Leidse periode van Rembrandt's Marten en Oopjen ontrafeld

Een testament, een ondertrouwakte en een getuigenverklaring met de namen van twee bekende Nederlanders: Marten en Oopjen. Rembrandt schilderde dit echtpaar in 1634 en in 2015 kochten de Nederlandse en de Franse staat samen de twee levensgrote portretten voor 160 miljoen euro van de familie De Rothschild. Archivisten van Erfgoed Leiden en Omstreken vonden in het Leids archief het testament dat Marten en Oopjen in Leiden lieten opmaken na hun huwelijk. Daarin staat een aanwijzing voor de plek waar zij toen woonden. Ook de getuigenverklaring van Marten – hij was getuige van een straatgevecht – geeft een inkijkje in hun leven.

In het Sleutelstadprogramma Cultuur071 vertelt André van Noort, archivist bij Erfgoed Leiden en Omstreken, hoe hij samen met collega Michiel van Halem meer te weten is gekomen over de Leidse periode van Marten Soolmans en Oopjen Coppit. Van Noort: “Het is best bijzonder wanneer je, aan de hand van de bij het archief aan de Boisotkade bewaarde documenten, stuit op de Leidse periode van – de inmiddels als BN’ers bekende – Marten en Oopjen.”

André van Noort over de Leidse periode van Marten en Oopjen.

Marten Soolmans studeerde rechten aan de Leidse universiteit en woonde als student in Leiden. Zijn naam komt voor in een akte van juni 1630. Van Noort: “Marten moest getuigen voor een herbergier van een etablissement.
Hij maakte als negentien jarige in maart 1630 een wandeling met een medestudent. Bij het Schouw van Valkenburg waren zij getuigen van een gevecht tussen die herbergier en een tapper en diens vrouw. Uit die getuigenverklaring blijkt dat Marten toen al, dus voor zijn huwelijk, in Leiden woonachtig was.”

Het onderzoek heeft uitgewezen dat Maarten en Oopjen na hun huwelijk aan het Rapenburg hebben gewoond ter hoogte van de Nonnenbrug. Het meest waarschijnlijk is de plek hoek Rapenburg – Nonnensteeg of Rapenburg – Kloksteeg (de locatie van het huidige café Barrera). Van Noort: “Op die laatste plek woonde toentertijd veel studenten, dus dat zou mogelijk de locatie kunnen zijn. We gaan daar nog nader onderzoek naar doen, wellicht kan het studenteregister van de Universiteit Leiden ons daarin nog behulpzaam zijn.”

Cultuur Leiden Maatschappij