Verbazing over afgelasting Leids Cabaret Festival: 'Is het dan zo slecht?'

“Is het dan zo slecht?” Was de eerste reactie van Evert de Vries van de Paul van Vliet Academie toen hij maandag hoorde dat het Leids Cabaret Festival had besloten om de 44ste editie in februari niet door te laten gaan. Volgens de organisatie waren er te weinig goede deelnemers. De Vries: “Soms heb je mindere jaren, soms betere jaren. Daar moet je het dan maar mee doen.”

De Vries spreekt uit ervaring, want zelf was hij dertig jaar lang directeur van het Amsterdams Kleinkunst Festival, naast het Leids Cabaret Festival en Camaretten één van de drie belangrijke Nederlandse cabaretfestivals. “Het is maar net wat voor talenten zich aanmelden en of ze klaar zijn voor zijn podium. Soms zijn ze nog niet rijp genoeg. We hebben wel talenten, maar ze moeten zich nog ontwikkelen. Bij zo’n festival moet je op zeventig procent van je kunnen zitten.”

Onder de studenten van de Paul van Vliet Academie ziet hij in ieder geval ‘een paar die het best wel eens goed zouden kunnen doen’. Maar garanties kan hij ook niet geven: “Je moet een leerproces door. Er komt nog wel wat bij kijken om een avondvullende theatershow te maken. Dat moet je echt leren. Probleem is ook dat het allemaal solisten zijn. Geen ensembles. Samen leer je meer en is het makkelijker om een visie te ontwikkelen.”

Ervaring opdoen
Zelf wil het Leids Cabaret Festival niet een beschuldigende vinger uitsteken: “Wij willen corona niet overal de schuld van geven.” Toch sluit De Vries niet uit dat dat ook heeft meegespeeld. “Door de coronacrisis zijn de speelplekken voor jong, beginnend talent geslonken. Doordat veel voorstellingen moesten worden ingehaald, was er minder ruimte om te programmeren.”

Veel theaters spelen daarbij bovendien op safe en kiezen voor grote en bekende namen, in plaats van nog onbekend en beginnend talent. En dat is fnuikend voor cabaretiers die net komen kijken en juist veel meters moeten maken. “Je hebt een festival nodig om jezelf in the picture te spelen”, aldus De Vries. “Het is echt wel een springplank. Jonge kandidaten kunnen tijdens audities en voorrondes ervaring opdoen en skills ontwikkelen. Bovendien krijg je daarbij begeleiding en coaching, die je echt wel nodig hebt.”

Omhooggevallen moppentappers
Wat volgens De Vries ook meespeelt is dat stand up-comedians tegenwoordig helemaal in zijn. Maar dat is toch wel echt iets anders dan cabaret: “Tegenwoordig zijn het allemaal omhooggevallen moppentappers. Dat is platte humor. Maar cabaretiers die hebben een heel verhaal te vertellen. Die maken er echt theater van.”

Zijn cabaret en cabaretfestivals dan nog wel van deze tijd? De Vries is overtuigd van wel: “Cabaret is de meest populaire theatervorm in Nederland. Winstgevend als het goed gebeurt en qua bezoekersaantallen populairder dan voetbal. Ballet, theater en muziek kunnen niet zonder subsidie, cabaret wel. Het zijn allemaal zelfstandigen.”

Boos
De Vries maakt zich dan ook geen zorgen over de toekomst van het cabaret. Toch betreurt hij het dat het Leids Cabaret Festival een jaar overslaat. Niet de eerste keer overigens, want in 1980 en 2021 sloeg de organisatie ook al een jaartje over. Wat hem er aan doet denken, dat hij als directeur van het Amsterdams Kleinkunst Festival de Annie M.G. Schmidt Prijs in 1991 voor het beste theaterlied in het leven heeft geroepen.

In 1993 werd toen ook besloten om de Annie M.G. Schmidt Prijs niet uit te reiken omdat de inzendingen niet goed genoeg werden bevonden. Tot grote woede van de naamgever zelf. De Vries: “Annie MG Schmidt werd ongelooflijk boos en zei dat dat nóóit meer mocht gebeuren. Zij was van mening: er is altijd een beste. Maar goed, liedjes zijn wel wat anders dan cabaretiers.”

Cultuur Leiden