Hoe gaan we om met dode mensen in een Leids museum?

Het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) toont dode mensen. Op de Egyptische afdeling zijn ze gewikkeld in doeken ofwel gemummificeerd. Op de afdeling Archeologie van Nederland zijn menselijke skeletten te zien. Maar wanneer toon je menselijke resten in een museum? Hoe doe je dat met respect voor de overledenen? Die vragen stonden maandag centraal in een publiek toegankelijke discussie bij RMO.

“Ik heb mezelf van mening zien veranderen wat betreft het tentoonstellen van menselijke resten”, vertelt Lara Weiss, organisator van de bijeenkomst. Ze is net als haar collega Daniel Soleman conservator collectie Egypte en Nubië bij het RMO. Weiss werkt inmiddels negen jaar voor het museum en zegt een groter voorstander te zijn geworden van het tonen van overleden mensen: “De dood is te veel getaboeïseerd in onze maatschappij.”

Roeland van Wely sprak met conservatoren Lara Weiss en Daniel Soleman over het tonen van menselijke resten in het Rijksmuseum van Oudheden.

“Ik wil met mensen in gesprek gaan. Ik heb het idee dat de maatschappij de andere kant opgaat en juist tegen het tonen van menselijke resten is”, aldus Weiss. Het publiek van ongeveer honderd mensen bestond afgelopen maandagavond vooral uit Leidse studenten. Zij vonden de leeftijd van de overledenen niet van het belang bij het tentoonstellen en ze vonden het evenmin belangrijk of het lichaam wel of niet in doeken was gewikkeld. Het tonen van de lichamen moet wel functioneel zijn.

Artikel gaat door onder foto
De panelleden van links naar rechts: Dr. Sarah Schrader, Faculteit Archeologie, UL, Astrid Christiaens, forensisch patholoog, Lara Weiss, conservator Egypte en Nubië RMO, Dr. Luc Amkreutz, conservator Prehistorie RMO, Daniel Soleman, conservator Egypte en Nubië RMO, Sara Sallam, artistieke inbreng (online streaming).

Museumwinkel
Weiss toonde zich na afloop van de avond verrast: “Ik had felle reacties verwacht tegen het tonen van menselijk resten in het museum.” Een uitgepakte kindermummie was juist door het RMO weggehaald met de gedachte “Willen we nu werkelijk een driejarig kind dat helemaal uitgepakt is tentoonstellen?” Weiss toonde zich wel teleurgesteld in het feit dat het RMO mummie-speelgoed uit de museumwinkel heeft gehaald: “Ik had de mogelijkheid om het speelgoed in de juiste context te plaatsen.”

Haar collega Soleman was resoluut een andere mening toegedaan wat betreft de verkoop van mummie-knuffels in RMO. Hij wees erop dat een museum ook het verhaal moet vertellen van mummies die zijn vernield, en zelfs zijn vermalen om bruine verf van te maken of geneesmiddelen. “Als je in de Egyptische zalen van het museum zegt dat je ethisch en respectvol wil omgaan met Egyptische lichamen, dan kan je geen Egyptische karikaturen verkopen in de museumwinkel zoals mummie-poppetjes.”

Moet de mening van de hedendaagse Egyptenaar worden gevraagd bij het tentoonstellen van mummies in Nederland? 

Zouden mummie-knuffels verkocht mogen worden in de museumwinkel van RMO? 

Cultuur Leiden Maatschappij Wetenschap