet geworden en ben ik gegroeid. Ik heb veel tijd gestopt in bepaalde dingen, zoals leiderschapsstijlen, teamontwikkeling en nieuwe trainingsmethodes. Ik had een staf die daarvoor openstond. We maakten elkaar echt sterker. De successen zijn echt niet zomaar uit de lucht komen vallen.”

Buitengewoon slechte netwerker
Toch kwam de gewenste club niet op zijn pad, na zijn vertrek bij ADO Den Haag in 2019. “Ik heb een tijd gewacht in Nederland op wat er dan qua belangstelling zou komen”, vervolgt Groenendijk. “Na ADO wilde ik een stap hogerop maken. Wat er voorbijkwam was gelijkwaardig aan ADO, of minder. Ik heb ook een paar keer bedankt voor dingen. Want ik dacht: hiervoor had ik net zo goed bij ADO kunnen blijven. Dit is hetzelfde niveau of minder. Daar zat ik niet op te wachten. Toen heb ik voor mezelf de balans opgemaakt: ik wil een keer iets heel anders. Ik heb toen ingezet om weer in het buitenland te werken. Ik ben al een keer in Roemenië (technisch directeur bij U Cluj, red.) geweest en dat vond ik een leuke ervaring. Een andere cultuur en een ander leven is bijzonder om mee te maken. Bij ADO vertrok ik na vier seizoenen. Ik moet je heel eerlijk zeggen: ik heb daar samen met de technische staf en manager voetbalzaken Jeffrey van As (tevens Leidenaar, red.) wel echt iets neergezet.”

Groenendijk denkt één van de oorzaken te weten waarom de interesse van subtoppers uitbleef. “Ik ben een buitengewoon slechte netwerker, dat roept mijn vrouw ook al jaren. Dat is tegenwoordig wel echt belangrijk. Voor mij waren de spelers en de staf altijd het referentiekader. Daar ging bij mij de meeste tijd in zitten. Dus niet zozeer in het netwerken: hoe komen bepaalde mensen op bepaalde posities terecht. Ik ben daar gewoon niet zo goed in. Nu lees ik ook dat topcoaches warme relaties moeten hebben met hun spelers. Dat is tegenwoordig cursusmateriaal”, zucht Groenendijk. “Ik weet niet beter. Ik doe dat al honderd jaar zo. Overal waar ik gewerkt heb, heb ik een band gehad met mijn spelers en mijn staf. Mensen liepen met mij weg. Op de één of andere manier heb ik toch die stap niet kunnen maken.”

Advies van Guus Hiddink
Op een kortstondige periode in de Verenigde Arabische Emiraten na, bleef een nieuwe uitdaging uit voor de ervaren trainer. Hij besloot de telefoon te pakken en advies in te winnen bij een trainer met een indrukwekkend palmares. “Op een gegeven moment belde ik Guus Hiddink”, vertelt Groenendijk. “Een grote coach van Nederlandse afkomst, die ik ook weleens had ontmoet. Ik dacht: ik ga eens met hem praten. Hij stond daarvoor open, dus ik ben een ochtend bij hem in Amsterdam geweest. Hij heeft me toen wel aan het denken gezet. Hij vond mij een onderschatte trainer, maar ik kon niet echt verder in Nederland. Het was voor mij ook wel het moment om te zeggen: oké ik ga eens verder kijken. Dan ben je op zo’n punt aanbeland wat het dan kan zijn. Dan komen er ook wel dingen op je af.”

Al snel na het gesprek met Hiddink volgde een belletje van Michael Lindeman, een bekende van Groenendijk. “Ik ken vooral zijn vader goed, Thijs. Hij is een topvent bij Ajax die allerlei zaken regelde voor de spelers. Michael werkt al twintig jaar in het buitenland. Hij belde me en zei: ‘Joh, ik ben bij Antalyaspor en ik heb je daar voorgedragen. Zou je eens met Nuri Sahin (ex-speler van onder meer Feyenoord, Borussia Dortmund en Real Madrid, red.) willen praten in een videocall?’ Ik dacht: ja, waarom niet? Ik heb een paar gesprekken met hem gehad en dat klikte best wel. Het is een hele jonge beginnende coach én nog altijd niet officieel gestopt als voetballer.”

Alfons Groenendijk (rechts) tijdens een persconferentie in Turkije. (Foto: ANP).

“Hij zei: ‘Ik ben hier aangesteld als ‘head of football’ en ik wil jou ‘headcoach’ maken. Sta je daarvoor open?’ Hij geeft leiding aan het project en het is voor hem echt het begin. Met best wel een rol voor mij in petto, dus. Laat ik zeggen, het sprak me wel aan”, lacht Groenendijk. “Toen ben ik direct naar Turkije gegaan en vanaf dat moment werken we samen. Hij is echt een hele talentvolle coach, een grote belofte. Ik zie hem binnen nu en een aantal jaar naar de top gaan. Met al mijn ervaring heb ik ook een soort mentorrol. We sparren dagelijks over alles. Zo zijn we elke week met de wedstrijden bezig, met beelden, met trainingsintensiteit en met allerlei ideeën die we samen hebben over voetbal. Hij heeft bij grote clubs gespeeld en met grote trainers gewerkt zoals Jürgen Klopp. Daar heeft hij heel veel van geleerd.”

Over zijn functieomschrijving bestaat wat onduidelijkheid. Is Groenendijk nou hoofdtrainer of de assistent van Sahin? “Ik ben niet direct eindverantwoordelijke. Hij is boven alles geplaatst, dus hij is uiteindelijk eindverantwoordelijke. Hij heeft zelf de trainingsstaf samengesteld. Daarin heeft hij niet voor vrienden gekozen, want ik kende hem helemaal niet hiervoor”, legt de Leidenaar uit. Sahin heeft nog altijd niet zijn UEFA-papieren, die Groenendijk op zijn beurt wel heeft. “Eén van de eerste dingen die hij tegen me zei weet ik nog goed: ‘Je bent hier niet voor je licentie. Als het daarom gaat, moet je van me aannemen dat er hier 25 of 30 trainers rondlopen met die papieren.’ Hij heeft mij uitvoerig gescreend en wilde ervaring naast zich. Daarin help ik hem zoveel mogelijk en laat ik weleens een ander geluid horen. Dat waardeert hij heel erg en hij staat er ook voor open. We komen er altijd wel goed uit met elkaar. Dat maakt de combinatie heel sterk op het moment.”

De periode van Groenendijk in Turkije is tot nu toe een doorslaand succes. Een blik op de ranglijst leert dat Antalyaspor inmiddels negende staat op het hoogste niveau van Turkije. Op het moment dat Groenendijk in oktober 2021 neerstreek in de badplaats stond de ploeg nog achttiende. “We zijn al twaalf wedstrijden op rij ongeslagen en hebben daarin 28 punten gehaald, dat is ongelofelijk. Daardoor zijn we ook flink opgeklommen. Het zorgt voor een goede sfeer binnen de club, bij de fans en in heel de stad.” Vervolgens verklapt Groenendijk het recept achter het succesverhaal. “We zijn heel erg de nul achterin centraal gaan stellen. De hele groep ging dat zien als een uitdaging en was betrokken”, vertelt hij. Daarnaast werd er geëxperimenteerd met diverse speelsystemen en werden dode spelmomenten belangrijker gemaakt. “Ik word gewaardeerd bij de club en de fans. Daarnaast is Nuri nu dus ook naam aan het maken”, stelt hij tevreden vast.

Het succesvolle duo bestaande uit Nuri Sahin en Alfons Groenendijk. (Foto: ANP).

In een poging Antalyaspor uit de penibele situatie op de ranglijst te verlossen, stelde Groenendijk direct na zijn komst een regel in. “Ik heb meteen gezegd: het woord degradatie gaan we helemaal niet meer gebruiken”, openbaart hij. “Het gaat erom dat je iets gaat doen qua speelwijze. Daar ga je op trainen en vervolgens zijn er genoeg wedstrijden. Door op een bepaalde manier te gaan spelen, krijg je een goed gevoel en ga je wedstrijden winnen. Dat is ook wel gebeurd. Hoe meer je over degradatie praat, hoe meer het bij de spelers in de hoofden gaat zitten. Dat heb ik bij ADO ook gedaan, ik wilde het daar ook nooit horen. Dat werkt heel goed. Je kunt je beter concentreren met waar je mee bezig bent. Ik heb natuurlijk wel geleerd van die moeilijke periodes bij ADO, Willem II en Excelsior hoe je moet spelen om je te redden”, legt hij uit.

Toekomst niet altijd in eigen hand
Vooralsnog verloopt het contract van Groenendijk op 30 juni, hoewel een langer Turks verblijf allerminst uitgesloten is. “We zijn aan het praten over verlenging. In principe had ik voor acht maanden getekend. Ik sta er wel positief in, want ik zie dat hier mooie dingen gebeuren. In principe kan ik hier mijn ei kwijt als trainer. Ik word hier enorm serieus genomen”, benadrukt hij. Groenendijk heeft nog altijd geen vaste woning in Antalya. “Als ik blijf dan wil ik ook wel wat gaan regelen in de stad. Maar zover is het nog niet, ik moet eerst nog maar afwachten of we eruit gaan komen. Maar dat verwacht ik eigenlijk wel. We gaan het zien.’

Is het denkbaar dat we Groenendijk op termijn weer in Nederland aan de slag zien gaan? “Het is zeker mogelijk. Ik had wel gedacht de stap eerder te kunnen maken, op basis van mijn prestaties. Maar het is er toch niet van gekomen. Uiteindelijk moet je dan ook in de spiegel kijken en je conclusies trekken. Heel eerlijk: als je dan weleens een subtopper leest die vrijkomt, staan er vijftien oud-internationals op lijstjes en mijn naam staat er dan niet bij. Daar zullen dan ook wel redenen voor zijn. Je hebt het niet altijd in eigen hand.”

Naast de sportieve weelde geniet Groenendijk ook van het leven aan de Turkse Rivièra. “Het leven is hier niet slecht, het is goed toeven. Het is een stad aan zee, het klimaat is goed en het is een bekende badplaats. Mijn kinderen zijn niet meegegaan vanwege schoolverplichtingen en mijn vrouw werkt in het LUMC.” Toch reist zijn familie geregeld naar Antalya af. “Het is een hele andere ervaring die we hier met zijn allen beleven.” In Leiden komt Groenendijk nog maar amper. “Ik ben nog maar twee keer terug geweest. Mijn gezin probeert hier ook wel veel te zijn, ook omdat ze genieten van de wedstrijden en de sfeer.”

Groenendijk is positief verrast door het leven in Turkije. “Het was nooit mijn favoriete vakantieland, ik ging liever naar Spanje of Italië”, vertelt hij eerlijk. Met Excelsior en ADO verbleef hij al eens eerder in het Euraziatische land voor de winterse trainingskampen. “Ik wist niet dat het ook zo mooi was qua natuur. Ik heb plekken gezien waarvan ik dacht: jeetje, hoe mooi is dit. Daar probeer ik wel tijd voor vrij te maken. De mensen zijn behulpzaam en ontzettend vriendelijk. Ik heb er toch een ander beeld van gekregen. De restaurantjes zijn ook heel goed. Het eten is lekker, het is allemaal niet te duur en het is gezellig. In de oude binnenstad van Antalya is het iedere avond feest. Het is echt een leuke stad. Ik had dat nooit zo ingeschat. Zo zie je dat je verrast kan worden.”

Radio West
Groenendijk begon zijn trainerscarrière bij VV Katwijk en geldt nog altijd als één van de ambassadeurs van het Leidse amateurvoetbal. Hij volgt verrichtingen van de clubs uit de regio dan ook nog nauwlettend. “Sterker nog, als het even kan, luister ik nog steeds naar de jongens van West en zet ik de radio aan”, vertelt hij enthousiast. “Wij trainen dan bijvoorbeeld op zaterdag, maar dan houd ik rekening met het tijdsverschil. Dan luister ik naar het zaterdagvoetbal, omdat ik nog steeds een hoop goede vrienden heb daar. Bij Katwijk is Patrick Heijmans de assistent en is een goede vriend van me. Ik ken mensen bij Rijnsburgse Boys en Noordwijk en ik hoop dat VVSB in de derde divisie blijft, met het nieuwe complex. Dat gun ik ze van harte. Ik volg het uiteraard. Zo blijf ik betrokken.”

Nuri Sahin en Alfons Groenendijk geven instructies. (Foto: ANP).

De interesse van Groenendijk blijft niet alleen beperkt tot voetbal. Hij toont zich ook supporter van andere sporten. “Het basketbal van Leiden volg ik ook nog. Ik was nog bij de halve finale in Istanbul. Dat was supergaaf om mee te maken, ook hoe goed zij voor de dag kwamen.” De Eredivisie heeft ook aan Groenendijk nog altijd een trouwe volger. “En dat blijft ook zo. Ik ben vooral een liefhebber. Dat is ook waarom ik bepaalde keuzes heb gemaakt, het ging uiteindelijk altijd uit liefde voor het voetbal. Ik heb stappen gemaakt, waarvan ik achteraf dacht: Tsja… Van de Eredivisie naar de jeugd van Ajax. Dat doet ook niet iedere trainer. Ik heb dat wel gedaan en dat is misschien niet altijd verstandig geweest, maar de dingen gaan zoals ze gaan. Dat is misschien ook waarom ik hier nu sta”, besluit hij met een knipoog.

Leiden Sport