Zeven ton voor LUMC-onderzoek naar infecties aan gewrichtsprotheses

Het LUMC gaat onderzoek doen naar infecties bij gewrichtsprotheses. Die worden steeds vaker bij patiënten geïmplanteerd. Bijvoorbeeld heup- en knieprotheses zijn vaak goede oplossingen. Ze hebben echter als nadeel dat het gewricht geïnfecteerd kan raken. Dat gebeurt bij anderhalf tot twee procent van de patiënten.

Zo’n infectie is moeilijk te bestrijden en daarom gaat de afdeling infectieziekten samen met de afdeling orthopedie en veel andere Nederlandse ziekenhuizen onderzoek doen naar het verbeteren van de zorg voor patiënten met een geïnfecteerde gewrichtsprothese. Een infectie van een gewrichtsprothese is moeilijk te behandelen, omdat antibiotica onvoldoende werken. Vaak zijn daarom nieuwe operaties nodig. Zo’n traject gaat gepaard met lange ziekenhuisopnames, beperkte mobiliteit en een langdurige- en complexe antibioticabehandeling.

“Er is eigenlijk nooit goed onderzocht welke antibiotica het meest geschikt zijn voor de behandeling van deze vorm van infectie”, aldus professor Mark de Boer van de afdeling infectieziekten van het LUMC. Binnenkort wordt daarom gestart met een gerandomiseerde trial bij patiënten met een geïnfecteerde gewrichtsprothese op het gebied van antibiotica. Dat is mogelijk gemaakt door een ZonMW-subsidie van 700.000 euro vanuit het programma ‘Goed Gebruik Geneesmiddelen’.

De studie is opgezet in nauwe samenwerking met de afdelingen Orthopedie, Medische microbiologie en Klinische epidemiologie van het LUMC en een landelijk consortium bestaande uit veertien ziekenhuizen in heel Nederland. “Dit is een uitstekende gelegenheid om de optimale antibiotische behandelingsstrategie voor patiënten met een geïnfecteerde prothese te bepalen,” zegt De Boer.

In het onderzoek krijgt de ene groep patiënten na hun operatie twee antibiotica en de andere groep slechts één. Het voordeel van het toedienen van één antibioticum is dat de patiënt minder last heeft van bijwerkingen, maar het middel heeft mogelijk wel hetzelfde effect. “We verwachten dus hetzelfde resultaat met minder bijwerkingen en dat moeten we gaan aantonen. Data uit de eigen regio die we verzameld hebben, wijzen er al op. En minder antibiotica betekent uiteindelijk ook minder antibiotica-resistentie”, aldus De Boer.

Wondmonitoring
De studie is een vervolgstudie op het promotieonderzoek van drs. Henk Scheper. Ook hij is verbonden aan de afdeling infectieziekten. In zijn onderzoek zijn data zijn verzameld over verschillende antibiotische behandelstrategieën in enkele regionale ziekenhuizen. Ook is er een app ontwikkeld waarmee patiënten met een kunstgewricht zelf het verloop van hun wond kunnen monitoren. De patiënt moet in de app elke dag een aantal vragen over de wond en zichzelf beantwoorden. Het gaat daarbij om vragen als: is de wond rood, heb je pijn en heb je koorts?

Controleren
In de app is een algoritme ingebouwd dat op basis van de antwoorden een alert afgeeft of de patiënt de wond in het ziekenhuis moet gaan laten zien. “We hoopten dat patiënten hierdoor eerder terug zouden gaan naar het ziekenhuis om hun wond te laten controleren. En dat is weer belangrijk omdat daardoor eerder bekend werd of er een infectie op het gewricht zat. Hoe eerder je daarvan op de hoogte bent en er wat aan doet, hoe groter de kansen op een succesvol herstel,” aldus Scheper.

Wondlekkage
Aan dit onderzoek deden ruim 1.000 patiënten mee en het werd in samenwerking gedaan met elf ziekenhuizen in Nederland. Het onderzoek leverde belangrijke informatie op. Scheper: “Allereerst werd door dit onderzoek duidelijk dat een app kan bijdragen aan het monitoren van infectieuze complicaties na een gewrichtsimplantatie. Doordat de app werd gebruikt door een grote groep patiënten was er voor het eerst zeer gedetailleerde data over wondlekkage voorhanden.

Wetenschappelijk gezien werd duidelijk wat de sterkte van de associatie is tussen een wondlekkage en een prothese-infectie over de tijd. Het onderzoek leerde dat een wondlekkage niet per definitie zorgt voor een infectie waarna wellicht een heroperatie moet volgen. Veel patiënten met een ongecompliceerd beloop blijken wel lekkage te hebben, maar dan uiteindelijk zonder infectie. Vorige maand verscheen over dit onderzoek een uitgebreid artikel in het tijdschrift Journal of Bone and Joint Infection. De studie heeft recent een prijs gewonnen voor beste paper op het jaarlijkse Europese congres over botten- en gewrichtsinfecties (EBJIS).

Leiden Maatschappij Science